Në kohë të errëta ka gjithmonë njerëz që na “ndriçojnë”, që na udhëheqin. Ato janë si drita e diellit që shkëlqen përmes xhamit për të na frymëzuar, për të na dhënë shpresë në momentet kur humbasim ritmin, guximin dhe drejtimin e busullës tonë të jetës. Janë ilaç për zemrën në kohë të vështira.
Duhet të pranojmë: të gjithë kemi nevojë për dikë që kujdeset për ne. Ne mund ta duam pavarësinë tonë, vetë-mjaftueshmërinë dhe madje të mendojmë se kemi diellin brenda nesh. Megjithatë, kur stuhia mbërrin nga jashtë, herët a vonë ndjejmë trishtim, frikë, pagjumësi dhe dëshpërim që vetëm mbështetja emocionale, ndjeshmëria dhe dashuria mund t’i lehtësojnë.
Në këtë pikë del një fakt kurioz: psikologjia sociale zbulon se dhënia e mbështetjes emocionale është një art që jo të gjithë dinë ta ofrojnë në mënyrën e duhur. Sado e çuditshme të duket, ata që na duan më shumë mund të na ofrojnë vëmendje të ekzagjeruar që gjeneron tek ne një ndjenjë varësie, joefektiviteti ose dobësie.
Lloji më efektiv i mbështetjes është ai i dikujt që është gjithmonë i pranishëm, por në mënyrë të padukshme, të sinqertë dhe origjinale. E kemi fjalën për atë lloj ndihme për të cilën askush nuk ndihet borxhli, sepse nuk ka “dhënës” apo “marrës” afeksioni, ka një lidhje të mrekullueshme të bazuar në reciprocitetin e vërtetë.
Njerëz që gërryejnë dhe njerëz që ndriçojnë
Të gjithë e dimë se çfarë është empatia dhe cili është ndikimi i saj në marrëdhëniet e përditshme. Jemi të sigurt se më shumë se një herë do t’ju ketë ndodhur të merreni me dikë të paaftë për t’u lidhur me të tjerët, dikë me tipare agresive, armiqësore, madje edhe shkatërruese dhe të mendoni se ky person nuk ishte empatik.
Simon Baron-Cohen, profesor në Universitetin e Kembrixhit dhe ekspert në zhvillimin e psikopatologjisë, i përkufizon këto karakteristika psikologjike me një shprehje që ia vlen të kujtohet, domethënë “empatia gërryese”. Sipas profesorit, kjo sjellje lind kur dikush jo vetëm që ndalon lidhjen me të tjerët, por gërryen, bën kompromise dhe thyen ata që janë më të afërt me ngadalësi të vazhdueshme. Këta janë njerëz që padyshim karakterizohen nga një errësirë e caktuar.
Në polin e kundërt janë të “ndriturit”. Më shumë se njerëzit me fisnikëri të madhe shpirti dhe mirësie, ne mund t’i përkufizojmë ata si individë që “dinë të jetojnë dhe të lënë të jetojnë”, që promovojnë harmoninë e brendshme, që rivendosin ekuilibrin emocional duke bashkuar pjesët tona dhe duke na kujtuar se sa të rëndësishëm mund të jemi.
Karakteristikat psikologjike të njerëzve që janë si një dritë në errësirë
Ju kemi thënë që më parë se të japësh mbështetjen e duhur është një art që jo të gjithë dinë ta vënë në jetë. Për shembull, vlen të kujtohet se kur dhuruesi dhe marrësi dallohen qartë, mund të lindin disa keqkuptime. Marrësi mund të ndihet “borxhli” ose të bëhet i varur nga një donator që shfrytëzon rolin e tij ose të saj si “shërues”.
Nga ana tjetër njerëzit e ndritur nuk marrin në asnjë rrethanë rolin e “shëruesve”, ata janë “lehtësues”.
Ata dinë të jenë të pranishëm pa kontrolluar, gjykuar apo pa ushtruar vëmendje të vazhdueshme ndaj të tjerëve, gjë që mund të gjenerojë një lloj varësie. Ata janë ekspertë në promovimin e një procesi të rritjes autentike personale.
Ata respektojnë hapësirat, dinë të qëndrojnë kur nevojitet dhe mbrojnë privatësinë e të tjerëve kur kanë nevojë.
Ato janë prani e vazhdueshme, por jo ndërhyrëse, me aftësinë e jashtëzakonshme për të na kujtuar se kush jemi. Ata kujdesen për ne, na japin pozitivitet, kurajo, shpresë për të na ndihmuar të rikthehemi në ritmin e jetës, të optimizmit.
