- Gratë përbëjnë 70% të të gjithë stafit të shërbimeve shëndetësore në të gjithë botën.
- Dhuna në familje rritet gjatë krizave.
- Gratë fitojnë 79 cent për çdo dollar që fitojnë burrat.
Janë gratë ata që mbajnë pjesën më të madhe të përgjegjësisë për të mbajtur shoqëritë së bashku, qoftë në shtëpi, në kujdesin shëndetësor, në shkollë ose në përkujdesjen ndaj të moshuarve. Në shumë vende, gratë i kryejnë këto detyra pa pagë. Megjithatë, edhe kur puna është e paguar, gratë zakonisht paguhen më pak se meshkujt për të njëjtën pozicion.
Kriza e COVID-19 i ka bërë ndryshimet bazuar në gjini edhe më të theksuara.
Ne shohim tre fusha ku gratë dhe vajzat janë veçanërisht në rrezik dhe kanë nevojë për mbrojtje më të fortë në krizën aktuale.
Së pari, përvoja tregon se dhuna në familje dhe dhuna seksuale rritet gjatë krizave dhe katastrofave. Ndodhi gjatë epidemive Ebola dhe 2014-16 Zika, dhe duket se po ndodh tani. Në kushtet e karantinës ose masave të qëndrimit në shtëpi, gratë dhe fëmijët që jetojnë me burra të dhunshëm dhe kontrollues janë të ekspozuar ndaj një rreziku shumë më të madh. Nevoja për të mbështetur këto gra dhe fëmijë do të rritet kur kriza të ketë mbaruar dhe njerëzit të jenë të lirë të lëvizin përsëri. Ne duhet të sigurohemi që strehëzat e grave dhe format e tjera të ndihmës të mirëmbahen dhe forcohen në përputhje me rrethanat. Qeveritë dhe grupet e shoqërisë civile duhet të ofrojnë më shumë burime.
Së dyti, shumica e atyre që janë në linjat e para të pandemisë janë gra, sepse gratë përbëjnë 70% të të gjithë stafit të shërbimeve shëndetësore dhe sociale në të gjithë botën. Urgjentisht duhet t’i fuqizojmë këto gra. Gratë gjithashtu përbëjnë shumicën e popullatës më të vjetër në botë – veçanërisht ato mbi 80- dhe kështu ato janë shumica e pacientëve të mundshëme.
Së treti, gratë janë veçanërisht më të cenueshme ekonomikisht. Në nivel global, financat personale të grave janë më të dobëta se burrat, dhe pozita e tyre në tregun e punës është më pak e sigurt. Për më tepër, gratë kanë më shumë të ngjarë të jenë prindër beqarë, të cilët do të goditen më shumë nga rënia ekonomike që tani është në zhvillim e sipër.
Duke pasur parasysh këto ndryshime, është thelbësore që masat e reagimit ndaj krizës ekonomike të llogarisin situatën unike të grave. Veçanërisht në zonat e konflikteve dhe zonat e tjera ku barazia gjinore merr pak vëmendje. Gratë dhe vajzat rrezikojnë të përjashtohen nga proceset e vendimmarrjes për këtë arsye, politikëbërësit në të gjitha nivelet duhet të dëgjojnë dhe të angazhohen me organizatat e të drejtave të grave kur të formulojnë përgjigjen për këtë krizë, dhe kur të përgatiten për krizën tjetër.
Pyetja udhëheqëse që duhet të jetë gjithmonë: A janë gratë dhe burrat të prekur ndryshe nga kjo çështje, dhe nëse po, si mund të arrijmë në rezultate më të drejta? World Economic Forum / bota.al
