Gjithnjë e më shumë gazetarë në Amerikë po largohen nga redaksitë për të shkruar skenarë për seriale dhe filma televizivë. Siç mëson Nora Ephron, kemi nevojë për faktin e duhur dhe aftësinë për ta treguar atë. Amy Chozick dhe Clintoni i saj
Emri që të gjithë përmendin është ai i Nora Ephronit. Karriera për të cilën shumë aspirojnë është e saj, duke filluar si gazetare (Ephron ishte reportere në New York Post) dhe më pas u hodh në Hollywood, për të shkruar skenarë dhe ndoshta, kush e di, edhe bërë regjisoren. “Ajo është heroina ime,” thotë Amy Chozick. Vite më parë ne u takuam në New York për botimin italian të “Running with Hillary” (HarperCollins), rrëfimi shumë personal i fushatave të Hillary Clintonit për presidente, që Chozick e ka ndjekur gjatë një periudhe gati dhjetëvjeçare (e para nga 2008, e dyta 2016) fillimisht si gazetare për Wall Street Journal dhe më pas për New York Times.
Sot e gjej në Los Anxhelos ku ajo është zhvendosur, që kur libri i saj u zgjodh nga Warner Bros për të bërë serial televiziv. \
Në Festivalin e Filmit në Toronto 2019, ishin tre filma në garë të bazuar në punën e gazetarëve: “Hustlers”, “A Beautiful Day in the Neighborhood” dhe “Our Friend”. Mjafton për ta bërë një trend. Për të mos përmendur “Modern Love”, kolona e famshme e ndjenjave e New York Times që u bë fillimisht podcast dhe më pas, në vitin 2019, një serial për Amazon (sezoni i dytë i të cilit doli më 13 gusht). “Me gjithnjë e më pak kohë, producentët lexojnë artikuj dhe rubrika në vend të librave të tërë,” thotë Sue Shapiro, edhe me pak shaka, e cila jep kurs shkrimi shumë të njohur në New School në Manhattan.
Endrra jo shumë e fshehtë e shumicës së studentëve të saj është të botojnë një histori në Modern Love dhe më pas ta kthejnë atë në film. “Doja të përfshihesha menjëherë,” më thotë Chozick përmes telefonit. “Disa njerëz pasi veprat e tyre janë zgjedhur, kthehen në gazetari, por unë doja të përfitoja nga ky rast për të mësuar diçka të re, për të shkruar skenarë dhe kështu thashë menjëherë se doja të isha pjesë e ekipit të shkrimit.” Personi të cilit ajo thotë se i detyrohet shumë, ai me të cilin u gjend menjëherë në harmoni është Greg Berlanti, të cilit i është besuar detyra e zhvillimit të lëndës. “Filluam të flisnim dhe të dy u pajtuam për faktin se një seri televizive e mundshme ishte e gjitha e përmbledhur tek “The girls in the bus”, ai në të cilin unë tregoj se si personat e shtypit që ndoqën Hillary-n ishin kryesisht femra dhe se si ky isht ndryshim epokal nga “The boys in the bus”, libri i Timothy Crouse i vitit 1973 për gazetarët pas fushatës presidenciale të vitit 1972, ajo midis Nixon dhe McGovern. Greg duke qenë një gjeni, e imagjinoi menjëherë atë, si një histori miqësie femërore të vendosur në sfondin e një fushate imagjinare”.
Personi i dytë me të cilin është lidhur Julie Plec, bashkë-krijuese e “The Vampire Diaries” dhe shfaqjeve të tjera. Me të, Chozick zhvillon personazhet kryesore dhe dytësore dhe arrin të ketë shtyllën kurrizore të të gjithë sezonit të parë, edhe pse jo në detaje të paktën në strukturën kryesore. Me hyrjen në fushën e Netflix, të dyja krijuan një dhomë të vërtetë shkrimi, punësuan shkrimtarë dhe janë gati të fillojnë të xhirojnë kur pandemia të vijë për të ndaluar gjithçka.
“Eshtë një seri që përfshin shumë skena masive dhe shumë udhëtime në rrugë, nuk ishte vërtet e mundur të vazhdonte. Ne po e rifillojmë tani, edhe pse padyshim që disa gjëra do të duhet të ndryshohen, do të nevojiten përditësime”. Ndërkohë, Chozick ka shitur një histori tjetër, këtë herë tek HBO Max, dhe është duke punuar në disa filma, kështu që tani “unë ndihem njëqind për qind skenariste. Më mungon redaksia e gazetarisë, ajo ndjenjë e të qenit gjithmonë në qendër të gjërave ndërsa ato ndodhin, mundësia për të shkuar në vende dhe situata ku të tjerët nuk mund të shkojnë, nga Olimpiada në fushatat presidenciale. Por mua më pëlqen jeta si skenariste, është si të luaj me miqtë imagjinarë që kisha kur isha fëmijë, vetëm tani i bëj të jetojnë dhe ndërtoj një jetë për ta”.
Jessica Pressler tha për “Time” se e kuptoi potencialin e artikullit të saj ndërsa po e shkruante, sepse “ishte i përbërë nga të gjitha ato gjëra që i pëlqejnë Hollywood-it:” Drogë! Stripistë! Para!”. Publikuar në New York Magazine në Dhjetor 2015 nën titullin “The Hustlers at Scores”, në vitin 2019 ai u bë filmi “Hustlers” me Jennifer Lopez dhe Costance Wu, pasi vetë Pressler ia dërgoi Adam McKay, regjisor i The Big Short, e bindur se një grup striptistesh që mashtrojnë pasanikët e Wall Street, për t’i mbijetuar krizës ekonomike të vitit 2008 mund t’i interesonin atij.
Jo vetëm që kishte të drejtë, por regjisorja që më vonë do të përfundonte skenariste dhe do të xhironte filmin, Lorene Scafaria, vendosi t’i japë gazetares dinjitetin e një personazhi brenda filmit dhe, ajo interpretoi Julia Stiles. “Ai personazh dhe unë nuk kemi shumë të përbashkëta, unë kurrë nuk kam marrë një telefonatë nga një prej të intervistuarve të mi gjatë kohës që bëja baby shower-in”, thotë Pressler. Duke aluduar për një nga problemet kryesore që një gazetar – për shkak të natyrës së vet profesionale të përkushtimit ndaj fakteve dhe realitetit – e gjen veten përballë, kur heq dorë nga të drejtat për punën e vet dhe e sheh atë të pasuruar me detaje imagjinative. “Michael Lewis – librat e të cilit janë përshtatur në filmat Moneyball dhe The Big Short – një herë më tha se të gjithë ata që hyjnë në këtë proces janë të tmerruar nga fuqia e mediumit. Nëse 100,000 njerëz lexojnë librin ose artikullin tënd, 40 milionë e shohin filmin e bërë prej tij”.
Tek “A Beautiful Day in the Neighborhood”, Matthew Rhys luan një gazetar të cilit i është caktuar portreti i zotit Rogers, personazhi shumë i famshëm televiziv i dashur nga fëmijët amerikanë, i luajtur nga Tom Hanks. Filmi, i dalë nëntorin e kaluar, është një përshtatje e artikullit të Tom Junod, botuar në Esquire në 1998 me titullin “Can You Say… Hero?”
“Ndryshe nga unë që interpretohem nga Rhys, i cili ndonjëherë bëhet përbuzës ose i frustruar, nuk mendoj se kam qenë ndonjëherë i zemëruar me Rogers, që nuk iu përgjigj pyetjeve të mia,” tha Junod për Los Angeles Time. Pas asaj interviste, të dy u bënë miq dhe patën një korrespondencë të gjatë me email. Nga kjo, shkrimtarët nxorrën shumicën e ideve për filmin dhe e bënë atë një histori ekzistenciale në lidhje me marrëdhënien me babanë e tyre. “Meqenëse ka pak në artikull për mua, përveç emrit të lodrës që kur isha fëmijë, skenaristët shkuan e lexuan e-mailet që i kemi shkruar njëri-tjetrit deri dy muaj para vdekjes së tij, në vitin 2003 Një nga gjërat që ndaj me atë personazh është se ne të dy e kuptuam shpejt se këdo që po intervistonim, ishte i jashtëzakonshëm dhe unik.
Rogers ishte i aftë për të përmbysur pyetjet në një mënyrë që të bënte të ndiheshe sikur ai nuk ishte thjesht duke rrëshkitiur. Në atë kohë në jetën time, unë isha pranues. Kisha shkuar nga GQ tek Esquire me një sasi të madhe fansash: në fakt bënte bujë në ato kohë, kur gazetarët lëviznin nga një revistë në tjetrën. Kisha shkruar një histori për Kevin Spacey që nuk kishte pasur sukses, në fakt kishte qenë një katastrofë totale. Ai më kishte bërë të vija në dyshim veten si shkrimtar. Dhe si personazhi në film, unë isha shumë, shumë i hapur për të predikuar mbi Rogersin”.
“Sa herë që del diçka e mirë, gjithmonë ka një valë të vogël interesi nga kompanitë producente,” thotë Matthew Teague. Filmi “Our Friend”, i publikuar në Itali me emrin “L’amico del cuore”, një komedi e errët në të cilën Casey Affleck luan një gazetar, gruaja e të cilit (Dakota Johnson) është diagnostikuar me sëmundje terminale dhe shoku i tij më i mirë (Jason Segel) jeton me ta për dy vite, për ta ndihmuar të kujdeset për të, është marrë nga një artikull i tij, i botuar në Esquire në vitin 2015, pasi gruaja e tij vdiq nga kanceri në moshën 36-vjeçare, duke lënë pas dy vajza. Teague, me një karrierë si korrespondent në Pakistan, Somali, Irlandë dhe pjesë të tjera të botës, ka pasur artikuj të tjerë të zgjedhur nga producentët, por duke pasur parasysh natyrën jashtëzakonisht personale të kësaj, ai donte ta shkruante vetë skenarin, vetëm për të kuptuar , pas një viti përpjekjesh, se ishte shumë i përfshirë me materialin dhe se ishte më mirë të merrte rolin e producentit ekzekutiv, duke ia lënë shkrimin të tjerëve.
Në një artikull në New York Times në janar të këtij viti, me rastin e shfaqjes së filmit në kinematë amerikane, Teague rrëfeu zhgënjimin dhe dhimbjen që ndjeu para kritikave të para, jo entuziaste të lëshuara pas shfaqjes në festivalin e Torinos. “Shpërthimi i kritikës publike më ka ndihmuar të jem më i vetëdijshëm se sa i trembur dhe i pafuqishëm mund të ndihet një personazh i një historie,” tha ai. “Eshtë e lehtë të harrosh, edhe për një shkrimtar që vlerëson ndjeshmërinë. Ndonjëherë edhe një histori e shkurtër – ose një përmbledhje e shkruar me nxitim – mund të thyejë zemrën e dikujt për një kohë të gjatë”.
Ndërkohë, ai po përshtat një artikull të botuar në GQ në vitin 2003 në lidhje me një aksident që ndodhi gjatë stërvitjeve ushtarake në Karolinën e Veriut. Seriali do të quhet Pineland, nga emri i vendit imagjinar që ushtarët amerikanë duhet të çlirojnë gjatë stërvitjes së tyre.
“Hollywood ka pasur gjithmonë një interes të madh për historitë që kanë ndodhur me të vërtetë, ose për të cilat mund të shkruhet, frymëzuar nga ngjarjet që kanë ndodhur vërtet”, thotë Chozick. “Unë mendoj për Erin Brockovich, por mund të përmendim edhe qindra tituj të tjerë. Në të njëjtën kohë, oreksi i pangopur që ekziston sot është i ri, i shumëfishtë edhe falë një morie platformash që kanë nevojë për përmbajtje. Idetë origjinale janë gjithmonë të mirëseardhura, por kur ka një libër ose artikull mbështetës, është e preferueshme. Sigurisht, deri tani konkurrenca është në nivele shumë të larta. Ju lexoni një histori në New York Times dhe menjëherë mendoni se dikush po e zgjedh për serial apo film. Më ndodhi një muaj më parë, lexova për një nënë meksikane, vajza e së cilës ishte rrëmbyer nga lordët e drogës … e lexova dhe mendova se do të zgjidhej menjëherë, dhe në fakt seriali është tashmë në zhvillim e sipër”.
Për këtë dhe arsye të tjera, Chozick nuk është e vetja që mendon se në fund të fundit, gazetaria nuk është aspak e vdekur, por përkundrazi kontribuon me pasuri dhe origjinalitet në tregimin e historive që më vonë i shohim në ekran. “Vetë Ephron argumentoi se disa vite gazetari janë të mira për të gjithë ata që duan të shkruajnë, sepse ju lejon të takoheni dhe të flisni me njerëz që përndryshe nuk do të takoheshin në flluskën tuaj të shkrimtares. Unë jam optimiste sepse, pavarësisht nga natyra tragjike e redaksive lokale që tani janë çmontuar, mendoj se kur fillova nuk kishte podcast ose Twitter për t’u vënë re, dhe për të hyrë në këtë botë ishte edhe më e vështirë, ndërsa tani ka gjëra interesante, ka rrëfim dokumentar, kështu që nuk jam aq negativiste për të ardhmen e profesionit. Unë gjithashtu mendoj se ka biseda interesante në redaksi në këtë kohë, dhe se trillimi është një mënyrë për të folur për to. Personalisht, ende kam shqetësime se si shtypi raportoi për zgjedhjet e 2016 dhe Trumpin dhe falë “The Girls in the Bus”, gjeta një mënyrë për t’i shprehur ato”.
Partitizmi, klikimet si karrem, të gjitha ndjenjat e ndërlikuara që kemi ndaj shtypit, konfirmon Chozick, do të trajtohen falë diskutimeve mes protagonisteve, katër gazetare shumë të ndryshme mes tyre. Aty është ajo e modës së vjetër, e cila shkruan për New York Times dhe ende e adhuron letrën e shtypur; është ajo e djathtë e ndikuar nga FoxNew; padyshim që është ajo që punon me media të reja, influencuesja që krijon përmbajtje të sponsorizuara. Profesioni po ndryshon dhe po kështu edhe mënyra e të rrëfyerit. Madje i ndodh edhe Carrie Bradshaw: Tek “Just like that”, një vazhdim i Sex & The City, rubrika e saj për seksin është zhdukur. Në vend të saj është një podcast shumë modern. / Il Foglio – Bota.al
