Historia e lindjes së Jezusit është një nga rrëfimet më të njohura në botë, e dashur dhe e treguar vit pas viti gjatë festës së Krishtlindjes. Megjithatë, detajet e këtij rrëfimi legjendar, shpesh të përshkruara në skena të lindjes dhe të festuara përmes këngëve dhe dramave, janë shumë më të ndërlikuara dhe të pasura se sa mund të sugjerojë tradita. Për ta kuptuar me të vërtetë këtë episod themelor në teologjinë e krishterë, duhet të kthehemi te burimet origjinale: katër ungjijtë kanonikë të Dhiatës së Re.
Ungjijtë dhe Lindja e Jezusit
Katër ungjijtë — sipas Mateut, Markut, Lukës dhe Gjonit — ofrojnë këndvështrime të ndryshme mbi jetën dhe misionin e Jezu Krishtit. Secili prej tyre thekson aspekte të ndryshme, dhe kur bëhet fjalë për lindjen e Jezusit, vetëm dy prej tyre japin detaje të plota: Mateu dhe Luka.
Ungjilli i Markut, më i hershmi, nuk përfshin fare një tregim mbi lindjen e Jezusit, duke filluar drejtpërdrejt me predikimet e tij. Nga ana tjetër, Ungjilli sipas Gjonit përqendrohet në origjinën hyjnore të Jezusit, duke e përshkruar si “Fjala e Zotit” që ekzistonte që në fillim të kohërave. Për të ndërtuar historinë e lindjes, duhet t’i drejtohemi Mateut dhe Lukës, të cilët ofrojnë një rrëfim të pasur, edhe pse jo gjithmonë të harmonizuar.
Lajmërimi i lindjes së Jezusit
Sipas Ungjillit të Lukës, lajmi për ardhjen e Jezusit i erdhi një vajze të re të quajtur Mari, gjatë mbretërimit të Herodit të Madh, në provincën romake të Judesë. Engjëlli Gabriel e vizitoi Marinë dhe i tha se ajo do të lindte një djalë të cilin do duhej ta quante Jezus. Kur Maria shprehu habinë, pasi ishte ende virgjëreshë, Gabrieli i shpjegoi se fëmija ishte fryt i Shpirtit të Shenjtë dhe do të ishte Biri i Zotit.
Ndërsa Luka fokusohet te përvoja e Marisë, Ungjilli sipas Mateut përshkruan një vizion të ngjashëm të përjetuar nga burri i saj, Jozefi. I tronditur kur mësoi për shtatzëninë e Marisë, Jozefi mendoi ta divorconte në heshtje, për të shmangur turpërimin publik. Por një engjëll iu shfaq në ëndërr dhe e siguroi se fëmija ishte nga Shpirti i Shenjtë. I bindur nga ëndrra, Jozefi e mori Marinë për grua.
Censusi Romak dhe udhëtimi për në Betlehem
Ungjilli sipas Lukës tregon se në atë kohë, një dekret nga Cezar Augusti urdhëroi një regjistrim të popullsisë në të gjithë perandorinë. Kjo kërkonte që të gjithë të ktheheshin në qytetet e paraardhësve të tyre për t’u regjistruar. Si pasardhës të mbretit David, Jozefi dhe Maria u detyruan të udhëtonin nga Nazareti në Betlehem, edhe pse Maria ishte shtatzënë në muajin e fundit.
Luka përmend se Jezusi lindi në Betlehem dhe u vendos në një grazhd, pasi nuk kishte vend për ta në bujtinë. Kjo skenë ka frymëzuar shumë përshkrime tradicionale të lindjes, shpesh të mbushura me kafshë që “adhurojnë” Jezusin, megjithëse asnjë prej ungjijve nuk e përmend këtë detaj. Disa rrëfime të hershme kristiane sugjerojnë se Jezusi lindi në një shpellë, një detaj i mbështetur nga shkrimtarë si Justin Martiri dhe Origeni.
Barinj dhe engjëj
Në fushat përreth Betlehemit, disa barinj po ruanin tufat gjatë natës kur u shfaq një engjëll për t’u dhënë lajmin e mirë. “Mos kini frikë,” u tha engjëlli, duke shpallur lindjen e Shpëtimtarit dhe duke u treguar shenjën: një fëmijë i mbështjellë në pëlhurë dhe i vendosur në një grazhd. Pas kësaj, një mori engjëjsh u bashkuan, duke kënduar lavdi Zotit.
Barinjtë shkuan menjëherë në Betlehem, ku gjetën Jezusin ashtu siç u ishte thënë. Pasi panë këtë mrekulli, ata filluan të shpallnin lajmin dhe të lavdëronin Zotin, duke lënë një shenjë te të gjithë ata që dëgjuan tregimin e tyre.
Magët dhe paranoja e Herodit
Një tjetër element i njohur i rrëfimit është vizita e Magëve, ose dijetarëve nga Lindja, të cilët ndoqën një yll deri në Jeruzalem dhe më pas në Betlehem. Sipas Ungjillit të Mateut, këta vizitorë sollën dhurata të çmuara: flori, temjan dhe mirrë. Këto dhurata simbolizonin mbretërinë, hyjninë dhe vuajtjen e ardhshme të Jezusit.
Por ardhja e tyre alarmoi mbretin Herod, i cili, i njohur për paranojën dhe mizorinë e tij, u përpoq të përdorte Magët për të gjetur vendndodhjen e Jezusit. Kur Magët u paralajmëruan në ëndërr që të mos e takonin Herodin, ata u kthyen në vendin e tyre nga një rrugë tjetër. I zemëruar, mbreti urdhëroi masakrën e të gjithë djemve nën moshën dy vjeç në Betlehem, një akt i njohur si Masakra e të Pafajshmëve.
Arratisja në Egjipt dhe kthimi në Nazaret
Për të shpëtuar nga zemërimi i Herodit, një engjëll udhëzoi Jozefin në ëndërr që të merrte Marinë dhe Jezusin dhe të largoheshin për në Egjipt. Ata qëndruan atje derisa Herodi vdiq. Pas kësaj, u kthyen në Galile dhe u vendosën në Nazaret, duke përmbushur një profeci se Mesia do të quhej “i Nazaretit”.
Trashëgimia
Lindja e Jezusit nuk është vetëm fillimi i jetës së tij tokësore, por edhe një moment qendror në teologjinë e krishterë. Kjo ngjarje simbolizon mishërimin e Zotit dhe përgatit skenën për sakrificën që, sipas besimit të krishterë, do të shpëtonte njerëzimin nga mëkatet.
Edhe pse versionet e tregimit të Lindjes ndryshojnë mes ungjijve, ato së bashku kanë ndihmuar në krijimin e një tradite të pasur kulturore dhe shpirtërore. / bota.al