Shkaqet dhe pasojat e Euros së dobët

Stephan Kaufmann

Frankfurter Rundschau

Zhvlerësimi i monedhës së përbashkët shkon në avantazh të atyre që eksportojnë jashtë eurozonës. Por do të rrisë cmimet e lëndëve të para në dollarë, të udhëtimeve dhe të produkteve të importit

Tregjet financiarë janë në gjendje dehjeje: politika monetare e Bankës Qendrore Europiane po i projekton bursat drejt majave rekord, normat e interesit janë më të ulëta se kurrë ndonjëherë, ndërkohë që Euro vazhdon të zhvlerësohet. Arsyeja është quantitative easing (lehtësimi sasior) (QA), programi i blerjes së bonove nga ana e Bankës Qendrore EUropiane (BQE), që po përmbyt tregjet me likuiditete. Pasojat do të ndihen edhe në jetën e njerëzve: në blerje, në udhëtime, në kursime dhe në tregun e punës.

Lehtësimi sasior nisi në 9 mars dhe do të vazhdojë të paktën deri në fundin e shtatorit 2016. Qëllimi i tij është favorizimi i rimëkëmbjes ekonomike dhe rritja e normës së inflacionit. Cdo muaj, BQE do të blejë tituj në tregjet financiarë në një vlerë prej 60 miliardë Euro, nga të cilat 40 do u rezervohen titujve shtetërorë dhe obligacioneve të institucioneve europianë. Në 12 mars, BQE deklaroi se ka shpenzuar pothuajse 10 miliardë Euro në tre ditët e para të programit. Po cilat janë pasojat e kësaj politike?

Euro

Vërshimi i likuiditeteve që vjen si pasojë e blerjeve nga ana e BQE e bën monedhën e përbashkët më pak interesante për investitorët. Për këtë arsye, norma e saj e këmbimit reduktohet: në 12 mars, Euro ra për pak momente nën vlerën e 1.05 dollarëve, një nivel të cilin nuk e arrinte që nga viti 2003. Një vit më parë, vlera e Euros ishte 1.40 dollarë.

Zvogëlimi i normës së këmbimit favorizon eksportet e eurozonës, që mund të shiten më shumë sepse mallrat e shteteve të rajonit bëhen më pak të kushtueshëm në tregjet e huaj. Kompanitë që zgjedhin të mbajnë të pandryshuar cmimin e

produkteve të tyre në monedhën e vendit ku eksportojnë, fitojnë më shumë, se sa kur i konvertojnë të hyrat e tyre në Euro. Kjo tendencë ka efekte pozitivë mbi konjukturën ekonomike. Blerja e titujve, shpjegon Stefan Bielmeier, krye- ekonomist i Dz Bank, është “një turbo për rritjen ekonomike gjermane”. Commerzbank, banka e dytë më e madhe e Gjermanisë, i ka korrigjuar parashikimet e saj për rritjen e ekonomisë gjermane për vitin 2015, nga 1.5 në 1.8%, kryesisht për shkak të dobësimit të Euros.

Në Shtetet e Bashkuara, kompanitë eksportuese penalizohen prej dollarit të fortë, që i bën produktet e tyre më të kushtueshëm në tregun global. në fund të fundit, pesëqind kompanitë kryesore të kuotuara në bursën amerikane, ato që formojnë S&P 500, arkëtojnë pothuajse një në tre dollarë, jashtë Shteteve të Bashkuara.

Konjuktura pozitive do të krijojë vende pune në Europë. Por në të njëjtën kohë, konsumatorët do të kenë disavantazhe: udhëtimi jashtë, për shembull në SHBA, në Zvicër apo në Mbretërinë e Bashkuar, do të bëhet më i kushtueshëm. Rritja e cmimeve mund të ndikojë edhe mallrat e importit. Kafeja, një lëndë e parë e vlerësuar në dollarë, që tani është

bërë më e kushtueshme. Edhe produktet industrialë dhe ata të konsumit me prejardhje Azinë (ku monedhat e shumë vendeve janë të lidhura me dollarin) mund të pësojnë një shtrenjtim. Megjithatë, në Gjermani këta efekte me shumë gjasë do të zbuten prej rritjes së konkurrencës në tregtinë me pakicë. Po kështu, konsumatorët gjermanë mund t’i bëjnë ballë rritjes së cmimeve falë faktit që paga e tyre do të pësojë një rritje pakëz të qëndrueshme, në krahasim me atë të konsumatorëve të Europës jugore, ku papunësia i mban pagat e ulëta. Sido që të jetë, një shtrenjtim i produkteve të importit në Gjermani nuk do të ishte shumë negativ, sepse cmimet e këtyre produkteve janë në rënie, që nga fundi i vitit 2012, e si pasojë ngarkesa mbi konsumatorët është zvogëluar në mënyrë konstante.

Normat e interesit

Ndërkohë që BQE po shpenzon miliarda për të blerë tituj shtetërorë dhe obligacione në eurozonë, oferta e këtyre instrumentave financiarë po tkurret: vendet e Bashkimit Europian nuk emetojnë më shumë tituj shtetërorë për të blerë para në tregje. Po kështu, një pjesë e madhe e këtyre titujve është tashmë në duart e bankave dhe sigurimeve, që

ndoshta do të zgjedhin të mos i shesin në masë tek BQE, sepse duan t’i mbajnë për vete, apo sepse do të duan ta bëjnë mbi bazën e normave të sektorit të tyre. Rritja e kërkesës për tituj përballet, pra, me një ofertë të kufizuar. Rezultati është që rendimentet reduktohen. Norma e interesit e titujve shtetërorë gjermanë me një afat maturimi dhjetë vjet është 0.2 përqind, dhe vlera e atyre italianë ka rënë në 1.15 përqind. Titujt e Portugalisë po shkojnë drejt 1.6 përqindëshit, më pak se sa paguajnë SHBA apo Mbretëria e Bashkuar. Kjo tendencë favorizon në mënyrë indirekte edhe tatimpaguesit.

Ndërsa për ata që kursejnë, kjo nënkupton që investimet e sigurtë nuk janë fitimprurës, madje mund të shndërrohen në një kosto. Sot, titujt shtetërorë të Gjermanisë, me maturim deri shtatë vite kanë një rendiment negativ. E njëjta gjë vlen për ata francezë, deri në katër vjecarë. Kush blen këtë lloj titujsh, arkëton më pak nga sa investon. Huamarrësit janë të vetmit që përfitojnë prej uljes së normave të interesit: sot, për një hua me kohëzgjatje 15 vite paguan më pak se 2 % të interesave.

Aksionet

Ajo që i shqetëson kursimtarët, gëzon aksionerët. Politika e Bankës Qendrore Europiane po prodhon në fakt një rritje të vazhdueshme të tregjeve të aksioneve. Që nga fillimi i vitit, indeksi i bursës gjermane, Dax, është rritur me 20%, ndërkohë që indeksi europian Euro-Stoxx50 është rritur me 16%. Dow Jones, indeksi i bursës së Wall Street-it, ka regjistruar një rënie me 1%. Paraja e hedhur në qarkullim nga Banka Qendrore Europiane po derdhet pjesërisht edhe në tregjet e aksioneve, edhe sepse titujt shtetërorë dhe obligacionet nuk prodhojnë më rendimente të lartë, ndërkohë që kompanitë e kuotuara në Dax mund të nxjerrin ende dividentë prej 3%. Por, situata është e paqëndrueshme: “Kjo rritje e vlerës së aksioneve nuk është e shëndetshme”,, ka paralajmëruar Dz Bank në 12 mars. Kuotimet po shkojnë drejt “teprimeve të rinj spekulativë”.

e.gj./www.bota.al

21/03/2015

4 minutes read

Leave a Reply Cancel reply

Related Articles

Sfidë Perëndimit. Çfarë duan vendet e BRICS?

Pse Amerika ka një tavan të borxhit, dhe pse rrezikon herë pas here falimentimin

Homo Economicus dhe origjina e parasë

Pyetja e vërtetë që duhet të bëjmë për rritjen ekonomike