Nga Laurence H. Tribe
Ka ardhur koha që Kongresi të fillojë një hetim për shkarkimin e Presidentit Donald Trump për pengimin e drejtësisë.
Mekanizmi i shkakrimit ishte krijuar si një mekanizëm i fundit për ruajtjen e sistemit tonë kushtetues. Vepron duke hequr zyrtarët e degës së ekzekutivit të cilët kanë abuzuar me forcë nëpërmjet asaj që hartuesit i quajtën “krime të rënda dhe kundërvajtje”, dhe që ata nuk mund të besohen të vazhdojnë në detyrë.
Asnjë president amerikan nuk është hequr kurrë për abuzime të tilla, megjithëse Andrew Johnson u shkarkua dhe për një votë të vetme nuk u dënua nga Senati ndërsa Richard Nixon dha dorëheqje për të shmangur këtë fat.
Tani vendi po përballet me një president, sjellja e të cilit sugjeron fuqishëm se ai përbën një rrezik për sistemin tonë të qeverisjes.
Arsyet e shumta ekzistonin për t’u shqetësuar për këtë president dhe për të justifikuar masën e jashtëzakonshme të shkarkimit, madje edhe para se të shkarkonte drejtorin e FBI-së James Comey dhe pranimit të tij tronditës në televizionin kombëtar se veprimi u provokua nga intensifikimi i hetimeve të FBI-së lidhur me lidhjet e fushatës së tij me Rusinë.
Edhe pa arritur në fund të asaj që Trump e hodhi poshtë si “kjo gjë e Rusisë”, shkeljet për shkarkim mund të jenë teorikisht të ardhura që nga fillimi i kësaj presidence. Një shembull i rëndësishëm është kundërshtimi i zjarrtë i Trump, i klauzolës së emolimit të huajve, i cili është i dizajnuar për të parandaluar fuqitë e huaja që të ushtrojnë presion ndaj zyrtarëve amerikanë të largohen nga besnikëria e pandarë ndaj Shteteve të Bashkuara. Realiteti politik bëri që shkarkimi dhe largimi në këto dhe baza të tjera të duken të përkohëshme.
Jo më gjatë. Të presim që rezultatet e hetimeve të shumëfishta të ndërmerren është sikur të rrezikojmë lidhjen e fatit të kombit tonë me tekat e një udhëheqësi autoritar.
Qëllimi i shkarkimit të Comey nuk do të ndalojë hetimin, megjithatë ai përfaqësonte një përpjekje të dukshme për të ndërhyrë në një hetim që përfshinte çështje të sigurisë kombëtare shumë më serioze sesa “vjedhja e nivelit të tretë” që Nixon u përpoq të mbulonte në Watergate. Çështja e ndërhyrjes ruse në zgjedhjet presidenciale dhe marrëveshjet e mundshme me fushatën Trump shkojnë në zemër të sistemit tonë dhe aftësinë për të kryer zgjedhje të lira dhe të ndershme.
Konsideroni gjithashtu se si Trump përfshiu Zëvendës Prokurorin e Përgjithshëm Rod Rosenstein dhe Prokurorin e Përgjithshëm Jeff Sessions, pavarësisht nga përsëritja e Sessions nga përfshirja në hetimin e Rusisë, në përgatitjen e justifikimeve të rreme për shkarkimin të cilin Trump kishte vendosur tashmë. Mendoni se si Trump e përdori zëvendëspresidentin dhe stafin e Shtëpisë së Bardhë për të përhapur një sërë të pavërtetash të qarta – para se të jepte një intervistë për Lester Holt të NBC-së që ekspozonte motivimin e tij të vërtetë.
Trump shoqëroi këtë rrëfim me pohimet e vetë-shërbyer dhe qartësisht të rreme për të qenë i siguruar nga Comey se vetë Trump nuk ishte nën hetim. Nga llogaria vetjake e Trump, ai pyeti Comey për statusin e tij hetimor sikur ai ishte duke kryer ekuivalentin e një interviste pune në të cilën Comey kërkoi të mbajë pozitën e tij si drejtor.
Raportimet e mëtejshme sugjerojnë se takimi ishte edhe më i keq, me Trump duke këmbëngulur te Comey të premtonte “besnikëri” ndaj tij për të ruajtur punën e tij. Duke folur publikisht se nuk kishte asgjë të keqe duke kërkuar një besnikëri të tillë, presidenti u kthye në Twitter me një kërcënim jo të vogël për Comey që do të pendohej për ndonjë vendim për të shpërndarë versionin e tij të bisedave me Trump – që Comey ka çdo të drejtë dhe në të vërtetë detyrë qytetare, për të bërë.
Të thuhet se kjo nuk rrit në vetvete statusin në nivelin e “pengimit të drejtësisë” është sikur të zbrazni atë koncept të të gjithë kuptimit. Bllokimi i drejtësisë ishte rasti i parë në artikujt e shkarkimit kundër Nixonit dhe, vite më vonë, kundër Bill Klinton. Në rastin e Klintonit, pengesa e dukshme konsistoi vetëm në gënjeshtrën nën betim për një marrëdhënie seksuale që mund të ketë njollosur Zyrën Ovale, por nuk përfshinte abuzimin e pushtetit presidencial si të tillë.
Por, në rastin e Nixonit, lista e veprimeve që së bashku u konsideruan si pengesa kushtetueshmërisht me pasojë shkarkimin ishte si një parashikim për atë që Trump do të bënte dekada më vonë – duke dhënë deklarata mashtruese ose duke mbajtur prova materiale nga hetuesit federalë ose punonjës të tjerë federalë; Duke u përpjekur të ndërhyjë me hetimet e FBI-së ose kongresit; Duke u përpjekur të thyejë mburojën e FBI-së përreth hetimeve të vazhdueshme penale; Duke bërë show para njerëzve që munden përndryshe ta shqetësojnë për mbajtjen e pushtetit.
Ajo do të kërkojë angazhim serioz ndaj parimit kushtetues dhe vullnet të guximshëm për të vënë përkushtim ndaj interesit kombëtar mbi interesin vetjak dhe besnikërinë e partisë, për një Kongres të partisë së vetë presidentit për të nisur një hetim për shkarkim. Do të ishte një turp i tmerrshëm nëse vetëm perspektiva në rritje për të qenë i përjashtuar nga detyra në nëntor 2018 do të përqendronte mjaft mendjet e përfaqësuesve dhe senatorëve sot.
Por a është përkushtimi ndaj parimit apo urisë për mbijetesë politike ajo që e vendos perspektivën e shkarkimit dhe largimit në tavolinë, gjëja vendimtare është që perspektiva të merret seriozisht, që makineritë e shkarkimit të riaktivizohen dhe që nevoja për ta përdorur atë të bëhet fokusi i diskursit politik që shkon deri në 2018./Lexo.al/
Përkthyer nga The Washington Post, nga Lexo.al.
