Zoti Pipes, ju keni shkruar se vendimi i Angela Merkel për ta hapur kufirin për mbi 1 milion emigrantë në 2015 “ka gjasa se do të shikohet si një pikë kthese në historinë europiane”. Duke qenë se jeni historian, çfarë nënkuptoni me këtë shprehje?
Pres që kur evolucioni i qytetërimit europian të studiohet në të ardhmen, gushti i 2015 të shikohet si një moment kyç. Vendimi për të lejuar emigrim të pakufizuar në Gjermani ka patur implikime të thella për Europën nëpërmjet ngritjes së kësaj çështjeje në një mënyrë më akute se kurrë më parë, duke krijuar përçarje midis europianëve vendas që janë për dhe kundër një emigrimi në shkallë të gjerë dhe midis europianëve vendas e atyre të rinj.
Me çfarë problemesh themelore përballen sot europianët?
Duke qenë se u mungojnë fëmijët e mjaftueshëm, problemi është nëse europianët do të vazhdojnë të pranojnë apo jo pasivisht këdo që shfaqet, edhe sikur t’u mungojnë aftësitë, të vijnë nga një kulturë armiqësore në pjesën më të madhe apo nëse do të zhvillojnë apo jo një plan emigracioni të kontrolluar, duke zgjedhur anembanë botës njerëzit më të përshtatshëm nga pikëpamja e aftësive dhe e integrimit? Vendimi i Gjermanisë për të hapur kufijtë nënkupton zgjedhjen e opsionit të parë.
Pse janë kaq të barsura me tension marrëdhëniet midis europianëve dhe emigrantëve myslimanë?
Janë të barsura me tension sepse islami është një besim imperialist dhe shumë emigrant myslimanë duan që ta zëvendësojnë me islamin qytetërimin ekzistues europian. Për t’i përkeqësuar më tej punët, europianët dhe myslimanët janë në antipode lidhur me shumë çështje kryesore: Europianët kanë lindshmëri të ulët, emigrantët myslimanë e kanë të lartë. Europianët kanë një identitet fetar të dobët, myslimanët e kanë të fortë. Europianët ndjehen fajtorë për mëkatet e tyre historike, emigrantët myslimanë kanë besim të tepruar në superioritetin e qytetërimit të tyre.
Shumë gjermanë arsyetojnë se si vend i pasur, moralisht ata duhet t’ua hapin dyert njerëzve në nevojë.
E admiroj këtë impuls humanitar, por është joeralist. A mundet Gjermania të mirëpresë, të themi, 2 miliard njerëz? Nëqoftëse jo, atëhere si e mirëpret moralisht përqindjen e ulët që pranon?
Atëhere, cila është përgjigja?
Duke folur praktikisht, shikojeni botën në pikëpamje gjeografike: Perëndimorët në nevojë duhet të qëndrojnë në Perëndim, ata të Lindjes së Mesme duhet të qëndrojnë në Lindje të Mesme e kështu me radhë anembanë globit. Anuk është çudi që emigrant nga Siria dhe Iraku lëvizin në vende si si Gjermania dhe Suedia? Ata do të ishte më mirë të shkonin në Arabi Saudite dhe Kuvajt, ku klima, gjuha, besimi fetar dhe të tjera janë më shumë si ato të tyre; plus, këto vende janë shumë më afër me Sirinë.
KUSH ESHTE DANIEL PIPES?
Daniel Pipes është një historian, shkrimtar dhe komentator amerikan. Është President i Middle East Forum dhe botues i Middle East Quarterly Journal të tij. Shkrimet e tij përqëndrohen në politikën e jashtme amerikane dhe Lindjen e Mesme.
Kultura dhe zakonet ndryshojnë. Ndoshta myslimanët do të përshtateshin me kulturat europiane po t’u jepej mundësia?
Teorikisht, po; praktikisht, jo. Përvoja tregon se gjenerata e parë e emigrantëve myslimanë në Europë është më e përshatshme se ajo e fëmijëve dhe e nipërve e mbesave të tyre, teksa ndarja kulturore rritet me kalimin e kohës. Është vështirë të gjesh ndonjë vend në Europë ku emigrantët myslimanë janë asimiluar, duke më bërë që të dyshoj shumë se një gjë e tillë do të ndodhë në të ardhmen. Kilianë, kinezë dhe kongolezë përshtaten më mirë me kulturën europiane sesa myslimanët.
Shumë myslimanë me origjinë emigrante e tregojnë diskriminimin si një faktor që i pengon ata nga integrimi i plotë në shoqërinë gjermane.
Po, diskriminimi është problem. Nuk do të doja të quhesha Muhammad dhe të kërkoja punë në Hamburg. Por kjo mbështet argumentin tim se është më mirë të quhesh Muhammad në Arabi Saudite apo në Kuvajt. Pse të bësh bashkë njerëz që, siç e kanë treguar 55 vitet e fundit, nuk mund të jetojnë lehtësisht bashkë? Siç e ka treguar Thilo Sarrazin, eksperimenti i emigracionit mysliman ka dështuar; vazhdimi i tij do të rrisë tensionet.
Ju theksoni se islamizmi, jo islami, është kërcënim. Si e përkufizoni islamizmin?
Islamizmi është një kuptim specifik i islamit që beson se nëse myslimanët duan të kthehen në pasuritë dhe fuqinë e 1000 viteve më parë, ata duhet të zbatojnë ligjin islamik në tërësinë e tij. Islamistët diskutojnë mes vetes sesi ta bëjnë një gjë të tillë: lëvizja me orientim modern Gylen në Turqi përfaqëson njërin ekstrem dhe ISIS-i, që dëshiron kthimin në shekullin e VIII-të, përfaqëson tjetrin. Disa islamistë përdorin dhunën, të tjerët punojnë nëpërmjet sistemit politik. Në këtë mënyrë, ata u ngjasojnë komunistëve, me diferencat madhore taktike midis tyre, por me objektiva të ngjashëm.
Ju e përshkruani “kërcënimin islamist” si “mund të themi çështja më e rëndësishme e kohës tonë” me të cilën përballet Perëndimi. Terrori islamist sigurisht që mund të shkaktojë dëme, por si munden islamistët ta kërcënojnë Perëndimin në tërësi, duke pasur parasysh fuqinë dominuese ekonomike dhe ushtarake e këtij të fundit?
Unë e shikoj islamizmin si kërcënimin e tretë të madh totalitar pas komunizmit dhe fashizmit, një trup ideshë tërheqës dhe të fuqishëm që kërcënon mënyrën tonë të jetesës. Dhe, ashti siç na u desh të luftojmë kundër fashizmit dhe komunizmit, tani duhet të luftojmë islamizmin.
Kur thoni se Perëndimi ka nevojë të luftojë islamizmin, për çfarë lloj lufte po mendoni? Kulturore, politike apo ushtarake?
Luftimi i dhunës është pjesa e lehtë, pasu sulmet vrastare xhihadiste janë të frikëshme dhe Perëndimi ka departamente policore, agjenci inteligjence dhe forca të armatosura kompetente për t’u ndeshur me këtë problem. Më tej, kjo dhunë e nivelit të ulët shkatërron prona dhe vret njerëz, por nuk mund të ndryshojë qytetërime. Në kontrast, nëpërmjet të punuarit brenda sistemit, në arenat politike, arsimore, filantropike apo mediatike, islamistët zbatues të ligjit kanë një influencë potencialisht të thellë. Ndërsa më shumë do të takoja në rrugë një islamist që i bindet ligjit sesa një xhihadist të dhunshëm, vetëm taktikat jo të dhunshme e ndryshojnë fytyrën e shoqërisë dhe relativisht pak perëndimorë bile e vënë re se çfarë po ndodh.
Si e shikoni përgjigjen e Europës ndaj islamizmit?
Krahasuar me 20 vite më parë, ka ndodhur një hop i madh në vetëdije, por jo aq mjaftueshëm sa të bëjë diferencë në politikë. pothuajse kudo në Europë ekzistojnë parti politike që e bëjnë emigracionin dhe islamizmin prioritet, por pothuajse asnjëra prej tyre nuk ka qenë në pushtet për shkak se këto grupe tentojnë të jenë të mbushur me amatorë, përmbajnë pak si shumë ektremistë dhe pengohen. Për pasojë, nuk mund të arrijnë 51%.
Si Alternative für Deutschland në Gjermani, partia e vetme që e kundërshton fort emigracionin mysliman?
Pikërisht. AfD-ja është një shembull i shkëlqyer i amatorëve të përzier me ekstremistë që përpiqen të kuptojnë se kush janë: liberalë, neonazistë apo diçka e ndërmjetme? Për aq kohë sa e lënë këtë çështje të hapur, potenciali elektoral i tyre është i kufizuar dhe janë të rrezikshëm. Por pres që eventualisht AfD-ja do të piqet dhe menndoj e shpresoj se do të lëvizë drejt tendecës kryesore, pasi dukshëm ka nevojë për ekzistencën e një partie të tillë në Gjermani. Por çdo vit që kalon, rreziku rritet.
A do të mbesin të përjashtuara nga pushteti partitë antiemigracion?
Jo, unë pres që një gjë e tillë të ndryshojë, që këto parti do të fillojnë të marrin pushtet brenda një dekade.
AfD-ja qëndron poshtë 10% në sondazhe, ndërsa CDU-ja e Angela Merkel arrin thuajse në 40%. Gjermanët nuk janë të pakënaqur me politikat e emigracionit të saj?
Jam i befasuar dhe nuk mund ta shpjegoj mungesën e një sfide nga ana e CDU-së ndaj Merkel.
Geert Wilders në Hollandë, një prej politikanëve më të dalluar kundër emigracionit mysliman, ka dalë në gjyq për fjalim që nxit urrejtjen. Organizata juaj ndihmoi në mbulimin e kostove ligjore të tij. pse?
Në të Middle East Forum besojmë në lirinë e deklarimit publik të opinioneve në çështjet lidhur me islamin dhe islamizmin, jemi apo nuk jemi dakord me opinione të tilla. Në funksion të kësaj, Projekti Ligjor i ynë shpesh i ndihmon të paditurit duke u mbuluar shpenzimet ligjore, për rastin e pak viteve më parë të Wilders. Nuk jam dakord me pikëpamjet e tij në atë se kush është armiku (ai thotë islami, unë them islamizmi), por një gjë e tillë është dytësorë. Si çdo perëndimor, do ta ndihmoj atë që ta ketë të drejtën të flasë për islamin pa ju dashur që të dërgohet në gjykatë.
A është “ndalimi mysliman” nga ana e Donald Trump një mënyrë e dobishme për t’i mbajtur islamistët jashtë Shteteve të Bashkuara?
Ndalimi nga ana e administratës Trump i qytetarëve nga 6 vende me shumicë myslimane ishte një masë me qëllim të mirë, por e ekzekutuar keq. Njeriu nuk duhet të shikojë pashaportën e një personi, por idetë e tij. disa kanadezë janë armiqtë tanë disa iranianë janë miqtë tanë. Sigurisht, idetë janë më shumë të pakapshme sesa shtetësia, por ndalimi i shtetësive të caktuar nuk ofron mbrojtje; kjo kërkon një perpjekje serioze për të njohur çdo njeri që hyn në vend.
Në vitin 2012 qyteti i Hamburgut nënshkroi një marrëveshje, një “Staatsvertrag” me grupe myslimane të tilla si Ditib, Schura dhe VIKZ për të rregulluar klasat dhe ditët e pushimit islamik. Shumë anëtarë prej këtyre organizatave janë akuzuar për islamizëm dhe antisemitizëm, e megjithatë autoritetet nuk mund të gjejnë organizata myslimane të pastra. Komenti juaj?
Islamistët janë më mirë të financuar e të organizuar sesa myslimanët joislamistë, pjesërisht sepse marrin ndihma nga shtete të Lindjes së Mesme, të tila si Arabia Saudite, Irani dhe Turqia. Kjo u mundëson atyre që rëndom të dominojnë jetën myslimane në Perëndim, duke u shfaqur nëpër televizione, duke u angazhuar në dialogë ndërfetarë, duke dhënë mësim nëpër shkolla dhe (si në në këtë rast) duke u bërë partnerë me qeveri.
Ju doni që qeveritë perëndimore të përkrahin myslimanët e moderuar, por në Gjermani vetëm pak myslimanë kanë dalë të protestojnë kundër islamizmit, kështu që kush dhe ku janë të moderuarit?
Thirrjet për mbështetje masive myslimane kundër islamizmit gjithmonë dështojnë në Perëndim. (Vendet me shumicë myslimane janë muhabet tjetër). Pjesërisht kjo rezulton nga një mungesë financimi dhe organizimi; pjesërisht nga frikësimi: duhet të kesh goxha kurajë të jesh mysliman dhe të dalësh publikisht kundër islamizmit. Xhamia e re liberale Ibn Ruschd – Goethe në Berlin është një shembull i mirë. Ama themeluesja e saj, Seyran Ateş, ka marrë kërcënime me vdekje.
Çfarë duhet të bëjnë qeveritë perëndimore?
Të mbështesin fuqimisht myslimanët joislamistë dhe sidomos myslimanët antiislamistë. Islamistë si Presidenti Erdogan i Turqisë pretendojnë se ka vetëm një lloj islami, domethënë ai i tyri. Jo, ekzistojnë shumë lloje islami dhe jomyslimanët duhet të refuzojnë dhe, sigurisht, jo të bëjnë të mundur, hegjemoninë islamiste.
E pyetur në 2015 për të adresuar frikën gjermane ndaj islamizimit, Kancelarja Merkel sugjeroi se në vend që t’i frikësoheshin islamit, kristianët gjermanë duhet të mësojnë më shumë lidhur me rrënjët e tyre fetare dhe të shkojnë më shumë nëpër kisha. Përgjigja juaj?
Replika e ashpër e Merkel është tipike e elitave në Europën Perëndimore (jo Lindore), të cilët qëndrojnë në mënyrë jo të vetëdijshme shpërfillës ndaj problemeve që krijon emigracioni mysliman. Arësyet janë të shumta: ndjenja faji, të jetuarit në një flluskë, të kërkuarit e votave, korrektësi politike dhe frikë se mos quhen “islamofobikë”.
Pse ndjenja fajësie?
Sepse, siç e ka shpjeguar autori francez Pascal Bruckner në librin e tij të 2006, të titulluar “La tyrannie de la pénitence”, shumë europianë ndjejnë pendesë të thellë personale lidhur me trion imperializëm, fashizëm dhe racizëm, edhe kur vetë ata nuk janë të implikuar në këto të këqija. Për disa europianë, lëkura e bardhë në vetëvete përbën faj. Për pasojë, ata ndjehen të detyruar që të tregojnë tolerancë dhe vullnet të mirë të pakufizuar ndaj joperëndimorëve. Fakti që edhe njerëzit joperëndimorë njëlloj mëkatojnë nuk ngjit – që implikon një arrogancë, bile racizëm, të caktuar: vetëm mëkatet e të bardhëve vlejnë. Kjo ndjenjë fajësie është më goditëse po të kesh parasysh avancimet e mëdha të Europës. Më kujtohet të kem vizituar Finlandën në 1987 dhe të mendoja teksa ecja nëpër rrugët e saj: “Kjo begati, ky shtet i së drejtës dhe kjo demokraci është ajo për të cilën njerëzimi ka punuar gjithmonë dhe që tani është arritur”. Sa çudi që një Europë e cila ka arritur një sukses të tillë sot është e zhytur në faj, bën shumë pak fëmijë dhe zgjedh të mos e mbrojë veten nga një qytetërim rival. Si historian, unë them: Një dobësi e tillë është e paprecedent.
(nga Achse des Guten)
Përgatiti: ARMIN TIRANA / Bota.al
