Një intervistë prej shumë kohësh e injoruar me të burgosurin nazist Herman Gëring na siguron një dritare lidhur me vendimmarrjen difektoze të Hitlerit dhe na shpjegon se përse plani gjerman për fitore varej në mbajtjen e Amerikës jashtë nga lufta.
Perimetri i tij mbresëlënës, zakonet bombastike dhe ekstravagante e bënë Rajhsmarshallin Herman Gëring të parapëlqyerin e karikaturistëve aleatë. Ndërsa qytetet e tyre u katandisën në gërmadha gjata luftës, bile dhe vetë gjermanët në mënyrë përbuzëse filluan t’i referoheshin kreut të Luftëaffe si Der Dicke (Trashaluqi). Më shumë se 60 vjet më vonë, ai perceptim i Rajhsmarshallit reziston, por është vetëm gjysma e historisë. Fjalët e tij komike, veprimet dhe ndjenjën unike të hirit menjanë, duhet të kujtohet se Gëringu qe një hero lufte që fitoi shumë të admiruarin Orden Pour le Merite gjatë Luftës së Parë Botërore dhe se qe një figurë me rëndësi të madhe në hierarkinë naziste. Vendi i tij në qendër të evenimenteve të mëdha e bënë Gëringun të vlefshëm për studim të kujdesshëm dhe këqyrje të hollësishme akoma edhe sot. Më 8 maj 1945, Gëringu ju dorëzua amerikanëve me një pompë të vërtetë ushtarake. Duke pritur që të trajtohej si emisari i një populli të mundur, Rajhsmarshalli u shokua kur medaljet dhe bastuni i tij i Mareshallit ju muarën dhe ai burgos në qelinë Nr.32 të Kampit të Burgosurve të Luftës, të njohur për të bashkëburgosurit e tij si “Ashcan”. Qe nga kjo qeli në Ashcan që më 25 korrik 1945 ish trashëgimtari i Adolf Hitler u intervistua nga Majori Kenneth W. Hechler i Degës Historike të Ushtrisë amerikanë në Europë, sëbashku me Kapitenin Herbert R. Sensenig që shërbente si përkthyes. Intervista – e anashkaluar për më shumë se 60 vjet – siguron të dhëna lidhur me disa prej opsioneve strategjike të konsideruara nga lidershipi nazist herët në luftë, pikëpamjet e tyre për kërcënimin e paraqitur nga Shtetet e Bashkuara e Bashkimi Sovjetik dhe sesi këto qëndrime influencuan të implementohej strategjia aktuale.
Cili ishte vlerësimi gjerman për potencialin ushtarak amerikan? A shpresonte Gjermania t’i kompletonte fushatat e saj europiane përpara se Shtetet e Bashkuara do të ishin aq të fuqishme sa për të ndërhyrë?
Ndërsa ndarja afrohej dhe po dukej se çështja duhet të vendosej nga lufta, i thashë Hitler: “E konsideroj një detyrë që ta parandalojmë Amerikën të hyjë në luftë me ne”. Besoja se potenciali ekonomik dhe teknik i Shteteve të Bashkuara të ishte jashtëzakonisht i madh veçanërisht forca ajror. Megjithëse në atë kohë jo shumë shpikje të reja qenë zhvilluar në masën që ne kishim parashikuar dhe prodhimi i avionëve ishte i konsiderueshëm, por jo jashtëzakonisht i madh. Gjithmonë i përgjigjesha Hitler se do të ishte krahasueshmërisht e lehtë të konvertoheshin fabrikat në prodhim lufte. Në veçanti, industria e mrekullueshme e automobilave mund të vlente. Hitler ishte i mendimit se Amerika nuk do të ndërhynte, për shkak të përvojave të pakëndëshme të saj në Luftën e Parë Botërore.
Çfarë përvojash të papëlqyeshme? Humbje jete?
Shtetet e Bashkuara ndihmuan këdo dhe nuk përfituan asgjë nga kjo herën e fundit, ndjente Hitleri. Gjërat nuk kish dalë sipas mënyrës që kishin planifikuar Shtetet e Bashkuara. 14 Pikat e [Presidentit Ëoodroë] Ëilson nuk ishin respektuar. Gjithashtu, Hitleri po mendonte për vështirësitë e imbarkimit të një ushtrie për Europën dhe mbajtjen e furnizuar të saj.
Çfarë ndjenit ju personalisht rreth potencialit luftarak?
Ndërsa unë personalisht isha i mendimit se Shtetet e Bashkuara mund të ndërtonin një forcë ajrore më shpejt sesa një ushtri, në mënyrë konstante paralajmërova rreth mundësive të Shteteve të Bashkuara me përparimet teknike dhe resurset e mëdha ekonomike të saj.
Nëqoftëse mendonit se Shtetet e Bashkuara do të bëheshin aq të fuqishme, atëhere si lidhet një gë e tillë me vetëm planifikimet tuaja për ndërmarrjen e luftës?
Faktori vendimtar në vitin 1938 ishte konsiderata se Shteteve të Bashkuara do t’i duheshin disa vjet për t’u përgatitur. Tonazhi detar i saj në atë kohë nuk ishte shumë i madh. Doja që Hitleri ta përfundonte luftën në Europën sa më shpejt të ishte e mundur dhe të mos angazhohej në Rusi. Megjithatë, lidhur me çështjen nëse Amerika mund të ndërtonte një ushtri në shkallë të gjerë, opinionet qenë të ndara.
Cilat qenë opinionet e ndara? Çfarë mendonin njerëit e tjerë?
Nuk i di pikëpamjet e njerëzve të tjerë me influencë. Nuk mund të them që njerëz të tjerë të kishin dhënë mendim të ndryshëm.
Cili opinion mbahej ngaOKË-ja [Oberkommando der Ëehrmacht, ose Komanda e Lartë e Forcave të Armatosura Gjermane] and OKH-ja [Oberkommando des Heeres, ose Komanda e Lartë e Ushtrisë Gjermane]?
Nuk e di opinionin e OKË-së apo të OKH-së. I thoja Hitlerit se gjithçka varej nga ne për të mos i sjellë sërish Shtetet e Bashkuara në Europë. I thashë gjatë fushatës polake se nuk duhet të lejojmë që Shtetet e Bashkuara të përfshihen. Në vitin 1941 çështja u bë reale dhe opinioni i përgjithshëm ishte se ishte më mirë të duroheshin incidentet e papëlqyeshme me Shtetet e Bashkuara dhe të të luftohej për t’i mbajtur ato jashtë lufte sesa të lejohej një keqësim i marrdhënieve midis Shteteve të Bashkuara dhe Gjermanisë. Kjo ishte përpjekja jonë e pareshtur.
Çfarë gjëje ju tregonte specifikisht se [Presidenti Franklin D.] Roosevelt po përgatitej për luftë?
Një masë detajesh. U botua e gjitha në një “Libër të Bardhë” [vlerësim inteligjence]. Nuk e di nëse teksti u botua i gjithi apo vetëm pjesë. Bëri një përshtypje shumë të thellë.
A shpresonte Gjermania që ta arrinte një konkluzion të suksesshëm të fushatës së saj në Europë përpara se ne ta rrisnim aq sa duhej potencialin tonë për të ndërhyrë?
Hitleri besonte se mund t’i çonte punët në një pikë të atillë që do të ishte shumë e vështirë për ju për të pushtuar apo ndërhyrë.
Në dhjetor të vitit 1941, cili ishte vlerësimi i Gjermanisë lidhur me aftësinë tonë anijendërtuese, e cila mund ta influenconte fushatën europiane?
Ishte opinioni ynë se ai ishte në një shkallë shumë të gjerë. Roosevelt fliste për “urëra anijesh” përgjatë Atlantikut dhe një “fluks konstant avionësh”. Ne e besonim lotësisht atë dhe qemë të bindur se kjo ishte e vërtetë. e kishim këtë opinion edhe nga raportet e vëzhguesve në Shtetet e Bashkuara. Nga ana tjetër, ritmi i ndërtimit tuaj të anijeve, programi Henry Kaiser, na habiti dhe na zemëroi. Ne më shumë i kishin minimizuar pretendimet dukshëm të ekzagjeruara në këtë fushë. Dikush foli për këto “arkivolë lundrues”, Kaisersärge, që do të mbaronin nga një silur i vetëm. Ne besonim shumicën e shifrave të prodhimit të botuara, por jo të gjitha, sepse disa dukeshin të fryra. Megjithatë, përderisa Shtetet e Bashkuara të kishin të gjithë lëndën e parë të nevojshme përveç kauçukut, dhe shumë ekspertë teknikë, inxhinierët tanë mundën ta vlerësonin prodhimin amerikan pothuajse me saktësi. Megjithatë, në radhë të parë, ne nuk mundëm ta besonim shpejtësinë me të cilën po rritej Marina Tregëtare. Pretendimet për 8 në 10 ditë për të nxjerrë një anije na dukej jorealist. Edhe kur kuptuam se i referohej asemblimit të pjesëve të parafabrikuara, thjesht një 10 ditësh për t’i vënë pjesët sëbashku ishte akoma i pamendueshëm. Industria jonë e ndërtimit të anijeve ishte shumë skrupuloze dhe e kujdesshme, por, në krahasim me tuajën, shumë e ngadaltë, çmendurisht e ngadaltë. Duheshin 9 muaj për të ndërtuar një anije “Danube”.
Përse Gjermania u shpalli luftë Shteteve të Bashkuara?
Mbeta i shtangur kur Gjermania i deklaroi luftë Shteteve të Bashkuara. Në vend të saj, ne duhet ta kishim pranuar një rritje të praniar incidentesh të pakëndëshme. Ishte e qartë për ne se nëqoftëse Roosevelt do të zgjidhej, Shtetet e Bashkuara pashmangshmërisht do të bënin luftë kundër nesh. Kjo bindje ishte e fuqishme, sidomos tek Hitleri. Megjithatë, pas Pearl Harbor, ne nuk qemë të detyruar sipas traktatit tonë me Japoninë që t’i vinim në ndihmë asaj përderisa Japonia kish qenë agresori, Hitleri tha se ne praktikisht tashmë ndodheshim në luftë, me anije që po mbyteshin apo goditur dhe duhet t’i lehtësonim japonezët. Për këtë arësye, ishte bërë një hap të cilin gjithmonë e mallkuam. Ishte e panevojshme për ne që të pranonim përgjegjësi për dhënien e goditjes së parë. Për të njëjtën arësye, ne kishim qenë epiqendra e propagandës më 1914, kur filluam luftën, megjithëse e dinim se brenda 48 orësh Rusia do të na kish sulmuar. Besoj se Hitleri ishte i bindur se si rezultat i sulmit japonez, pjesa kryesore e forcës amerikane do të përdorej në Lindje të Largme dhe nuk do të përbënte një rrezik të tillë për Gjermaninë. Megjithëse nuk e shprehu kurrë në fjalët e tij, ndoshta në mënyrë të pashprehur qe e hidhur për të që forca kryesore e Shteteve të Bashkuara në fakt u kthye kundër Europës.
Çfarë komentesh u bënë nga Hitleri gjatë periudhës 1939 – 1941 lidhur me fuqinë e fushatës antiluftë në Shtetet e Bashkuara?
Hitleri foli shumë lidhur me subjektin në fjalë. Ata njerëz [izolacionistët], mendonte ai, kishin shumë influencë, por e krijoi këtë [përshtypje] nga shtypi amerikan dhe disa vëzhgues në Shtetet e Bashkuara, për shembull, duke e damkosur Roosevelt si një “luftënxitës”.
Por [Wendell] Willkie nuk ishte izolacionist!
Kur lexuam fjalimet e Willkie përpara zgjedhjeve, ishte e qartë se edhe sikur ai të ishte zgjedhur, rrjedha e ngjarjeve do të kish qnë njëlloj. Pas zgjedhjeve, ne u kushtuam rëndësi të vogël izolacionistëve në Shtetet e Bashkuara. Hitleri thoshte se ata nuk qenë të fuqishëm sa duhej. Roosevelt deklaroi përpara zgjedhjeve se trupat amerikane nuk do ta linin vendin dhe se do të përdoreshin vetëm për të luftuar kundër një pushtimi të mundshëm. E kuptuam se ky ishte një karrem për lëvizjen antiluftë sesa ndonjë ndryshim vendimtar qëndrimi. Kur Sumner Welles vizitoi Europën më 1940, ne besuam se Shtetet e Bashkuara akoma donin të qëndronin jashtë luftës dhe se me rikthimin e Welles atje mund të kishte një përpjekje për të ruajtur paqen. Kishim gjetur më parë në Poloni ditarin e Kontit Potofsky, i cili tregonte se Roosevelt po përgatitej për luftë. Vizita e Welles, mendonim ne, mund të kish qenë një shenjë e mundshme që Shtetet e Bashkuara qenë të prirura të përpiqeshin për t’i zgjidhur çështjet paqësisht.
Shënim i botuesit: Industrialisti amerikan Wendell Willkie qe një figurë influente në politikën amerikane gjatë luftës, ai garoi për President në vitin 1940, duke ju kundërvënë planit New Deal të Roosevelt, por duke e mbështetur politikën e jashtëme të tij, dhe fitoi 22 milion vota popullore kundrejt 27 milion votave të Roosevelt. Sumner Welles qe një diplomat amerikan. Në pranverën e 1940, gjatë periudhës Luftës së Çuditshme përpara pushtimit të Francës nga ana e Gjermanisë, Roosevelt e dërgoi atë për të vizituar liderët europianë lidhur me ruajtjen e paqes. Jacob Potofsky qe ambasadori polak në Shtetet e Bashkuara dhe pati një numer takimesh me Roosevelt, Cordell Hull dhe shtetarë të tjerë të lartë amerikane. Ai me sa duket dinte lidhur me letrat e Roosevelt për Winston Churchill përpara se ky i fundit të bëhej Kryeministër.
Pavarësisht vlerësimeve korrekte të potencialit tonë, çfarë ju bëri të mendonit se mund të dilnit fitimtarë nga një luftë kundër nesh?
Ne e kishim vlerësuar aftësinë e forcës tuaj ajrore jashtëzakonisht mirë. Motorët më të mirë u prodhuan në Shtetet e Bashkuara. Ne punuam në motorët tuaj dhe blemë çdo gjë që mundëm. Qysh nga mbarimi i luftës së fundit, Gjermania kish mbetur prapa në ajër, ndërsa aviacioni tregëtar amerikar ishte shumë përpara nga ne. Por në fillim, ne nuk e kishim vlerësuar plotësisht mundësinë e bombarduesve të ditës. Avionët tanë nuk mund mund të mateshin me to. Kur qemë në gjendje të vepronim kështu, pati një pauzë dhe më pas ju i nxorrët ato me eskortë gjuajtësisht. Për shembull, Flying Fortress kishte më shumë nga sa parashikuam ne. Vlerësimi ynë qe jo i saktë.
Sidoqoftë, akoma nuk e kuptoj se përse ju deshët një luftë me ne.
Në fakt, lufta po bëhej, ishte vetëm një çështje forme. Deklarimi ynë i luftës u bë vetëm nga pikëpamja propagandistike. Ne duhet të kishim qenë të gatshëm të bënim lëshimet më të mëdha për të shmangur luftën me Shtetet e Bashkuara, ndërsa një konflikt i tillë duhet të ishte dhe rezultoi një peshë paimagjinueshmërisht e rëndë për ne. Por qemë të bindur se nuk kishte asnjë shans për ta shmangur luftën. Edhe sikur ju të kishit transportuar male materialesh në Angli, ne nuk duhet të kishim deklaruar luftë, përderisa Anglia e vetme nuk do ta kish përballuar një pushtim të Europës pa pjesëmarrjen e juaj aktive.
Përsa i përket propagands sonë rreth një fronti të dytë në vitin 1943, a priste vërtet komanda e lartë gjermane se ne do ta pushtonim Europën në periudhën 1942 – 1943?
Në përgjithësi, askush nuk e besoi atë. Përkundrazi, shpresonim se rusët do të indinjoheshin nga ju dhe do të binin më pas në një paqe kompromisi me ne. Rusët ishin ankuar fuqishëm se asnjë Front i Dytë nuk ishte hapur. Ne e dinim me saktësi se çfarë forcash ndodheshin në Angli. Ne dinim për çdo njësi amerikane në atje dhe mund ta vlerësonim saktësisht se çfarë kishit atje dhe se ishte e pamjaftueshme për një pushtim.
Cili që vlerësimi juaj për domethënien e [zbarkimit britanik të gushtit 1941 në] Dieppe?
Kurrë nuk e zbuluam nëse Dieppe qe vetëm një test zbarkimi, një përpjekje për të siguruar një avampost luftarak apo një gjest ndaj rusëve se, më së fundi, diçka po bëhej.
Cili që vlerësimi juaj për domethënien e [zbarkimit britanik të gushtit 1941 në] Dieppe?
Kurrë nuk e zbuluam nëse Dieppe qe vetëm një test zbarkimi, një përpjekje për të siguruar një avampost luftarak apo një gjest ndaj rusëve se, më së fundi, diçka po bëhej.
A pati ndonjë ndryshim në mbrojtje të urdhëruar nga ju apo ndonjë tjetër si rezultat i Dieppe?
Vetëm ndryshime të vogla. Ne urdhëruam që MLR [Linja Kryesore e Rezistencës] duhet të ishte tamam përgjatë ujit. Kjo u mësua nga përvoja e Dieppe.
A qetë informuar ju nga ndonjë informacion apo raport inteligjence për pushtimin tonë të afërm të Afrikës Veriore në nëndor të 1942?
Jo. Ne e kishim diskutuar mundësinë e sulmimit tuaj ndaj bregut perëndimor të Afrikës, por nuk mendonim se do të futeshit në Mesdhe. Kur u raportua një karvan i madh afër Gjibraltarit, e dinim se ndonjë operacion ishte i afërm, por se objektivi mund të kish qenë çdo pjesë e Afrikës, Siçilisë, Sardenjës, Korsikës apo Maltës.
Përse pati kaq pak plane të përdorura kundër nesh në Afrikën Veriore?
Dërguam disa skuadrone si përforcime në nëndor të 1942 dhe bombarduam me sukses, afër anës tuniziane— për shembull, Bône dhe Algiers — dhe bombarduam e mbytëm anije në det. Avionët ndodheshin në Itali dhe kishin rreze të pamjaftueshme që të godisnin dhe të uleshin, për shembull, rreth Oranit. Ne nuk kishim shumë bombardues me rreze të gjatë. Ndërsa forcat tuaja lëviznin nga lindja, ato u futën në rrezen tonë. “Heinkel 177” kishte rreze më shumë se të mjaftueshme dhe supozohej të ishte gati më 1941, por u desh më shumë kohë për ta përsosur dhe nuk ishte gati deri në fillimet e 1944. Më dukej e tmerrshme që pati një vonesë të tillë, përderisa modele të tilla bëheshin aq shpejt të prapambetura.
Përse nuk e kapët ju përpara Dakarin?
Më 1940 ne patëm një plan për ta kapur të gjithë Afrikën Veriore nga Dakari në Aleksandri dhe me të ishujt atlantikë për baza nënedetësesh. Kjo do t’i kish ndërprerë shumë rrugë detare Britanisë. Në të njëjtën kohë, çdo lëvizje rezistence në Afrikën Veriore mund të shtypej. Pastaj, kapja e Gjibraltarit dhe e Suezit do të ishte thjesht çështje kohe dhe askush nuk mund të ndërhyrte në Mesdhe, por Hitleri nuk do t’i bëntë lëshime Spanjës në Marok, për llogari të Francës. Spanja nuk pati asnjë objeksion ndaj fushatës. Në fakt, spanjollët qenë të gatshëm për të.
Kush e bëri këtë plan? Ku dhe kur u mbajt konferenca lidhur me të?
Hitleir dhe [Joachim von] Ribbentrop takuan [Francisco] Franco dhe [Ramón Serrano] Suñer [Kryenegociatorin i Franco] në Hendaye [Francë] në shtator apo tetor 1940. fatkeqësisht, unë nuk ndodhesha atje. [Benito] Mussolini ishte xheloz dhe kishte frikë që t’i kishte gjermanët në Mesdhe. Prej asaj kohe, qe viti 1941 dhe rreziku rus në mendjen e Hitlerit i përjashtonte të gjitha konsideratat e tjera. Mungesa e transportimit na kish penguar nga pushtimi i Anglisë, por, përpara vështirësive me Rusinë, ne mund ta kishim zbatuar “Planin Gjibraltar” me 20 divizione në Afrikën Perëndimore, 10 në Afrikën Veriore dhe 20 kundër Kanalit të Sueezit, duke lënë akoma 100 divizione në Francë. E gjithë ushtria italiane, e cila nuk ishte e përgatitur për një luftë të madhe, mund të ish përdorur si forcë pushtimi, humbja e gjibraltarit mund ta kish shtyrë Anglinë të ulej për paqe. Dështimi për ta zbatuar planin qe një prej gabimeve më të mëdha të luftës. Plani fillimisht ishte i imi. Hitler kishte ide të ngjashme dhe kushdo qe entuziast rreth tij. Marina ishte në favor të planeve, përderisa ajo do t’i jepte asaj bazë më të mirë. Në vend që të myllej në Biskajë e në Bordo, ajo mund të kishte baza nëndetësesh shumë më larg në Spanjë dhe në ishujt e Atlantikut. Nëqoftëse fushata dilte me sukses, unë personalisht doja të sulmoja Azoret për të siguruar baza nëndetësesh atje, gjë që do t’i gjymtonte rrugët detare britanike. Detyra kryesore në kapjen e Gjibraltarit do të binte mbi Luftëaffe. Duhej të lëshoheshin parashutistë. Kështu që isha kryesisht i preokupuar dhe në mënyrë të zjarrtë do ta kisha zbatuar operacionin. Luftëaffe kishte shumë oficerë që kishin marrë pjesë në luftën spanjolle një vit e gjysëm më parë dhe njihnin njerëzit dhe vendin. Edhe sikur Gjibraltari të mos ishte kapur, ne mund të kishim Alxhezirën [si bazë operacionale] dhe me mortaja 800 milimetërshe mund ta kishim copëtuar gurin e butë të Gjibraltarit dhe ta merrnim bazën. Ekzistonte vetëm një aeroport i pambrojtur në “Rock”. Brenda 24 orësh, RAF-i do të detyrohej të largohej nga Rock dhe mund ta kishim bërë copa – copa atë. Kjo qe një detyrë e vërtetë dhe ne qemë të uritur që ta realizonim atë. Anijet do të mbyteshin nga minat dhe asnjë dragaminë nuk mund të kish vepruar.
A mund ta nxirrni humbjen e planit të Gjibraltarit drejtpërsëdrejti tek frika e Hitlerit dhe mosbesimi i Rusisë?
Nga fillimi i vitit 1941, kërcënimi rus kish filluar të shfaqej si një rrezik shumë real. Rusia po grumbullonte forca të mëdha dhe po bënte përgatitje në kufi. Nëqoftëse do të ish arritur një marrëveshje me [Komisarin e Punëve të Jashtme Vyacheslav] Molotov në shkurt të 1941 dhe kërcënimi rus të mos kish qenë aq real, ne me siguri që do ta kishim realizuar planin tim në pranverën e 1941.
Shënim i botuesit: Është e qartë nga libri i parë i Hitlerit, Mein Kampf (Lufta ime), se jo më herët se vitet Tridhjetë, lideri i Rajhut të Tretë kërkoi ta pushtonte Rusinë me qëllim që t’i jepte Gjermanisë akses në hapësirën, naftën dhe resurset e tjera natyrore, si gruri dhe popullsia. Gëringu po furnizonte hetuesit e tij amerikane dhe Shtetet e Bashkuara në një moment të caktuar kur tensionet amerikano – sovjetike po rriteshin dhe Ushtria e Kuqe paraqiste kërcënimin më të madh ideologjik dhe ushtarak ndaj Europë qysh nga dalja e Rajhut të Tretë të Hitlerit.
A ishte kapja e Dakarit përfundimisht pjesë e planit tuaj?
Po. Plani kërkonte sigurimin e të gjithë Afrikës Veriore, kështu që nuk do të kishte shans për asnjë armik të penetronte në Mesdhe. Një mundësi e tilllë duhej të përjashtohej në çdo rrethane. Dakari ishte pothuajse ekstremiteti jugperëndimor. Ne nuk do të kishim shkuar nga jugu më larg se, për shembull, Freetoën. Do të duhej shumë për këdo që të sulmonte nëpër shkretëtirë pa rrugë apo rezerva ujore të përshtatshme për këtë qëllim. Për pasojë, nuk kishte asnjë rrezik real për Mesdheun nga ai jug i largët. Gjithashtu, ne duhet të kishim kapur edhe Qipron. Unë do ta kisha kapur menjëherë pasi kapëm Kretën. Gjithashtu, mund ta kishim kapur lehtësisht edhe Maltën. Atëhere ishujt atlantikë do të kishin qenë mbrojtje e mëtejshme për bregun e Afrikës, por frika e Rusisë na ndaloi. Ne kishim vetëm 8 divizione në të gjithë kufirin rus në atë kohë.
Shënim i botuesit: Ka pak gjasa që gjermanët mund ta kishin marrë Maltën apo Qipron pas pushtimit të ajror të Kretës, megjithëse kishin plane për ta pushtuar Maltën. Ëehrmacht pësoi më shumë se 6000 të vrarë në marrjen e Kretës, pjesa më e madhe e të cilëve parashutistë, dhe operacioni la e Luftëaffe’s Fallschirmjäger dhe krahun transportues të tij – që humbi më shumë se 300 avionë transportues Ju-52 të dëmtuar rëndë ose të shkatërruar – të gjymtuar dhe të paaftë të kryenin ndonjë operacion ajror në shkallë të gjerë për disa kohë në vazhdim. As Luftëaffe nuk mundi ta mbështesë fushatën ruse pas Kretës në masën që e kish parashikuar Hitleri. Në të vërtetë, pas katastrofës së Kretë, Hitleri ua ktheu kurrizin përgjithmonë operacioneve ajrore në shkallë të gjerë.
A qenë frikërat e Hitlerit ndaj ushtarake apo ideologjike? A i frikësohej ai përhapjes së komunizmit apo madhështisë ushtarake ruse?
Hitler i frikësohej një sulmi ushtarak. Molotov bëri kërkesat e mëposhtme në shkurt 1941: një luftë e dytë në Finlandë, që të kishte si rezultat pushtimin rus të të gjithë vendit; pushtim të Rumanisë dhe okupim të një pjese të vendit; fuqizim të pozicionit rus në Bullgari; zgjidhje të çështjes së Dardaneleve (asnjë prej nesh nuk donte ta shikonte Rusinë atje) dhe çështjen e Skagerrakut e të Kategatit. Kjo na bëri që të pickonim veten, sepse ishte aq e pabesueshme. Kjo qe pika që derdhi vazon; Molotov nuk do të dëgjohej më. Gjermania bile as nuk do ta diskutonte atë. Ne nuk do të kishim asnjë objeksion për Rusinë që kishte një sferë influence në Finlandë, por Hitleri ndjente se nëqoftëse Rusia e pushtonte të gjithë Finlandën, ajo do të arrinte minierat suedeze të hekurit, portin e Narvikut dhe nuk i donim rusët si fqinjët tanë veriorë, me trupa në Skandinavi. Gjithashtu, populli gjerman ishte shumë simpatizues ndaj finlandezëve kurajozë. Lëvizja ruse drejt veriperëndimit do të tentonte që t’i merrte krahët Gjermanisë. Në mënyrë të ngjashme, rusët në Rumani jo domosdoshmërisht mund të zbrisnin drejt jugut, por mund të lëviznin nga lindja për ta rrethuar Gjermaninë nga ajo anë. Duke na mohuar nikelin e Finlandës dhe grurin e naftën e Rumanisë, Rusia mund të ushtronte presione ndaj nesh dhe në vitin 1942 apo më vonë procedoi në aksion të drejtpërdrejtë ushtarak. Këto qenë arësyet kryesore që na mbajtën nga arritja e një marrëveshjeje. Në nëndor të 1940, kur raportet e para alarmuese erdhën nga Lindja, Hitler i dha urdhërat e tij të para OKË-së lidhur me hapat që duheshin marrë nëqoftëse situata në Rusi bëhej e rrezikshme. Duhej siguruar furnizim për eventualitetin e një sulmi rus. Në mars të 1941, Hitleri e ndau mendjen që të lëshonte një sulm preventiv kundër Rusisë si një çështje praktike. Unë e kisha favorizuar bërjen e më shumë lëshimeve Molotov, përderisa besoja se nëqoftëse Rusia pushtonte Finlandën dhe Rumaninë, atëhere diferencat midis saj dhe Britanisë e Shteteve të Bashkuara do të bëheshin të pakalueshme. Megjithatë, personalisht, Hitler ishte mosbesues ndaj Rusisë gjatë gjithë kohës dhe shikonte tek ajo, me armatimet e mëdha që po grumbullonte prej 10 vjetësh, armikun e madh të ardhshëm të Gjermanisë. Mosbesimi i brendshëm i Hitler mbeti i thellë megjithëse jo i shprehur. Ai donte t’i refuzonte të gjitha kërkesat e Molotov në shkurt të 1941, ndërsa ata të opinionit tim ndjenin se një luftë e dyztë finlandeze dhe një dalje ruse në Dardanele do t’i prishin marrdhëniet tashmë të tensionuara midis Rusisë dhe fuqive anglosaksone. Në perspektivë, Rusia mundej që ma pas të luftonte Anglinë dhe jo kundër nesh. Se cilat qenë synimet reale të Stalin, unë nuk e di, nëse ai donte të lëvizte drejt Dardaneleve apo të sulmonte Gjermaninë. Nëqoftëse ne do t’i pranonim kërkesat e Rusisë, atëhere mund ta bënim atë të bashkohej me ne në një pakt katër fuqishë, duke e zëvendësuar Paktin e Tri Fuqive. Unë nuk doja të sulmohej Rusia. Doja të zbatohej Plani Gjibraltar dhe gjithashtu nuk doja ta shikoja Luftëaffe time të ndarë midis fronteve lindore dhe perëndimore. Rusia po zhvillonte një pozicion krejtësisht dhe më së fundi kontradiktor me interesat e britanikëve.
PERGATITI: ARMIN TIRANA
Bota.al
