Nga George Friedman

Kohët e fundit, ka pasur një numër artikujsh dhe deklaratash, që pohojnë se fashizmi është në rritje në Evropë, dhe se Donald Trampi përbën një shembull amerikan të fashizmit. Ky është shtrembërim i një dukurie shumë reale. Shteti-komb është duke e ripohuar veten si mjeti kryesor i jetës politike. Institucionet shumëkombëshe, si Bashkimi Evropian dhe traktatet shumëpalëshe të tregtisë, janë duke u sfiduar për shkak se shihen nga disa si jo në përputhje me interesin kombëtar.

Akuza për një rritje të fashizmit, rrjedh nga një keqkuptim i thellë mbi atë se çfarë është ky i fundit. Ajo përfaqëson gjithashtu një përpjekje për të diskredituar rilindjen e nacionalizmit dhe mbrojtur sistemet shumëkombëshe, të cilat kanë dominuar Perëndimin që nga Lufta e Dytë Botërore. Nacionalizmi ka qenë thelbi i konceptit të demokracisë liberale në periudhën e Iluminizmit.

Ai pohon se dinastitë shumëkombëshe që sundonin në mënyrë autokratike, patën mohuar të drejtat themelore të njeriut. Në mesin e tyre ishte e drejta për vetëvendosje kombëtare, si dhe e drejta e qytetarëve për të vendosur se çfarë është në interesin kombëtar. Me përjashtim të Emanuel Kant, Iluminizmi i druhej tiranisë, dhe i pa perandoritë shumëkombëshe dominuese në Evropë si thelbin e tiranisë.

Shkatërrimi i tyre do të nënkuptonte …