Zëvendëspresidenti Mike Pence vendosi tonin, duke besuar se shërbimi ndaj një presidenti “i cili mban fjalën e tij tek populli amerikan” është “privilegji më i madh i jetës së tij”. Ndërsa Z. Trump shtrëngoi nofullën e tij, tundi kokën dhe tha sloganin e rastit “punë e mirë” për inkurajim, sekretarët e kabinetit të tij – të cilët përfshinin ish-guvernatorë, gjeneralë me katër yje dhe më shumë se një miliarder – ndoqën kryesisht shembullin. Ata në mënyrë të ndryshme raportuan se presidenca e tij ka “ngazëllyer” luftëtarët e krimit, eksitoi botën me “dhuntin ndërkombëtare” të tij dhe frymëzoi “dashurinë” në Misisipi. “Ju përulem!”, tha sekretari i energjisë, Rick Perry, i cili në vitin 2015 e quajti z. Trump një “kancer mbi konservatorizmin”. Për aq kohë sa kamerat rrotulloheshin, kjo rritje e lavdërimit u pasua në dhomë, siç u dëshmua nga Reince Priebus, shefi i shtabit të Shtëpisë së Bardhë. Pa dyshim, për shkak të spekulimeve se ai mund të shkarkohet, Z. Priebus deklaroi: “Ju falënderojmë për mundësinë dhe bekimin për të shërbyer agjendën tuaj.” Reagimi i një përdoruesi Twitter nga Toronto, “Ky është në të vërtetë fillimi i ‘King Lear’,” u bë viral, në internetin politik.
Asnjë sekretar nuk e përmbushi dot rolin e Cordelia, princesha, refuzimi parimor i së cilës për të kënaqur Mbretin Lear në skenën e hapjes së asaj tragjedie (“Unë nuk mund ta ngre / Zemrën time në gojën time”) ndihmon për të precipituar prejardhjen e babait të saj në çmenduri dhe rënien e shfaqjes në nxjerjen e syve, disa vrasje dhe luftë të vogël. Disa u afruan, sidomos James Mattis, sekretari i mbrojtjes dhe një ish gjeneral detar i katër yjeve. Në vend që t’i “lëpihet”, zoti Mattis përdori radhën e tij për të lëvduar trupat dhe për të shprehur një pikë thelbësore të filozofisë së tij: se Amerika mban forca të fuqishme të armatosura në mënyrë që diplomatët e saj “gjithmonë të negociojnë nga një pozicion i forcës”.Ndërsa z. Trump u pajtua me komplimentet, pastaj e përshroi veten si presidentin më aktiv dhe produktiv që nga Franklin D. Roosevelt, ishte e kuptueshme nëse disa kujtonin tragjeditë e Shekspirit. Ata vepra shpesh eksplorojnë se si lajkatimi turbullon gjykimin e njerëzve të mëdhenj, sidomos kur krenaria i pengon ata të shohin se ata janë duke u gënjyer. Ndërsa ai e ndan mbretërinë e tij midis tre vajzave, Lear i ngatërron fjalët e bukura me dashurinë. Është e panjohur që Jul Cezari u joshë në një pritë fatale në Kapitol, pasi një komplotues parashikoi: “Kur i them lëvdata [Cezarit], ai e urren lavdërimin, / ai thotë kështu, por është shumë i kënaqur”.
Në një demonstrim të mëtejshëm se veprat e Shekspirit kanë një ngjashmëri politike më shumë se 400 vjet më pas, takimi i kabinetit së Trump u mbajt në ditën kur një prodhim i “Julius Caesar” u hap në Nju Jork në një teatër të hapur në Central Park, në të cilin diktatori romak luhet nga një bjond, figurë e njëjtë si Trump me kostum dhe kravatë të kuqe. Kjo skenë, duke përfshirë një goditje grafike, shkaktoi zemërim nga mediat konservatore dhe nga djali i presidentit, Donald Trump junior, i cili shkroi në Twitter: “Pyes veten se cila pjesë nga ky ‘art’ financohet nga taksapaguesit?” Ndërsa disa sponsorë të korporatave tërhoqën mbështetjen dhe Fondacioni Kombëtar për Artet, një agjensi federale, mohoi të kishte financuar shfaqjen, drejtori i saj argumentoi se drama e Shekspirit nuk nxit dhunën, por në të vërtetë shqyrton kostot e tmerrshme të përpjekjes për të ruajtur një republikë nëpërmjet mjeteve jodemokratike.
Për të gjithë ata, ata që tërheqin paralele midis tragjedive të Shekspirit dhe administratës së Trump duhet të jenë të sigurtë se po krahasojnë një gjë të njëjtë. Shtëpia aktuale e Bardhë mund të jetë në mënyrë të pakëndshme kujtesë e një gjykatë mesjetare, me klika dhe shfaqje të detyruara të fisnikërisë, që të gjitha ndodhin nën vështrimin e vëmendshëm të një familjeje në pushtet – kur anëtarët e kabinetit u strukën këtë javë, një Jared Kushner pasiv, dhëndër dhe këshilltar i lartë, mund të shihet duke ndjekur nderimet e tyre nga një vend prapa presidentit.
Por zoti Trump nuk është Mbreti Lear, mosha kolerike e të cilit u parapri nga një mbretëri e gjatë dhe e frytshme. Ai nuk është as Julio Cezar, madhështia e të cilit e bën atë të pakujdesshëm rreth lajkëtarëve: pak para se sulmuesit e tij ta vrasin, Cezari ankohet se ai nuk është i prekur nga fjalët e tyre. Në vend të kësaj, zoti Trump është një lëvdojës i shquar dhe i hollë. Në mungesë të një rekordi qeverisës pas harxhimit të fillimit të presidencës së tij, ai përdori takimin e tij të parë të plotë të kabinetit për të shfaqur një shfaqje televizive të besnikërisë. Ai e dinte mirë se burrat dhe gratë e fuqishme në dhomë ishin duke e hijeshuar atë dhe e shijonin poshtërimin e tyre. Ai është më dhunues se heroi tragjik.
Veshjet dhe futanët e gjatë i fshehin të gjitha
Shekspiri i kuptonte dhunuesit. Tragjeditë janë të mbushura me demagogë: oratorë me një dhunti për nxitje të ndarjeve dhe nxitje të ankesave për t’i kthyer qytetarët e mirë në ndjekës të zemëruar dhe hakmarrës. Gjatë zgjedhjeve Z. Trump i quajti rivalët “të neveritshëm” dhe tha se “mbytën si një qen”. Këtë javë ai e quajti mediat e lajmeve të rreme dhe “të pista” dhe tha se ata ndjekin “axhendën e tyre të urrejtjes”. Populistët shekspirianë – njerëz si komplotistët në “Jul Cezari” ose tribunat me turma të kënaqshme në “Coriolanus” – gjithashtu demitizojnë kundërshtarët. Ata i quajnë armiqtë e tyre ujqërë, ose një “armik i popullit” elitist, që nuk i kushton më shumë vëmendje njerëzve se ata që rrahin qentë që “lehin”.
Fakti që zoti Trump është një fihurë më e vogël dhe e hollë se shumica e heronjve të Shekspirit e bën më të vështirë shpjegimin e sjelljeve të fshehta të sekretarëve të kabinetit të tij dhe të republikanëve të tjerë. Ndryshe nga oborrtarët në një tragjedi Jakobeane, ata nuk rrezikojnë as ekzekutimin, as dëbimin. Asnjë ushtri pushtuese ose mallkim shtrigash nuk nxit aq shumë anëtarë të Team Trump që të shesin reputacionin dhe dinjitetin e tyre të lirë: thjesht ambicia dhe fantazia inkurajuese që ata janë të domosdoshëm. Shërbimi ndaj z. Trump është një test modest i karakterit, sipas standardeve shekspiriane. Është një gjë që shumë të nënshtruar po dështojnë./The Economist – Lexo.al/
