Në kronikat e luftës së lashtë, romakët njiheshin për zgjuarsinë dhe taktikat e pamëshirshme që përdornin.
Ndër strategjitë më të çuditshme dhe më efektive që ata zbatuan, spikat përdorimi i të ashtuquajturve derrat e luftës. Këto krijesa të egra, të mbuluara me zjarr, krijonin një pamje të frikshme në fushëbetejë, duke mbjellë panik edhe tek ushtritë më të forta.
Për t’i kthyer në “armë të gjalla”, romakët kapnin derra të egër dhe i mbulonin me rrëshirë, një material shumë i ndezshëm. Pak para se t’i lëshonin drejt vijave armike, ata u vinin flakën, duke krijuar një skenë që askush nuk e harronte: kafshë të përfshira nga flakët, që vraponin të çartura mes britmave, drejt ushtarëve kundërshtarë.
Kaosi që shkaktonin derrat e luftës ishte i jashtëzakonshëm.
Teksa këto kafshë të zjarrta përplaseshin në radhët e armikut, paniku përhapej menjëherë. Ushtarët thyenin formacionin, vraponin të trembur, shtypnin njëri-tjetrin, dhe bëheshin pre e lehtë për legjionet romake që përparonin me rregull të hekurt. Vetë efekti psikologjik shpesh mjaftonte për t’i dhënë romakëve epërsinë vendimtare.
Ishte një taktikë që kërkonte planifikim të kujdesshëm, gjetje të kohës së saktë dhe një njohje të thellë të dobësive të armikut.
Në fund, derrat e luftës u bënë simbol i aftësisë së romakëve për t’u përshtatur dhe për të rikrijuar në kushte të vështira, një nga arsyet pse ushtria romake mbetet ndër më të fuqishmet dhe më të admiruarat në historinë e lashtë. / bota.al
