Çfare eshte “Halloween-i, sipas traditave te lashta mistike te shqiptareve?
“Halloween”, ne shqip quhet: “Festa e lugatit”. Lugatin qe shume femije i frikesoheshin dhe kur ishnin te zhurmshem, mamate e tyre apo gjyshet u thonin: “erdhi lugati, po vjen lugati, etj dhe femija ndjente nje lloj ndjesie te veçante, sikur ekzistonte prej verteti dhe qetesohej. Eshte nje feste me se shumti per femijet sesa per ne te rriturit, por per hir te femijeve behet pjese dhe e te medhenjve. Por kjo feste dhe ne zonat e thella te Shqiperise festohej fshehurazi nga nje grup i caktuar njerezish, kryesisht te ashtuquajturat “Shtrigat”e fshatit, e kjo behej ne fshehtesi me rituale te fshehta, ne natyre kryesisht naten, ne fillim te ciklit Henor. Keto shtriga ruanin fshehtesine dhe ishnin te prirura drejt misticizmit te lashte, adhuronin pulat e zeza, macet e zeza, duke i flijuar per hir te madheshtise se fuqiplotesise se erresires ku pjese ne kete bente dhe shume i famshmi “lugat”, “fantazmat”, “shpirterat e keqinj”, “te vdekurit”, “varret e lashta”, “eshtrat e te vdekurve”
Here-here ne gojedhena kjo kategori shtrigash ushqeheshin dhe me gjakun e njera-tjetres, duke mbrojtur idene e rinise se perjetshme. Te ngjashme me famen e Vampirit qe duke pire gjakun e njerezve jetonte qindra vjet. Ne fakt kjo edhe pse ne trajte indirekte, eshte shkencerisht e vertetueshme nga eksperimentime, ku eshte vene re se pacienteve te moshuar te cileve u eshte injektuar gjaku prej nje organizmi te nje djaloshi te ri, ne vetvete keta paciente ndihen me mire dhe me te shendetshem. Kjo feste nuk u zhvillua ne rangun shoqeror per shkak te paragjykimit, luftes nga klerikalizmi dhe sistemi politik te kohes moniste. Por kjo nuk arriti te shuaje misticizmin dhe ritualizmin e fshehte te shtrigave!
Fabiol Kurti
