“Kjo është koha më e vështirë për Vladimir Putin. Dhe vetëm mund të përkeqësohet”. Mark Galeotti, me origjinë italiane, është një nga ekspertët kryesorë për Rusinë në Mbretërinë e Bashkuar: profesor nderi në University College London, anëtar i institutit më të vjetër dhe prestigjioz britanik të mbrojtjes “Rusi”, drejtor i agjencisë së konsulencës Mayak Intelligence, Galeotti është gjithashtu autor i librave “Rusia e Putinit”, “Gorbaçovi dhe Revolucioni i tij” dhe “Axhenda e Kremlinit”.
Profesor Galeotti, Biden thotë se Putini duhet të largohet. Sa pranë rrëzimit është në të vërtetë lideri rus?
“Situata është e qëndrueshme, por e brishtë. Ka shenja nga më të ndryshmet: thuhet se ministri i Mbrojtjes Shoigu pësoi “infarkt”, dy anëtarë të rëndësishëm të FSB-së (ish-KGB) u arrestuan, u ndalua edhe numri dy i Gardës Kombëtare, mburoja e vërtetë kundër një kryengritjeje të mundshme popullore. Megjithatë, ka një rreth magjik përreth Putinit që është ende shumë solid, jashtëzakonisht i varur prej tij dhe me të cilin ai ndan të njëjtin vizion paranojak, ekstrem dhe konspirativ të botës. Nga ana tjetër, “teknokratët” e qeverisë janë shumë më të irrituar. Por ata kanë pak fuqi. Ekspozimi kundër Putinit është ende i rrezikshëm. Shumë në Moskë duan ta heqin qafe atë, por shpresojnë që dikush tjetër ta bëjë.
Çfarë mund ta përshpejtojë rënien e Putinit?
“Sigurisht, një ecuri edhe më katastrofike se lufta në Ukrainë. Në këtë kuptim, sanksione të mëtejshme kundër Moskës do të ishin të dobishme: papunësia në Rusi është tashmë e lartë dhe ushtria është duke e humbur tashmë integritetin funksional. Shumë ushtarë janë të zemëruar, janë dërguar në vijën e frontit pa stërvitje, pa furnizime, ka zëra për kryengritje në Kiev. Do të jetë shumë interesante të shihet se çfarë do të ndodhë në prill kur të kenë thirrjen e re të detyrueshme ushtarake në Rusi: shumë dezertime janë të mundshme. Prandaj, nuk shoh se si gjërat mund të mos përkeqësohen për Putinin.
Pra, një grusht shteti është afër?
Ende jo. Në Rusi, siç ndodhi kundër Hrushovit dhe Gorbaçovit, ka nevojë për koordinimin e elitës politike, ushtrisë dhe KGB-FSB-së, gjë që nuk e shoh për momentin. Sistemi i sigurisë është aq i ndërthurur sa që një agjenci e vetme nuk mund ta rrëzojë presidentin.
Por vetë FSB mendohet se ka sektorë gjithnjë e më të devijuar.
Sipas mendimit tim, megjithatë, FSB është ende shumë besnik ndaj Putinit. Sidoqoftë, shumë zëvendës të drejtorit Bortnikov janë të rinj, vijnë nga një brez tjetër, kanë pikëpamje të tjera. Me ta, shumë gjëra mund të ndryshojnë.
Flitet shumë për ministrin e Mbrojtjes Shoigu, pasardhësin e mundshëm të Putinit. Ka nga ata që e konsiderojnë si një skifter edhe më të ashpër.
Në realitet, ministri i Mbrojtjes është vërtet një patriot dhe nacionalist, por është gjithashtu më i ri dhe më pak fanatik se pjesa tjetër e nomenklaturës Putiniane. Shoigu nuk mendon se Perëndimi e urren thellësisht Rusinë. Thuhet se, përtej thashethemeve të shumta ai nuk u paraqit ditët e fundit sepse u “dënua” nga Putini për rrjedhën e keqe të luftës në Ukrainë. Në realitet mund të jetë se ai ishte që është tërhequr.
Pse?
Ndoshta ai nuk dëshiron të ekspozohet ndaj një konflikti kaq katastrofik. Ose ai nuk dëshiron të njollosë imazhin e tij për arsye që ne nuk i dimë.
Por nëse gjërat do të shkonin aq keq sa Putini të rrëzohej, kush do të vinte në pushtet?
Teorikisht kryeministri Mikhail Mishustin, por ai nuk ka as karizmën dhe as kalibrin. Rikthimi i ish-kryeministrit Medvedev? E vështirë. Deri vonë mendoja Shoigu, por jo më. Për pjesën tjetër, ka shumë kandidatë, por nuk më duket se aparatet e ndryshme të pushtetit rus konvergojnë në një figurë të vetme.
Po i dërguari rus për klimën Chubais që iku jashtë vendit? Çfarë roli mund të luajë?
Minimal apo të parëndësishëm, si të mërguarit e tjerë, shih Mikhail Khodorkovskij. Chubais është shumë i lidhur me oligarkët, por jo me klasën e mesme, ku diskreditohet sepse lidhet me privatizimet e egra të viteve 1990.
Nëse “burri i fortë” Putin bie, a mund të zhytet Rusia në kaos total si Libia, me rrethanën rënduese të të qenit një fuqi bërthamore?
Jo. Megjithatë, Rusia mbetet një vend me struktura solide politike dhe institucionale. As nuk do të bëhet si Koreja e Veriut: është qendrore për ekonominë, ekuilibrin dhe tregtinë globale.
A do të jetë i kënaqur Putini me një kalim mes Donbasit dhe Krimesë për të shpërbërë Ukrainën?
Nuk e besoj. Tani rusët thonë se duan të përqendrohen në Lindje, por vetëm sepse taktikat e agresionit total në disa fronte në Ukrainë janë vërtetuar tmerrësisht të gabuara. Megjithatë, Putini me siguri nuk do të jetë i kënaqur. Ai gjithmonë i shtyn kufijtë. Kështu ka bërë gjithmonë. / La Repubblica – Bota.al
