Enciklopedike

Intrigat e CIA-s: A ishte Juri Nosenko një dezertor i vërtetë?

Screen Shot 2015-11-02 at 17.45.44

Në vitin 1962, një oficer i KGB-së me emrin Juri Nosenko, kontaktoi agjentët e CIA-s në Gjenevë dhe i informoi ata se një prostitutë i kishte vjedhur 200 dollarë. Për shkak se KGB-ja ia monitoronte rreptësisht shpenzimet, ai donte me çdo kusht të zëvendësonte paratë e grabitura, duke u 0ofruar t’i shesë CIA-s një manual të KGB-së në këmbim të shumës së parave.

Agjencia pranoi dhe kërkoi nga Nosenko të mbajë kontakte të rregullta, duke i premtuar atij 25.000 dollarë, nëse mund të zbulonte ndonjë spiun rus. Nosenko ra dakord, por disa javë pas vrasjes së Kenedit, ai i tha kontaktit të tij amerikan, se KGB-ja po e survejonte, ndaj dhe i kërkoi të dezertonte.

Ai u dërgua në Uashington në vitin 1964. Por, shumë shpejt operativët e CIA-s filluan të dyshonin mbi veprimtarinë e Nosenkos. Ai kishte insistuar ta nxirrnin urgjetisht nga Zvicra, pasi një mesazh tejet sekret nga Moska urdhëronte kthimin e tij në Bashkimin Sovjetik. Por SHBA që po monitonte fshehurazi ambasadën sovjetike, konfirmoi se nuk kishte një mesazh të tillë.

Në vitin 1962, Nosenko kishte thënë se nuk donte të dezertonte për shkak të gruas dhe fëmijës. Në 1964-ën, ai nuk i përmendi kurrë ata. Ai fillimisht u prezantua si kolonel, pastaj ndryshoi mendje dhe tha se qe kapiten. Para se të qëllonte Kenedin, Li Harvi Osvaldi kishte dezertuar për një kohë të shkurtër në Bashkimin Sovjetik, duke jetuar atje për pak më shumë se dy vjet.

Nosenko tha se ai kishte mbikëqyrur dosjen sovjetike të Osvaldit, duke shpjeguar se KGB-ja e cilësonte amerikanin të çmendur dhe nuk kishte tentuar kurrë që ta rekrutonte. Shumë vetë në CIA e cilësuan këtë konstatim si të dyshimtë. Koha që Osvaldi kaloi në Rusi, kishte nxitur spekulimet se ai ishte një agjent rus. Ishte tepër komode për KGB-së që ta lante duart me Osvaldin vetëm disa javë më vonë, dhe të garantonte amerikanët se Moska nuk kishte të bënte aspak me vrasjen e presidentit Kenedi.

Nosenko tërhoqi shpejti vëmendjen e Xhejms Jesus Engelltonit, shefit famëkeq të kundërzbulimit të CIA-s. Engelltoni ishte marrë shumë me një spiun të mëparshëm të KGB-së sovjetike, të quajtur Anatoli Golitsin, i cili pretendonte se Moska kishte infiltruar agjentë në nivele shumë të larta drejtuese të agjencive të inteligjencës perëndimore.

Ai gjithashtu theksoi se KGB-ja do të dërgonte me mision dezertorë të rremë, për ta diskredituar atë. Kur Nosenko e kundërshtoi Golitsinin, Engelltoni ishte i bindur. Me urdhër të tij, Nosenko u burgos për 3 vite dhe iua nënshtrua gjithnjë e më tepër teknikave të dhunshme të marrjes në pyetje.

Engelltoni ndërkaq bëri lëmsh gjithë agjensinë, për të zbuluar të infliltruarit që përmendte Golitsini.

Situata ishte e patolerueshme dhe Engelltoni u detyrua të largohej nga CIA në vitin 1975. Të dërrmuar nga paranojat, disa nga mbështetësit e Engelltonit, filluan të përhapin thashetheme se drejtori i CIA-s, Uilliam Kolbi, kishte qenë spiun gjatë gjithë kohës në atë detyrë.

Ndërkohë, Golitsini vazhdoi të tjerrte teori gjithnjë e më të çuditshme të konspiracionit, duke përfshirë idenë se rënia e Bashkimit Sovjetik, ishte një mashtrim i hollë komunist. Nosenko, që në mënyrë të përsëritur i kaloi testet e poligrafisë, u lirua nga detyra.

Por, ndërsa askush nuk besonte me tek Golitsin, çështja nëse Nosenko ishte një dezertor i vërtetë apo jo vazhdoi, me disa persona, përfshirë edhe agjentë të CIA-s që organizuan dezertimin e tij, të cilët këmbëngulnin se detajet që mbështesnin teorinë e Golitsinit, thjesht nuk qëndronin në këmbë.

Leave a Reply

Back to top button