Histori

5 Tetor / Sot në histori: Çfarë ishte dhe pse shpërtheu skandali Iran-Contras, që tronditi Uashingtonin?

Eugene Hasenfus u kap nga trupat e regjimit Sandinist në Nikaragua pasi avioni në të cilin po fluturonte u rrëzua; dy të tjerë në avion me të, vdiqën në aksident. Gjatë marrjes në pyetje, Hasenfus pranoi se po dërgonte furnizime ushtarake në Nikaragua për përdorim nga Contras, një forcë anti-Sandinista që ishte krijuar dhe financuar nga Shtetet e Bashkuara. Në një zhvillim dramatik të ngjarjeve, ai pretendoi se operacioni në të vërtetë drejtohej nga Agjencia Qendrore e Inteligjencës (CIA) e SHBA.

Lajmi i zbulimit të Hasenfusit shkaktoi një tronditje në Shtetet e Bashkuara. Kongresi, duke reaguar ndaj ankesave në lidhje me korrupsionin dhe brutalitetin ndaj Contras, kishte miratuar Amendamentin e Bolandit në vitin 1984, që ndalonte në mënyrë specifike CIA-n ose çdo agjenci tjetër të SHBA-së që të mbështeste Contras-ët. Presidenti Ronald Reagan, i cili e shihte qeverinë Sandinista në Nikaragua si një kukull të Bashkimit Sovjetik, kishte siguruar financimin e SHBA për Contras-ët në vitin 1981 dhe firmosi me vonesë amendamentin e Bolandit. Nëse historia e Hasenfus ishte e vërtetë, atëherë administrata e CIA-s dhe Reaganit kishin shkelur ligjin.

Pavarësisht mohimeve nga presidenti, zvpresidenti George Bush dhe zyrtarët e tjerë të Reaganit se CIA nuk kishte të bënte me fluturimin, hetimet e vazhdueshme nga gazetarët dhe Kongresi filluan të zbulojnë të ashtuquajturin skandal Iran-Contra. Skandali përfshinte shitjen e fshehtë të armëve të SHBA në Iran (që duhej të ndihmonte në lirimin e pengjeve të SHBA në Lindjen e Mesme). Disa nga të ardhurat prej këtyre shitjeve u përdorën për të mbuluar fshehurazi luftën e Contra-s në Nikaragua. Një hetim i Kongresit, i filluar në dhjetor 1986, zbuloi skemën për publikun. Shumë njerëz nga administrata Reagan u thirrën për të dëshmuar. Këto përfshinin nënkolonelin Oliver North, i cili ishte oficeri i aksionit, i ngarkuar për koordinimin e shitjeve të armëve dhe futjen e parave tek Contras. Dëshmia e tij, në veçanti, tregoi qëndrimin e administratës Reagan, në shkeljen e rezolutave dhe akteve të kongresit.

Skandali e tronditi administratën Reagan dhe besimin e publikut tek qeveria e SHBA; 11 anëtarë të administratës së presidentit më në fund u dënuan për një sërë akuzash lidhur me skandalin. Hasenfus u gjykua dhe u dënua me 30 vjet burg nga një gjykatë e Nikaraguas, por u lirua vetëm pak javë më vonë. / Bota.al

Leave a Reply

Back to top button