Me Euro 2020 që po zhvillohet tani pas një viti vonesë prej pandemisë, tifozët e futbollit do të shpresojnë për ndeshje të shkëlqyera nga lojtarët më të mirë të Evropës. Disa prej nesh do të shikojnë se si zhvillohet turneu në televizorët tanë Hisense, dhe shumë do të zgjedhin të porosisin pije freskuese, mbase përmes shërbimit të shpërndarjes Just Eat, që mund të dërgohet duke përdorur një celular Vivo.
Të mbështetur nga kanaçet e Heineken, ndërsa shënohen golat, tifozët do të ngarkojnë klipet e festimeve në TikTok. Dhe pas finales, çfarë mënyre më të mirë për t’u rikarikuar, sesa duke porositur pushimet në Booking.com, ndoshta duke fluturuar me Qatar Airways.
Sepse ndërsa tifozët do t’i kenë sytë tek lojtarët me vlerë miliarda dollarë në fushë, një tjetër lojë e madhe parash do të zhvillohet jashtë saj. Europiani është një nga ngjarjet më të mëdha sportive në botë dhe një burim i madh fitimesh për sponsorët dhe partnerët e korporatave (vetëm disa prej të cilëve përmenden më lart).
Në këmbim të ekspozimit në sytë e botës, sponsorët e Europianit paguajnë shuma të mëdha parash. Sa është e vështirë të thuhet, pasi tarifat janë të dhëna të ndjeshme nga pikëpamja komerciale. Por në një rast – ai i Alipay (pjesë e perandorisë Alibaba) – besohet se kompania kineze pagoi 176 milion stërlina për një marrëveshje tetë vjeçare.
UEFA i ka shitur këto marrëveshje në tre mënyra: Sponsorët Zyrtarë të Futbollit të Kombëtareve, Sponsorët Zyrtarë të Euro 2020 dhe Të Licencuarit Zyrtarë të Euro 2020. Dhe origjina e kompanive dhe markave që sponsorizojnë ngjarjen e madhe futbollistike të këtij viti janë një tregues i qartë se si loja e bukur vlerësohet nga bota e korporatave.
Krahas partnerëve të UEFA-s si FedEx dhe Konami, secili nga ekipet kombëtare sjellin listën e tyre të sponsorëve, gjë që krijon një përzgjedhje mjaft të rrëmujshme të markave që konkurrojnë për vëmendje. Ka një kontratë pesë-vjeçare 50 milion stërlina të Anglisë me BT, për shembull, ndërsa gjermanët do të sjellin Lufthansa-n në turne, Carlsberg do të promovojë kompaninë e vet me Danimarkën dhe Hyundai i Koresë së Jugut do të përfaqësohet nga Republika Çeke.
Lista vazhdon (dhe vazhdon). Për të kapur rrjetin kompleks të sponsorëve në Euro 2020, krijuam një grafik rrjeti të disa prej marrëveshjeve më të spikatura dhe domethënëse që do gjejnë hapësirë ekspozimi gjatë javëve të ardhshme. Për arsye të qartësisë, nuk jemi në gjendje të përfshijmë çdo sponsor, por diapazoni i shfaqur zbulon shumë.
Ajo që bëhet menjëherë e qartë është se, megjithëse Kampionati Evropian i UEFA-s është një turne kontinental, shtrirja e tij tregtare është me të vërtetë globale. Një numër i konsiderueshëm sponsorësh ose nuk janë evropianë, ose përndryshe kanë aktivitete që shkojnë përtej kufijve të Evropës.
Në të njëjtën kohë, portofoli i sponsorizimit na tregon se futbolli është në zemër të argëtimit, stilit të jetës dhe ekonomive dixhitale. Ka ikur koha e sponsorizimeve të fotokopjimeve, vajit motorik dhe të zyrave. Në vend të kësaj, shohim një bollëk të markave të pijeve, produkteve të ëmbëlsirave dhe linjave ajrore.
Për më tepër, sponsorizimi i ekipeve duket se shkon paralelisht me promovimin e identitetit kombëtar dhe industrisë kombëtare. “Marka Gjermani” për shembull, përfaqësohet fuqimisht nga disa prej korporatave më të rëndësishme të vendit, duke përfshirë Adidas dhe Volkswagen.
Pamja e Gazprom ndërkohë, pasqyron përdorimin në rritje të sponsorizimit si një instrument gjeopolitik nga ana e shteteve. Në të vërtetë, kompania ruse e gazit në pronësi të shtetit rus, kohët e fundit ka përdorur ndikimin e vet me shoqatat e UEFA-s dhe të tjerët.
Objektivi i vetë Evropës
Po kështu “Marka China” tani është një fuqi e madhe industriale dhe politike dhe shtëpia e pesë sponsorëve më të mëdhenj të turneut të UEFA-s (Alipay, Antchain, Hisense, TikTok dhe Vivo).
Amerika e Korporatave vazhdon të qëndrojë gjithashtu, e përfaqësuar nga të tilla si Coca Cola dhe IMG. SHBA-të kanë qenë gjithmonë shtëpia e sponsorizimit bashkëkohor të sportit dhe bizneset e vendit vazhdojnë të nxjerrin vlera të konsiderueshme tregtare prej tij.
Në fakt, “të varfërit” në këtë garë të korporatave ku luhet para e madhe, duket se janë vetë Evropianët. Për një ngjarje që po vihet në skenë në vendet përfshirë Anglinë, Italinë, Spanjën dhe Rumaninë, UEFA tërheq shumë pak nga sponsorët e vet nga kontinenti. Eshtë e qartë që kompanitë nga Kina dhe SHBA kanë të dyja, muskujt financiarë dhe mendjen taktike për të dominuar me sukses turneun.
Kjo pasqyron tendencat më të gjera globale, të cilat tregojnë praninë në rënie të industrisë evropiane. Kompanitë evropiane zënë një përqindje në rënie të prodhimit global. Kapitalizimi i tregut i firmave evropiane është shumë prapa atij të korporatave amerikane dhe po kapet shpejt nga firmat kineze. Dhe pikat e nxehta teknologjike të botës gjenden në vende të tilla si Shenzhen dhe Silicon Valley, jo në Evropë.
Pavarësisht nëse skuadra e futbollit nga Franca, Portugalia ose Zvicra merr trofeun në korrik, nuk ka dyshim që turneu i UEFA-s do të jetë një triumf në terren për Evropën.
Por forcat e globalizimit, dixhitalizimit dhe ndryshimit politiko-ekonomik, të pasqyruara në portofolin e sponsorëve të Euros, do të vazhdojnë të luajnë shumë kohë pas rënies së fundit të bilbilit. Dhe industria evropiane mund të paguajë me një dalje të shpejtë nga konkurrenca industriale globale. / The Conversation – Bota.al
