Ka një skenë për të qeshur në fillim të romanit të ri të Dan Brown, The Secret of Secrets. Robert Langdon, “simbolologu” ynë i preferuar, po ecën në orët e para të mëngjesit në Pragë kur përballet me një figurë të çuditshme, identike me një personazh nga një ëndërr e keqe që ka parë e dashura e tij. I mbështjellë me mantel të zi, me një kurorë rrezatuese dhe me një erë vdekjeje, ky personazh i del përpara si paralajmërim profetik.
Langdon kupton se ëndrra ishte profeci, vrapon në hotel, ulëret që të gjithë duhet të evakuohen, bie alarmi i zjarrit, kërkon të dashurën e zhdukur dhe, i bindur se hoteli do të shpërthejë, hidhet në lumin Vltava. Por hoteli nuk shpërthen. Asgjë nuk ndodh. Dhe Langdon del i lagur para një turme të bezdisur. Një skenë e cila do të ishte komedi e shkëlqyer… nëse Brown do ta kishte shkruar me humor. Por jo. Si gjithmonë, Brown është i patundur në seriozitetin e tij.
Një hero i përjetshëm dhe një botë artificiale
Ky është romani i gjashtë me Robert Langdon si protagonist, i pari pas tetë vitesh, dhe vjen pas divorcit publik të Brown me ish-bashkëshorten e tij dhe njëkohësisht ish bashkëpunëtore, Blythe Newlon. Historia na rikthen Kathleen Solomon, profesoren e “noetikës” – një fushë që në botën reale shihet si pseudoshkencë, por në botën e Brownit merr përmasa të rrezikshme për qeveritë botërore. Rrëmbehet redaktori i saj, vritet kolegu, ajo zhduket dhe Langdon nis ndjekjen nëpër rrugët e Pragës.
Formula është e njëjtë: një antagonist fanatik, një qytet me histori e legjenda (Praga, e lexuar më shumë nga TripAdvisor se nga libra), dhe një profesor që shpëton botën duke zgjidhur simbole.
Pse nuk funksionon më receta e Brown
Brown vazhdon të mbushë faqet me përshkrime të ngurta që duken të kopjuara nga broshurat turistike, duke e shoqëruar me përdorimin e tepruar të përshkrimit. Personazhet e tij, profesorë brilantë, tërheqës, gjenialë, që çaktivizojnë bomba dhe japin leksione, duken më shumë si fantazi të ëmbla se si qenie njerëzore. Dhe Langdon – gjithmonë i bukur, gjithmonë atletik, gjithmonë i pagabueshëm – është bërë tashmë karikaturë e vetvetes.
Edhe pse ndonjë skenë arrin të të bëjë të qeshësh (ndoshta pa dashjen e autorit), romani ka një energji të çuditshme, më të zymtë se paraardhësit. Brown duket i fiksuar me dinjitetin e heroit të tij, duke e paraqitur si një gjeni që gjithmonë ka të drejtë. Kjo e bën leximin jo vetëm të parashikueshëm, por edhe lodhës.
Problemi më i madh: bota është mbushur me “Dan Brown”-ë
Në fund, problemi nuk është se Brown ka ndryshuar – ai është ende po ai shkrimtar i 25 viteve të fundit. Problemi është se bota ka ndryshuar. Sot jemi të rrethuar nga teoricienë konspiracionesh, “ekspertë” në rrjetet sociale dhe njerëz që shohin modele aty ku nuk ka. Fantazia e Brown është bërë realiteti i përditshëm i internetit. Dhe kjo e bën më të vështirë të qeshësh me të. / bota.al
