Nga Khaled Fouad Allam
Kufiri simbolik, duke mos qenë një kufi territorial, merr pjesë në proçesin e globalizmit, por s’mund të jetë kundërhelmi i tij. Ajo është e keqja e tij e zezë, që e bën sot botën më të ngrysur dhe më të shqetësuar dhe që zbeh të dyja logjikat e të jetuarit së bashku: lirinë dhe barazinë
Dhuna politike është gjithmonë produkt i konteksteve historike dhe social-kulturore, të cilat ndryshojnë me kalimin e kohës. Terrorizmi i viteve ’70 kishte karakteristikat e veta të tipit vertikal, me një udhëheqës, i cili vepronte në një kontekst të shenjuar nga Lufta e Ftohtë dhe konflikti midis Lindjes dhe Perëndimit, sikurse ishin Brigadat e Kuqe në Itali, Fraksioni i Ushtrisë së Kuqe në Gjermani, Ushtria e Kuqe në Japoni dhe konflikti izraelito-palestinez.
Terrorizmi, që sot e përdor Islamin si një matricë politike është jashtëzakonisht përçarës, jo vetëm për shkak se ajo që e karakterizon, është tipari i saj horizontal, që e bën të vështirësisht të depërtueshëm, por edhe për shkak të rëndësisë së tij jashtëzakonisht destabilizuese. Cilado qoftë kostoja, strategjia e këtij terrorizmi që unë e quaj “në pragun e derës”, ka një qëllim: të dobësojë edhe më shumë shoqëritë tona dhe prishë kohezionin social që karakterizon demokracitë e sotme, në marrëdhëniet e tyre me diversitetin kulturor.
Sulmi terrorist i Parisit në 7 janar, përveç se shënoi një hap me rëndësi të madhe historike, dëshmoi faktin se konfliktet dhe dhuna politike, të krijuara nga çështja e Islamit politik, paraqesin problemin e konceptimit të botës, përcaktimin e rendit politik në një shoqëri që karakterizohet gjithnjë e më shumë nga shumëllojshmëria e përkatësisë dhe heterogjeniteti i kulturave brenda një territori të caktuar, të një territori kombëtar dhe do të thosha thuajse një perimetri kontinental, pasi kjo është një çështje që prek të gjithë Evropën dhe jo vetëm. Përse kemi aritur në këtë pikë?
Barbari përtej barbarish, që duket se na çojnë në një epokë post-mesjetare, post-moderne, në gjendje të shkurtojë distanca kulturore, përmes një përdorimi të sofistikuar të komunikimit elektronik, por në të njëjtën kohë që vret mizorisht, përmes therrjes apo vrasjes me gjakftohtësi të atyre që nuk ndajnë të njëjtin vizion mbi botën.
Çështjet e ethshme të Islamit të shekullit XXI-të: çështja e Kalifatit, marrëdhëniet midis sheriatit dhe ligjeve të shtetit, kanë përshkruar në fakt të gjithë historinë e botës arabo-islame, që nga rënia e Perandorisë Osmane në vitin 1924. Për shembull, nuk është rastësi që në 1929, viti i themelimit të “Vëllazërisë Myslimane”, një nga pretendimet kryesore të kësaj të fundit ishte lufta për rindërtimin e një kalifati jo më osman, por arab.
Ky terrorizëm i ri është pjesërisht produkt i një ndryshimi të thellë të shoqërive evropiane. Rënia e Murit të Berlinit në vitin 1989, nuk pati si domethënie vetëm shembjen e bllokut sovjetik dhe ribashkimin në një të Evropës Perëndimore dhe Lindore. Por fundi i Luftës së Ftohtë ndryshoi krejtësisht paradigmat nëpërmjet të cilave në një farë kuptimi, perceptohej, apo ishte përcaktuar, pse-ja dhe si-ja e dhunës politike.
Para vitit ’89, luftërat dhe dhuna politike niseshin nga një postulat: ai për të arritur, përmes barazisë dhe lirisë, një formë të caktuar universalizmi. Të njëjtat luftëra kundër kolonializmit si për shembull ajo algjeriane, i referoheshin kësaj paradigme themelore, që në thelb rridhte prej Revolucionit Francez.
Lufta për barazi, si një hap drejt universalizmit, në një farë kuptimi ka shoqëruar një pjesë të mirë të historisë së konflikteve të shekullit XX-të. Pas ’89-ës, luftërat që kanë ndodhur dhe që po ndodhin deri më sot pozicionohen në një tjetër këndvështrim, një tjetër paradigmë, e cila është ajo e lindjes së kufijve simbolike dhe konflikteve etnike.
Në fakt, leximi që i bëjmë luftës në ish-Jugosllavi në vitet ’90, luftës në Ruandë apo dhunës ndërmjet hinduve dhe myslimanëve në Guraxhat të Indisë, bazohet në thelb tek ajo që unë e quaj “etnizim i marrëdhënieve shoqërore”.
Ky etnizim ka ndikuar në ndërtimin e një kufiri simbolik, që mbizotëron si marrëdhëniet ndërpersonale në disa mikro-territore, ashtu edhe periferitë apo rripat urbane të qyteteve të mëdha. Kështu pati një ndryshim të rëndësishëm, një zëvendësim fetar, në vitet ‘90, ku ajo e Islamit u bë një nga çështjet më të rëndësishme: Islami në variantin e tij politik.
Kështu, gjuhët, kulturat, fetë bëhen shenjuese të një kundër-kulture, të një kundër-shoqërie, të botëve të dyfishta ku zhvillohet ky terrorizëm i shndërruar në terrorizmin e afërsisë. Është aty ku periferitë apo disa lagje janë të lidhura nëpërmjet internetit me një shtet, ISIS-in, që duket se ka dalë nga librat me ilustrime dhe lojërat kompjuterike.
Kufiri simbolik, duke mos qenë një kufi territorial, merr pjesë në proçesin e globalizmit, por s’mund të jetë kundërhelmi i tij. Ajo është e keqja e tij e zezë, që e bën sot botën më të ngrysur dhe më të shqetësuar dhe që zbeh të dyja logjikat e të jetuarit së bashku: lirinë dhe barazinë. /“Huffpost.it”/
* Shënim: Khaled Fouad Allam është profesor i sociologjisë së botës myslimane
a.g./www.bota.al
