Pjesa e tretë
LUFTËRAT E REJA
Kërcënimi më i lashtë mbetet, ai i njerëzve që vrasin njerëz. Përveç një falange të konsiderueshme të ungjillorëve amerikanë – sionistët e krishterë të ftuar në Izrael nga Netanyahu gjatë mandatit të tij të parë, të cilët e mirëpresin përplasjen në Tokën e Shenjtë si një pamje paraprake të Ardhjes së Dytë e të shumëpritur të Krishtit – të gjithë të tjerët janë në ankth. Nga tridhjetë luftërat që po zhvillohen aktualisht, fokusohemi në Ukrainë dhe Lindjen e Mesme për shkak të afërsisë gjeografike/sentimentale, pa harruar Tajvanin dhe konkurrencën strategjike midis Pekinit dhe Uashingtonit.
A beson drejtori i Limes, Lucio Caracciolo në një përshkallëzim drejt një Lufte të Tretë Botërore? “Asnjë nga aktorët kryesorë, Rusia, Amerika, Kina nuk duan vërtet një përplasje. Nga ana tjetër, mund të thuhet se ishte pikërisht ngurrimi amerikan për të vazhduar menaxhimin apo ndërhyrjen në kriza që e lejoi Putinin të pushtonte dhe Hamasin të sulmonte. Por, duke lënë mënjanë retorikën, kush duhet ta hedhë bombën atomike?”. Gjëra të jashtëzakonshme po ndodhin dhe nuk do të përfundojnë shpejt, por Caracciolo përjashton zgjerimin e pakontrolluar: «Irani është një regjim represiv, por me aftësi arsyetimi: Unë nuk mendoj se dëshiron të bëjë vetëvrasje. Po kështu Hezbollahu. Realiteti është se Hamasi e ka detyruar Izraelin në një alternativë djallëzore: edhe nëse do të eliminonte të gjithë militantët, në atë moment do t’i duhej të merrte përsëri Rripin, nga i cili doli në vitin 2005: çfarë të bëjë me të? Eshtë shumë e vështirë të imagjinohet bashkëjetesa”.
“Ora e Apokalipsit”, e cila pas Hiroshimës dhe Nagasakit (me që ra fjala: Pentagoni sapo ka njoftuar se po punon për një bombë atomike 24 herë më të fuqishme se ato) përditësohet rregullisht nga Buletini i Shkencëtarëve Atomikë, dhe është zhvendosur përpara herën e fundit në janar, për Ukrainën. Asnjëherë nuk kemi qenë kaq afër orës X ideja e Amerikës si një fuqi rregulluese nuk është një distopi, numrat e bëjnë të qartë se, me rreth një miliard njerëz, ne jemi pjesa tjetër e botës. Sa më shumë përdorim gjuhën apokaliptike, aq më shumë besojmë në të, siç bëjnë Isis dhe të ngjashme, aq më shumë favorizojmë skenarin. Ndërsa, pa kriza energjetike, migrime dhe ujqër të vetmuar, jam ende i bindur se mund të jetojmë relativisht në paqe”. Drejtori i Limes pajtohet me faktin se, në krahasim me pjesën totale të popullsisë së planetit, ajo perëndimore është gjithnjë e më pakicë: «Sido që ta konsiderojmë idenë e Amerikës, si një utopi apo distopi si fuqi rregullatore, numrat e bëjnë të qartë se, me rreth një miliard njerëz, pjesa tjetër e botës jemi ne. Sa më shumë përdorim gjuhën apokaliptike, aq më shumë besojmë në të, siç bëjnë Isis dhe të ngjashmit e vet, dhe aq më shumë e favorizojmë skenarin. Ndërsa, pa kriza energjetike, migrime dhe ujqër të vetmuar, jam ende i bindur se mund të jetojmë relativisht në paqe”.
Shkatërrues të botëve
Gazetarët janë të angazhuar ligjërisht në luftimin e përditshëm me faktet. Historianët e së tashmes, kur gjërat shkojnë mirë, janë aty duke ndikuar. Vështrimi i gjeopolitikës është shumë më i shkëputur. Për të mos folur për atë të historianëve. Adriano Prosperi, akademik i shquar i Linceit, flet për «pritjen e përsëritur. Që nga Shën Pali e këtej, të krishterët e shohin botën si diçka që duhet të marrë fund së shpejti” dhe gjurmon me detaje të lezetshme një sërë shenjash me anë të të cilave, sapo të përfundonte predikimi i Ungjillit, Krishti mund të ishte kthyer në Tokë. Atëherë apokalipsi ishte një çlirim.
Studiuesi i Mesjetës Franko Cardini, i kërkuar të kornizojë ndjenjën e fundit të botës, bashkon një kurorë hurmash që nis nga Greqia e sulmuar nga Persia në shekullin e V para Krishtit, deri te zbritja e Haniblit në Itali, deri te “rënia pa zhurmë” e Perandorisë Romake, deri te pushtimet e mongolëve në shekullin e 16-të, te murtaja Manzoniane e vitit 1630 e kështu me radhë. Sa për të thënë se sa mund të zgjerohet kronologjia dhe, në këtë lëvizje fizarmonike, të humbasë rrezikun e saj specifik.
Ndër paragjykimet, shtrembërimet njohëse që na bëjnë të shohim atë që kemi përpara hundës në mënyrë të shtrembëruar, “retrospektiva rozë”, ose të besojmë se e tashmja është më e keqe se një e shkuar e idealizuar, është ndër më të shpeshtët. Megjithatë, ne e kemi njohur Shoah-in dhe, në krahasim me atë pikë referimi, mizoritë e sotme janë të zbehta.
Në fakt ka një element të ri. Rrjetet sociale, përmes të cilave pjesë në rritje të njerëzimit përballen me realitetin. Vite më parë, Facebook zbuloi se postimet që shkaktonin ndjenja negative, duke përfshirë mesazhe urrejtjeje, ishin pesë herë më virale sesa ato neutrale. Duke jetuar me reklamat dhe kohën që njerëzit shpenzojnë aty, me një cinizëm të paparë, ai vendosi të udhëzojë algoritmet për t’i përmirësuar ato, për t’i bërë njerëzit të shohin më shumë. Rezultati është një shumëfishim i flluskave në të cilat njerëzit konfirmojnë paragjykimet e tyre dhe çimentojnë keqkuptimet ndaj të tjerëve.
Një gjendje që psikologu social Jonathan Haidt e ka krahasuar me ndëshkimin hyjnor në Babelin e Zanafillës. Njerëz që flasin pa e kuptuar njëri-tjetrin. Të kufizuar në mbylljen e përhershme të ekraneve të veta. Duke ndarë meme rreth Oppenheimer-it, i cili, pas provës së parë bërthamore, citon vargje nga Bhagavad Gita: “Tani jam bërë Vdekja, shkatërruesja e botëve”. Në dhjetë, njëqind, një mijë variacione, ku në vend të bombës atomike mund të vendoset angoisse du jour (ankthi i ditës). Më shumë se apokalipsi në vetvete, është apokalipsi brenda nesh, si zakonisht, ai që kall frikë. (bota.al)
Fundi i pjesës së tretë
Pjesa e dytë: Nga se kemi frikë (2): Inteligjenca artificiale dhe pandemitë
Pjesa e parë: Në çfarë ore është fundi i botës? Frikërat që nuk na lënë të qetë
