Udhëtimi nga diktatura në demokraci zgjat 90 milje: nga ishulli komunist i Kubës në kontinentin e SHBA. Për disa që bëjnë kalimin e rrezikshëm të Ngushticës së Floridës, është një ndryshim jete – për të tjerët – një fund i jetës – pasi mendon anijet e prishura të bëra vetë, të ndërtuara nga zgjuarsia dhe dëshpërimi, të mbajtura së bashku nga shpresa dhe të lëshuara në det me një lutje.
Mes vështirësive të thelluara, shtypjes shoqërore dhe ndëshkimeve politike, më shumë njerëz po e shohin udhëtimin si një rrezik që ia vlen të ndërmerret, duke krijuar një krizë humanitare në det dhe në tokë, ndërsa autoritetet amerikane luftojnë për të përballuar migrimin më të madh kuban.
“Ne jemi shumë të shqetësuar për këtë eksod masiv, i cili është më i madh se të gjitha eksodet masive që Kuba ka pasur në 64 vitet që kur Fidel Castro mori pushtetin,” thotë Ramón Saúl Sánchez, president i Lëvizjes Demokracia, një grup mërgimtarësh kubanë me qendër në Miami.
Gati 300,000 kubanë ishin larguar nga ishulli në pak më shumë se një vit dhe numri vazhdoi të rritet. “Është një tragjedi njerëzore që ka ndarë çdo familje kubane, duke përfshirë edhe familjet e vetë diktatorëve”, shtoi ai.
Në vitin 1959, Castro u bë president pas një lufte guerilase që përmbysi qeverinë e Fulgencio Batistas. Shteti autoritar njëpartiak i Castros nisi një valë mërgimi drejt veriut që vazhdoi gjatë mandatit të vëllait të tij Raul dhe administratës aktuale të Miguel Díaz-Canel.
Patrulla Kufitare e SHBA regjistroi një rekord prej 224,607 “takimesh” me emigrantët kubanë në vitin financiar 2022, i cili përfundoi më 1 tetor, një rritje prej 471 për qind në krahasim me vitin e kaluar.
Shumica erdhën nga toka përmes Amerikës Qendrore në kufirin tokësor SHBA-Meksikë, por një rekord 6,182 të tjerë u kapën në det, sipas të dhënave të rojes bregdetare, krahasuar me 828 vitin e kaluar dhe 49 në 2020.
Në dy muajt e parë të këtij viti financiar, më shumë se 65,000 kaluan kufirin tokësor nga Meksika dhe 4,200 u kapën në det. Nuk dihet numri i atyre që u zhdukën para se të mund të shpëtoheshin ose të arrinin në tokë. “Njerëzit po rrezikojnë jetën dhe po vdesin në ngushticë,” tha Sánchez. “Njerëzit më telefonojnë [për] të afërm që kanë humbur për ditë, javë dhe muaj . . . grupi i parë që gjeta dje në Keys më tha se ishin 22 prej tyre dhe varka e tyre ishte aq e dëmtuar, sa i thanë lamtumirë njëri-tjetrit dhe u përqafuan sepse menduan se do të vdisnin. Më pas, panë tokën.
“Më duhet të ndihmoj në identifikimin e trupave, ndoshta nga një tatuazh ose një kërkesë për ADN nga një i afërm. Më është dashur t’i them një nëne se një trup në morg ishte djali i saj.”
Për një ishull me një popullsi prej vetëm 11 milionë banorësh, shkalla e largimeve është domethënëse, duke tejkaluar totalin nga dy nga migrimet më të mëdha të mëparshme të Kubës: largimi i varkave Mariel në vitin 1980 dhe kriza kubane e e vitit 1994.
Në Florida Keys, një zinxhir ishujsh prej 125 miljesh, Rick Ramsay, sherifi i kontesë Monroe, dhe 200 oficerët e tij të patrullës janë duke u përballur me rritjen më të madhe të emigrantëve që lundrojnë me varkë.
Disa dalin në plazhe, disa në këneta, të tjerë gjenden të kapur pas pjesëve të poshtme të urave. Në javën e kaluar më shumë se 500 kubanë dhe 200 haitianë kanë dalë në breg në Keys. Ata mbërrijnë me pak ose aspak ushqim ose ujë, të rraskapitur dhe të dehidratuar, disa kanë nevojë për kujdes mjekësor. “Ne jemi një qark i vogël rural i rrethuar me ujë. . . jemi të dërrmuar,” thotë Ramsay. “Më duhet të tërheq burime gjatë gjithë ditës vetëm për t’iu përgjigjur mbërritjeve. Po devijojmë policinë, zjarrfikësit, ekipet e shpëtimitn.”
Në parkun kombëtar Dry Tortugas, një arkipelag në perëndim të Florida Keys, ku turistët mbërrijnë me traget dhe aeroplan për të eksploruar fortesën e shekullit të 19-të dhe për bërë zhytje në shkëmbinjtë nënujorë koralorë, një mbyllje katër-ditore është shpallur nga qeveria federale pas mbërritjes së 300 emigrantëve.
Në natën e Vitit të Ri, Scarlet Lady e Virgin Voyages, në një udhëtim në Meksikë dhe Bahamas, vuri re në ngushticë, një varkë të shkatërruar prej druri që vihej në lëvizje nga një motor makine. Ajo ishte e mbushur me 18 burra, gra dhe fëmijë dhe po fundosej.
Anija ndryshoi kurs për të ndihmuar dhe një anëtar i ekuipazhit notoi me litar për të tërhequr varkën brenda. Pasagjerët u morën në bord dhe iu dhanë ushqime.
Ky ishte i katërti nga pesë shpëtimet e emigrantëve nga anijet turistike në ngushticat e Floridës brenda një jave. Në shumicën e rasteve, gomonet dhe varkat e migrantëve – të njohura si chugs – janë krijuar nga mbeturina dhe mbetje të tilla si tubat e brendshëm të gomave të makinave, kazanët e vajit, pllakat e polistirenit, pjesët e prera të automjeteve, litarët dhe pëlhurat. Disa janë të vëna në lëvizje nga motorë, makina apo edhe motorë kositësesh bari. Të tjerë ngrenë vela të bëra nga çarçafë.
Në korrik, tre burra u kapën në një pedalon 70 milje nga Key West. Në tetor, dy kubanë arritën në tokë në Keys në dërrasa të motorizuara.
Presidenti Biden ka njoftuar masa që do të përshpejtojnë dëbimin e kubanezëve, haitianëve dhe nikaraguanëve që hyjnë ilegalisht dhe zgjerojnë shtigjet për imigracionin legal, e që synojnë të dekurajojnë udhëtimet e dëshpëruara dhe të rrezikshme. “Ky proces i ri është i rregullt, është i sigurt, është human… mos u shfaqni në kufi”, tha Biden.
Sánchez është skeptik. “Ne jemi të shqetësuar, sepse kjo nuk do të ndalet,” tha ai. “Qeveria amerikane po merret vetëm me simptomat në vend që të merret me problemin, i cili është regjimi në Kubë që i mban njerëzit të shtypur dhe u mohon atyre mundësinë për të pasur një vend demokratik.” / Times – Bota.al
