Shendeti

“Kam frikë të harroj”

 

Sëmundja e Alzheimer-it nuk është quajtur më kot si “Murtajë e shekullit të XXI-të”. Ajo diagnostikohet me vështirësi në stadet e para të zhvillimit të vet, ndërsa me kalimin e kohës i mohon njeriut mundësinë, aftësinë për tu kujdesur për vetveten. Duke shkatërruar qelizat e trurit sëmundja shumëzon me “zero” nivelin intelektual, kurse me kalimin e kohës çon në dobësi të theksuar mentale.

Shkaqe për këtë ka shumë e shumë. Kjo është e lidhur me mutacionin e gjeneve. Dëmtohet çifti i 21-të i kromozomeve. Në të, duke u shprehur me gjuhë jo mjekësore, ndodh dëmtimi, disfunksionimi i gjenit. Qarkullon një informacion i tillë mjaft interesant: Mendohet se njerëzit me arsim të lartë preken më vonë nga kjo sëmundje.

Kujtimet e kohëve të fundit janë të parat që preken, por ndërkohë që sëmundja zhvillohet, edhe kujtesa afatgjatë dëmtohet. Sëmundja gjithashtu prek edhe shumë funksione të tjera të trurit dhe si pasojë shumë aspekte të sjelljes preken.

Shkaqet:

Një sërë shkaqesh dyshuese janë duke u investiguar, duke përfshirë faktorët e mjedisit, çrregullimet biokimike dhe proceset imune. Shkaku mund të ndryshojë nga një person tek tjetri dhe mund të jetë si rezultat i një apo shumë faktorëve.

Simptomat:

Harrimi i njerëzve më të dashur ose vendeve më të frekuentuara;
Paaftësia për bërjen e pyetjeve;
Përkeqësimi i aftësive sociale; dhe
Papërshkrueshmëria emocionale;

Humbja e dukshme e interesit për aktivitetet që më parë ishin të pëlqyeshme;
Shpenzimi i madh i kohës për kryerjen e veprimeve të përditshme;
Paqartësitë në bisedat e përditshme;

Çdo njeri mund ta zhvillojë sëmundjen Alzheimer, por është më e zakonshme pas moshës 65 vjeçare. Mundësia e zhvillimit të demencës rritet me moshën. Për femrat e moshës 65–69 vjeçare demenca prek 1 në 80, krahasuar kjo me meshkujt në 1 në 6. Për meshkujt dhe për femrat e moshës 85 vjeçare e më sipër, norma është afërsisht një person në 4.

Zakonisht truri është komplet i izoluar nga substancat që kalojnë në gjak. Çdo enë gjaku që shkon në tru vishet me degëzimet e qelizave gliale të cilat lejojnë kalimin e substancave të caktuara, dhe nuk lenë të kalojnë pjesa më e madhe e substancave dhe agjenteve patogjene. Kjo hipotezë hedh idenë e një kolapsi të barrierës e cila fillon të mos punoje si më parë, duke lënë të kalojnë agjentë patogjene toksike që vdesin neuronet. Deri me sot nuk ekziston një diagnoze e sigurt. Pothuajse të gjithë doktorët në vendet perëndimore nuk diagnostikojnë asnjë pacient që vuan nga humbja e kujtesës. E vetmja siguri se sëmundja është pikërisht ajo, merret pas vdekjes, me një autopsi të trurit./Bota.al

Leave a Reply

Back to top button