“Është jetike të shfrytëzojmë këtë dritare mundësie, ndërsa Rusia është e zhytur në konflikt në Ukrainë, për të forcuar krahun verior të NATO-s”, paralajmëron ministri suedez i mbrojtjes, Pål Jonson.
Sipas tij, Europa ka vetëm një hapësirë të ngushtë kohe për t’u përgatitur për një konflikt të ri përgjatë kufirit të saj verior me Rusinë. Brenda dy deri në pesë vjetësh, forcat e stërvitura në betejë dhe industria e armatimeve në gjendje lufte mund t’i japin Vladimir Putinit mundësinë të nisë një pushtim të kufizuar në rajonin nordik-balltik.
“Rusia po fiton përvoja në fushëbetejë, veçanërisht në luftën elektronike, goditjet në distanca të gjata dhe përdorimin e dronëve,” tha Jonson në një intervistë për The Telegraph në kuadër të samitit të mbrojtjes në Pragë. “Po rrit në mënyrë drastike prodhimin për mbrojtjen dhe ka treguar vazhdimisht gatishmëri për të marrë rreziqe të mëdha politike dhe ushtarake.”
Një situatë gjithnjë e më shqetësuese
Rusia pritet të zhvillojë këtë javë stërvitje ushtarake në Bjellorusi – përfshirë edhe manovra me armë bërthamore dhe raketa hipersonike Oreshnik – vetëm pak më shumë se 100 kilometra nga Lituania dhe Letonia. Manovra të ngjashme në vitin 2021 shërbyen si mbulesë për grumbullimin ushtarak që kulmoi me pushtimin e plotë të Ukrainës pesë muaj më vonë.
Në të njëjtën kohë, Rusia po zgjeron bazat dhe praninë ushtarake përgjatë kufirit me Finlandën, po forcon rajonin e Kaliningradit dhe po kryen sulme sabotazhi ndaj kabllove nënujore të telekomunikacionit dhe energjisë që lidhin Skandinavinë me shtetet baltike.
Reagimi i NATO-s dhe dilemat e saj
Përballë kësaj “lufte hibride”, vendet e Baltikut dhe Polonia po shpenzojnë për mbrojtje përqindjen më të lartë të PBB-së brenda NATO-s. Suedia po e çon shpenzimin ushtarak në 3.5% të PBB-së deri në vitin 2030, ndërsa Finlanda po shkurton buxhetet e mirëqenies për të përballuar rritjen e investimeve në ushtri.
Në janar, NATO nisi operacionin Baltic Sentry, për të parandaluar sabotimin e infrastrukturës kritike. Rasti më i bujshëm erdhi më 26 dhjetor, kur rojet bregdetare finlandeze kapën cisternën ruse Eagle S, e dyshuar për spiunazh dhe dëmtim kabllosh nënujore. Procesi gjyqësor ndaj ekuipazhit është ende në zhvillim, me prokurorët që kërkojnë dënime të ashpra për të dërguar mesazhin e parandalimit.
Megjithatë, kufizimet buxhetore e kërcënojnë tashmë misionin: po shqyrtohet kalimi nga patrullat detare tek përdorimi i dronëve, çka do ta bënte të vështirë ndërhyrjen direkte, si ajo kundër Eagle S.
Frika nga një sinjal i gabuar
Në këtë moment kritik, diplomatë europianë shprehin shqetësimin se çdo tërheqje amerikane nga krahët lindorë të NATO-s – e diskutuar nga administrata Trump, e cila po shqyrton edhe uljen e numrit të trupave në Baltik – do t’i jepte Putinit përshtypjen se Aleanca po dobësohet.
“Putin po vëzhgon,” tha një zyrtar europian. “Nëse Baltic Sentry dobësohet, ose nëse Uashingtoni jep përshtypjen se po distancohet, ai mund të mendojë se ia vlen ta vërë në provë NATO-n. Në vend që ta parandalojmë, rrezikojmë ta inkurajojmë.” / bota.al
