Marine Le Pen trashëgoi nga babai një parti të mallkuar dhe e shndërroi në kundërshtarin për t’u mposhtur, pothuajse në pikë referimi të jetës politike franceze. Pasi u mposhtën partitë historike dhe tradicionale, socialistët dhe golistët, vetëm Emmanuel Macron, me shpikjen e një lëvizjeje as të djathtë as të majtë, i bëri ballë rritjes së ekstremit të djathtë të ish-Frontit Nacional.
Sipas sondazhit të fundit, të publikuar të dielën nga “Journal du dimanche”, ajo shfaqej gjerësisht në krye të preferencave për vitin 2027, kur Macroni nuk do të mund të rikandidojë: 34–37 për qind. Kundërshtarët më të afërt rezultonin dy ish-kryeministra, Édouard Philippe dhe Gabriel Attal, me 25 dhe 20 për qind. Kjo nuk do të thotë aspak se zgjedhja ishte e paracaktuar, sepse ai mund të ishte rezultati i raundit të parë, ku garojnë disa kandidatë.
Por pastaj vjen balotazhi, dhe për dy herë Macroni e ka mundur atë: 66 me 33 në 2017 dhe 59 me 41 në 2022. Megjithatë, ajo ka qenë gjithmonë në rritje me një përparim që dukej i pandalshëm – deri dje – duke u bërë kandidatja më e fortë.
Ky është rezultati i më shumë se njëzet vite “lepenizimi” të mendësive, siç thuhej me përçmim kur ishte ende gjallë Jean-Marie Le Pen, udhëheqësi i papranueshëm i Francës së errët, i njohur si “Menhiri” apo “Djalli i Republikës”. Ajo lëvizi drejt normalizimit, dhe populli i zhgënjyer nga e majta dhe përgjithësisht nga politika u afrua drejt saj, duke e kthyer lëvizjen e Marine në partinë e parë. Ndoshta nuk do ta dimë kurrë nëse më shumë se gjysma e francezëve do të kishin votuar me të vërtetë për Marine si presidente të Republikës, duke e ulur në atë fron monumental të krijuar gjashtëdhjetë vite më parë nga de Gaulle, me aurën e njeriut që kishte shpëtuar Francën nga disfata e nazistëve.
Dënimi i shpallur dje nga Gjykata e Parisit bie si një gijotinë mbi ambiciet e Marine, e cila, edhe pse nuk i ka mbushur ende gjashtëdhjetë vjet, mund të shpresojë përtej pesë viteve.
Por me vendimin e djeshëm, përveç nëse ndodh ndonjë përmbysje e bujshme në apel, përfundon për të një ndjekje që kishte nisur në vitin 2011, kur ajo e trashëgoi partinë nga babai në mënyrë të drejtpërdrejtë. Si një monarki, ose më keq, një autokraci vetëlegjitimuese, e drejtuar nga një klan familjar ku ajo është udhëheqësja absolute, dhe ku bëjnë pjesë motrat, Caroline dhe Yann (edhe ajo e dënuar me një vit), nëna e Marion Maréchal, deputete europiane dhe një tjetër figurë e njohur e partisë, përveç një grupi të afërmish, të gjithë të lidhur ngushtë me Jean-Marie-në e vjetër.
Edhe pse që prej më shumë se një viti në krye të partisë është vendosur përmes një kongresi farsë i riu Jordan Bardella, është e qartë për të gjithë se pa Le Pen, Rassemblement National nuk ekziston. Vetë ajo e pranoi së fundmi se nëse nuk do të ishte kandidate, do t’i takonte sërish asaj të zgjidhte personin e duhur.
Ka edhe diçka paradoksale dhe groteske në këtë dënim. Normalizimi i partisë që në Francë është quajtur “dédiabolisation” – si një ekzorcizëm i kryer nga vajza për t’u çliruar nga fantazma e të atit – është kthyer kundër saj. Në leximin e vendimit, kryetarja e gjykatës, Bénédicte de Porthuis, përmendi pikërisht Jean-Marie-në si shpikësin e sistemit të çoroditur dhe të paligjshëm të financimit të partisë që nga viti 2004 dhe që Marine e ka vazhduar me “autoritet dhe vendosmëri”. Bëhet fjalë për gati tre milionë euro, mbi 470 mijë për përfitime personale, jo për pasurim vetjak, por për “pasurimin e partisë”.
Jordan Bardella nuk ka as emrin dhe as karizmën e mjaftueshme.
Në fakt, megjithëse është një figurë e re, tejet i dukshëm në media, i zgjuar dhe elokuent, ai mbetet një krijesë politike e formuar dhe e mbikëqyrur nga vetë Marine. Ai nuk ka historinë, rrënjët familjare, as përvojën për ta mbajtur të bashkuar një lëvizje që ka funksionuar për vite me radhë mbi bazën e një lideri të vetëm, autoritar dhe karizmatik.
Me këtë dënim, asgjë nuk është përfundimtare — sepse ekziston ende rruga e apelimit — por padyshim që vizioni i një Marine Le Pen presidente në vitin 2027 është më i largët se kurrë. Dhe me largimin e saj të mundshëm nga skena, e gjithë dinamika politike franceze ndryshon rrënjësisht.
Përballë një të djathte radikale që nuk ka më një figurë udhëheqëse të fuqishme, dhe një presidenti në largim pa trashëgimtar të qartë, e ardhmja e Francës mbetet e paqartë dhe e hapur për zhvillime të papritura. / bota.al
