Gnostik dhe agnostik janë dy terma të kundërt që shfaqen në kontekste fetare mes të cilave një dallim kyç mund të theksohet. Kur flasim për fenë, ka besimtarë, si dhe jo-besimtarë me fuqi të larta. Gjithashtu, ekziston një kategori e tretë që nuk beson në ekzistencën e Zotit, sepse nuk ka asnjë mënyrë shkencore në të cilën ai mund të provohet.
Çfarë është gnostik?
Gnostik ka lidhje me njohuritë shpirtërore. Kjo fjalë buron nga greqishtja dhe tregon njohuri. Besohet se termi është përdorur më parë nga shkrimtarët e krishterë, për t’iu referuar dijes shpirtërore. Kjo njohuri nuk është një formë racionale, shkencore e njohurive, por dije, ose një besim i fortë në fuqinë hyjnore. Këto forma njohurive shpirtërore bien ndesh me njohuritë racionale, sepse ato nuk mund të vëzhgohen, analizohen apo studiohen. Nëse një person ende ka një besim të fortë në Zot, në një fuqi më të lartë, dhe njohuri shpirtërore, ky person mund të konsiderohet një gnostik.
Çfarë është Agnostik?
Agnostik i referohet dikujt që nuk është në dijeni të ekzistencës së Zotit, ose dikush që beson se është e pamundur të dish ekzistencën e Zotit. Kjo fjalë nuk duhet të ngatërrohet me ateizmin. Një ateist refuzon ose e mohon direkt ekzistencën e Zotit; një agnostik nuk e refuzon plotësisht ekzistencën e Zotit. Ai thjesht mendon se nuk ka asnjë mënyrë për të ditur nëse Zoti ekziston, apo jo. Ndryshe nga besimi gnostik i fuqisë hyjnore, një agnostik nuk arrin të ketë plotësisht besim në një fuqi hyjnore. Ai kërkon dëshmi shkencore. Kjo është arsyeja pse një agnostik mund të konsiderohet si racional.
Termi u pagëzua prej Thomas H. Huxleyt. Ai besonte se dija është rezultat i fenomeneve materiale. Kështu që, për të krijuar një fjalë të kundërt me fjalën gnostik, ai shtoi parashtesën “a” dhe krijoi fjalën agnostik. Kjo vë theksin në faktin që gnostik dhe agnostik janë dy terma të kundërt. /bota.al
