Nga Peter Baker
Në mënyrë dramatike duke shkarkuar James B. Comey, Presidenti Trump shkarkoi njeriun që mund ta ketë ndihmuar të bëhet president – dhe njeriun që potencialisht mund të kërcënonte të ardhmen e presidencës së tij.
Që nga skandali i Watergate qoftë dhe një president nuk ka larguar një person që drejton një hetim kundër tij, dhe vendimi i z. Trump të martën vonë nxori krahasime të menjëhershme me “Masakrën e Natës të së Shtunës” më tetor 1973, kur presidenti Richard M. Nixon urdhëroi shkarkimin e Archibald Cox, Prokuror i Posaçëm që hetonte të ashtuquajturën vjedhje e nivelit të tretë që do ta rrëzonte Nixonin.
Në letrën e tij të shkarkimit të z. Comey, Drejtorit të F.B.I. zoti Trump theksonte se zoti Comey i kishte thënë tri herë presidentit se nuk ishte nën hetim, pra mënyra e z. Trump për të mohuar paraprakisht se veprimi i tij ishte në mbrojtje të interesave të tij. Por, në fakt, ai kishte mjaft për të rrezikuar, duke pasur parasysh se zoti Comey kishte thënë publikisht se Byroja po hetonte ndërhyrjen e Rusisë në zgjedhjet presidenciale të vitit të kaluar dhe nëse ndonjë bashkëpunëtor i fushatës së zotit Trump po koordinohej me Moskën.
Vendimi tronditi anëtarët e të dyja palëve, të cilët e panë atë si një akt të tmerrshëm që me siguri do të ndizte një hetim tashmë politikisht shpërthyes. Për të gjitha veprimet e tij të pazakonta në gati katër muaj si president, z. Trump ende ka kapacitetin për të shokuar, dhe iniciativa për shkarkimin e Drejtorit të F.B.I. në mes të një hetimi të tillë kapërceu të gjitha linjat normale.
Z. Trump mund të ketë supozuar se demokratët e urrenin z. Comey për shkak të veprimeve të tij vitin e kaluar me hetimin e serverit privat të email-it të Hillary Clinton-it, se ata do të mbështesin ose të paktën do të pranojnë shkarkimin. Por nëse është kështu, ai ka llogaritur keq, pasi demokratët nxituan të dënojnë këtë lëvizje dhe kërkuar një ekspertizë të posaçme për t’u siguruar që hetimi kundër Rusisë të jetë i pavarur nga presidenti.
Kjo lëvizje e ekspozoi z. Trump ndaj dyshimit se ai ka diçka për të fshehur dhe mund të sforcojë marrëdhëniet e tij me republikanë të tjerë, të cilët mund të jenë të kujdesshëm për ta mbrojtur atë kur nuk kanë të gjitha faktet. Shumë republikanë lëshuan të hënën deklarata të kujdesshme, por disa shprehën dyshime rreth shkarkimit të zotit Comey dhe kërkuan një hetim të posaçëm të kongresit ose komision të pavarur për të marrë përsipër nga Komisioni i Inteligjencës së Dhomës dhe Senatit që tani janë duke monitoruar episodin me Rusisë.
Caktimi i një pasuesi të z. Comey mund të ndezë një luftë të madhe meqë këdo që zoti Trump do të zgjidhte do të vihej automatikisht nën dyshime. Një luftë konfirmimi mund të shkëpusë lehtë vëmendjen e Shtëpisë së Bardhë të Z. Trump në një kohë kur ajo dëshiron që Senati të përqendrohet në miratimin e legjislacionit për të shfuqizuar ligjin e kujdesit shëndetësor të Presidentit Barak Obama.
Z. Trump bëri shumë pak për të ndihmuar veten e tij duke argumentuar se po e shkarkonte z. Comey lidhur me trajtimin e tij të hetimeve në emailin e znj. Clinton, duke pasur parasysh se ai u zotua si kandidat për ta hedhur atë në burg nëse ai fiton. Pak njerëz e kuptuan bindshëm se presidenti ishte me të vërtetë i shqetësuar nga vendimi i z. Comey për të shpallur publikisht disa ditë para zgjedhjeve se ai ishte duke e rihapur çështjen, një lëvizje që zonja Clinton dhe demokratë të tjerë kanë thënë se përcaktuan zgjedhjet në favor të z. Trump.
“Është përtej besimit të mendosh se Donald Trump shkarkoi Jim Comey për shkak të mënyrës se si trajtoi emailet e Hillary Clinton,” tha në një intervistë John D. Podesta, i cili ishte kryetari i fushatës së zonjës Clinton. “Tani më shumë se kurrë, është koha për një hetim të pavarur.”
Z. Podesta vuri në dukje se Prokurori i Përgjithshëm Jeff Sessions kishte rekomanduar shkarkimin. “Prokurori i Përgjithshëm, i cili tha se u përpoq për të zgjidhur të gjitha çështjet me Rusisë, rekomandoi shkarkimin e Drejtorit të F.B.I., përgjegjës për hetimin e çështjeve të Rusisë “, tha ai.
Mbështetësit thanë se veprimi i z. Trump nuk do të anashkalonte hetimin e F.B.I., i cili do të shkonte përpara me agjentët e karrierës. “Kjo nuk ndalon asgjë”, tha Ken Cuccinelli, një ish avokat i përgjithshëm i Virxhinias dhe aleat i z. Trump për CNC. “Mendimi se kjo do të ndalojë hetimet në vazhdim e sipër është qesharak”.
Ndërkohë që z. Trump tha se kishte vepruar me nxitjen e z. Sessions, ai kishte lënë pak dyshime për ndjenjat e tij personale ndaj z. Comey apo hetimit të Rusisë në ditët e fundit. “Historia e fshehtë e Rusisë-Trump është një mashtrim i përgjithshëm, kur do ndalet ky cirk i financuar nga taksapaguesit”, shkroi ai në Twitter të hënën.
Krahasimi me skandalin e Watergate ishte i pashmangshëm. Kur zoti Cox, prokurori special, e nënshtroi Nixonin për kopjet e kasetave të Shtëpisë së Bardhë, presidenti urdhëroi që ai të shkarkohej. Prokurori i Përgjithshëm Elliot Richardson dhe zëvendësi i tij, William Ruckelshaus, refuzuan dhe dhanë dorëheqjen. Zyrtari i rangut të tretë të Departamentit të Drejtësisë, avokati i përgjithshëm Robert H. Bork, u pajtua me urdhrin e zotit Nixon dhe shkarkoi z. Cox.
Demokratët panë paralele. “Ky është Nixonian,” tha senatori Bob Casey, demokrat i Pensilvanisë, në një deklaratë.
“Që nga Watergate kanë që sistemet tona ligjore nuk janë kërcënuar dhe besimi ynë në pavarësinë dhe integritetin e këtyre sistemeve kaq të tronditura”, shtoi senatori Richard Blumenthal, demokrat i Konektikatit.
Edhe një aleat i gjatë i z. Trump, Roger J. Stone, Jr., bëri një lidhje pasi ai e mbrojti presidentin. “Diku, Dik Nixon është duke buzëqeshur,” zoti Stone, i cili ka punuar për Nixon dhe është ndër bashkëpunëtorët e Trump që përballet me hetimin e F.B.I. Ai tha në një intervistë “Besueshmëria e Comey u godit. Ironia është se Trump e ka parë atë të flasë për prekjen e hetimit Hillari, jo hetimin e Rusisë – dhe vendosi se ishte koha për ta hequr qafë “.
Të paktën një përdorues Twitter bëri një argument se zoti Trump kishte shkuar aty ku edhe Nixon nuk kishte bërë. Biblioteka presidenciale Nixon postoi një fotografi të Nixonit në telefon me mesazhin: “FUN FACT: Presidenti Nixon kurrë nuk shkarkoi drejtorin e FBI # FBIDirector #notNixonian.”
Që nga Watergate, presidentët kanë hezituar për t’u marrë me Drejtorët e F.B.I., pa marrë parasysh se sa të frustruar ishin. Përjashtimi i vetëm ishte Presidenti Bill Clinton, i cili shkarkoi William S. Sessions në vitin 1993 pasi u ngritën çështje etike kundër z. Sessions dhe u akuzua për veprime politike. Pasardhësi që ai emëroi, Louis J. Freeh, e bëri edhe me më shumë dhimbje koke Z. Clinton pasi ndihmoi një këshilltar të pavarur, Kenneth W. Starr, të hetojë presidentin. Por zoti Clinton kurrë nuk rrezikoi reagimin që do të kishte ardhur po të kishte shkarkuar z. Freeh.
Robert S. Mueller III kërcënoi të japë dorëheqjen si Drejtor i F.B.I. në administratën e Presidentit Xhorxh W. Bush, nëse një program i fshehtë i mbikqyrjes që ai konsideronte të paligjshëm u ri-urdhërohej, dhe zoti Bush u tërhoq se sa të rrezikonte një skandal. Bashkë me z. Mueller në atë kërcënim, siç ndodhi, ishte një zëvendës-avokat i përgjithshëm i quajtur James Comey. Z. Bush përfundimisht rishikoi justifikimet ligjore në një mënyrë që kaluan fuqinë e z. Mueller dhe z. Comey dhe lejoi mbikëqyrjen për të ecur përpara.
Timothy Naftali, një ish-drejtor i bibliotekës Nixon, tha se veprimi i z. Trump nuk ishte një paralel i drejtpërdrejtë me masakrën e natës të së shtunës, sepse zoti Comey nuk ishte emëruar posaçërisht për të hetuar fushatën e 2016.
“Me ose pa z. Comey, F.B.I. do të vazhdojë të hetojë fushatën e vitit 2016, për sa i përket ndërhyrjes ruse “, tha Naftali. “Ky është një lloj tjetër gabimi. Përveç nëse Prokurori i Përgjithshëm Sessions mund të provojë akte antiligjore ose neglizhencë të madhe nga Comey, koha e këtij veprimi thellon më tej dyshimet që Presidenti Trump po mbulon diçka”./Lexo.al/
