Një burrë me fytyrën e mbuluar nga një rrobë jeshile ndodhet ulur në një kolltuk të vjetër. Nuk lëviz dot dhe shikon dronin që fluturon pranë tij. Duket i lodhur dhe i plagosur.
Njëra dorë është e palëvizshme, tjetra, e majta, mban një shkop, të cilin e hedh disa sekonda më vonë në drejtim të dronit që po e filmon. Menjëherë pas kësaj, artileria e ushtrisë izraelite godet ndërtesën ku ishte ulur njeriu me fytyrë të mbuluar. Ushtarët, pasi mbaroi operacioni, i afrohen godinës tashmë të shkatërruar dhe gjejnë një burrë përtokë.
Në vitin 2011 ai ishte një nga mbi një mijë të burgosurit palestinezë të liruar nga Izraeli, në këmbim të ushtarit Gilad Shalit, i mbajtur peng nga Hamasi prej vitit 2006. Që atëherë, u bë përfaqësues i Brigadave Zedinal Qassam, krahu ushtarak i Hamasit.
Vdekja e tij përfaqëson një pikë kthese në këtë luftë. Dhe në këtë pikë, natyrshëm lind pyetja: edhe sa mund të zgjasë konflikti?
Netanyahu e festoi lajmin, ashtu si edhe Presidenti Biden.
Nuk ka dyshim se për kryeministrin izraelit kjo është një frymëmarrje, një fitore e papritur që ndoshta as ai nuk e imagjinonte se mund ta arrinte. Në fakt, duhet kujtuar se operacioni që çoi në vdekjen e Sinuarit nuk ishte planifikuar në mënyrë specifike për ta shënjestruar atë. Izraeli aktualisht është veçanërisht i angazhuar në veri, në Liban, ku po përpiqet të pastrojë zonën afër kufirit nga terroristët e Hezbollahut.
Nuk do të jetë e lehtë. Hezbollahu, një lëvizje politiko-ushtarake libaneze, nuk është Hamasi. Eshtë më e armatosur dhe e organizuar se lëvizja palestineze, edhe se javët e fundit ka humbur disa nga liderët e vet kryesorë, përfshirë Hassan Nasrallah.
Për më tepër, përgjigja e Netanyahut ndaj sulmit të pësuar nga Irani është ende në pritje. Të gjithë janë dakord se do të ketë një reagim, por deri në çfarë mase mbetet për t’u parë. Megjithatë, vdekja e papritur e Yahya Sinuar mund të shkartisë përsëri letrat, duke ndikuar në objektivat dhe strategjitë.
Vrasja e liderit të Hamasit përfaqëson një pikë kthese në luftën e gjatë në Gaza, të shkaktuar nga sulmi i 7 tetorit 2023, arkitekti i të cilit, në fakt, ishte Sinuar. Pse? Sepse tani udhëheqja e Hamasit në Gaza është eliminuar.
Meqenëse figura të tjera kyçe, si Muhamed Def, i cili ishte shefi i shtabit të Hamasit, ose Omarouan Issa dhe Rahoui Mousta janë vrarë gjithashtu në javët ose muajt e fundit, Sinuar në thelb mbeti mishërimi i më të fortit brenda organizatës. Sinuar synonte të qëndronte në detyrë në menaxhimin pas luftës, domethënë të mbikëqyrte rindërtimin, diçka që Izraeli nuk do ta kishte pranuar kurrë dhe që në fakt përfaqësonte ngërçin më të madh në negociatat që kishin vazhduar për disa muaj të ndërmjetësuara nga egjiptianët, amerikanët dhe Katari.
Atëherë, çfarë ndodh tani? Topi kalon te lidershipi palestinez jashtë vendit, i cili është i shpërndarë në vende të ndryshme, kryesisht në Katar, dhe këtu ka një sërë figurash dhe duhet kuptuar se kush do të jetë figura që do të trashëgojë rolin drejtues të Hamasit.
Domethënë disa emra janë Khaled Meshal, Hussam Badran, Khalil al-Khaya, Musab al-Marzouk, të cilët karakterizohen nga një pragmatizëm më i madh pikërisht për faktin se janë jashtë vendit dhe për këtë arsye kanë më shumë ndërveprime me aktorët ndërkombëtarë.
Kjo mund të krijojë mundësinë e një marrëveshjeje e cila parashikon lirimin e pengjeve izraelite që mbahen ende në Gaza, 101 në këmbim të të burgosurve palestinezë dhe mbi të gjitha hyrjen e aktorëve të komunitetit ndërkombëtar, në veçanti aktorët arabë, si për shembull Emiratet apo Sauditët, të cilët duhet të financonin rindërtimin dhe që prisnin të dëgjonin se krahu i fortë i Hamasit brenda Rripit u eliminua. Një tjetër pikë kthese mund të vinte edhe nga vetë popullsia e Gazës, e cila e kujton se Jahja Sinuah njihej si kasapi i Chagnunes, pasi ishte përgjegjës për vrasjen barbare të gjoja bashkëpunëtorëve me Izraelin, për më tepër kjo ishte arsyeja pse ai ishte në Burgu izraelit deri në marrëveshjen e Shalit të vitit 2011 kur u lirua, jo për vrasjen e izraelitëve, por për vrasjen e palestinezëve që ai i konsideronte si bashkëpunëtorë. Në realitet pa asnjë provë.
Për më tepër, Sinuah kishte shtypur lëvizjen bidnanaish, “ne duam të jetojmë”, e cila ishte shfaqur në 2019-2021 në Gaza, me demonstrata kundër Hamasit që kërkonin të drejta më të mëdha, si dhe fundin e regjimit të Hamasit. Dje si Netanyahu ashtu edhe Gala, ministër i mbrojtjes, iu drejtuan direkt popullatës palestineze, duke u ofruar amnisti atyre që kthejnë pengjet.
Pengjet mbahen jo vetëm nga njerëzit e Hamasit, por edhe nga organizata të tjera palestineze si Xhihadi Islamik, Tanzim, madje edhe Fronti Çlirimtar Palestinez që mori pjesë në masakrën e 7 tetorit dhe gjithashtu nga civilë që paguhen nga këto organizata për të mbajtur pengjet, fakt që doli nga dëshmitë e pengjeve të liruar në muajt e mëparshëm.
Ndërkohë që prej ditës së djeshme po shfaqen disa video të palestinezëve nga Gaza të cilët flasin lirshëm për hipotezën e një të ardhmeje të re, ndoshta ndihen të çliruar nga kërcënimi i hakmarrjes së mundshme në rast përplasjeje me popullsinë izraelite. Ky është gjithashtu një sinjal shumë interesant, pasi do të jetë shumë e rëndësishme të kuptojmë nëse tani do të ketë një përgjigje për këtë thirrje, për këtë ofertë, ndoshta nuk do të jetë publike, ndoshta do të bëhet më shumë nën tavolinë. Megjithatë, ditët e ardhshme do të jenë vërtet kritike për të kuptuar nëse mund të hyjmë vërtet në një fazë të re, le të themi një fazë më politike të kësaj lufte dhe më në fund të flasim për një të ardhme për Rripin e Gazës.
Izraeli kërkon që pengjet t’i dorëzohen. Për momentin Hamasi nuk është dorëzuar, ka dorëzuar vetëm disa prej tyre në javët e para, të cilat ishin rezultat i marrëveshjeve mes palëve, por shumica e tyre vazhdojnë të jenë në Gaza. Është e qartë se për sa kohë që ata pengje nuk do të dorëzohen, Izraeli vështirë se do të ndalojë së sulmuari Gazën.
Kështu që do të duhet të shohim nëse vdekja e Sinuar do ta shtyjë udhëheqjen e Hamasit të bëjë këtë hap përpara. / bota.al
