Prej kohësh, CIA është e interesuar të dijë nëse vende armiqësorë ndaj SHBA mund të shkaktojnë fatkeqësi natyrore dhe të kontrollojnë klimën, duke përdorur teknologji të fshehta
Në Shtetet e Bashkuara, fenomenet klimatikë ekstremë nuk janë gjë e re. Por në vitet e fundit, janë shtuar së tepërmi. Kalifornia po pëson një prej thatësirave më të rënda në historinë e vendit.
Disa zona të Teksasit janë kaq të thara, saqë të ngjajnë me rrfshnaltat e kuqe mbi Mars. Në ndërkohë, verilindja e SHBA është e mbuluar me dëborë. Këtë dimër, në Boston, kanë rënë pothuajse tre metra. I kujt është faji? Sipas një klimatologu të rëndësishëm amerikan në Rutgers University, CIA dëshiron të dijë nëse vende armiqësorë ndaj SHBA mund të shkaktojnë fatkeqësi të tilla natyrore dhe të kontrollojnë klimën, duke përdorur teknologji të fshehta. Në takimin e përvitshëm të SHoqatës amerikane të përparimit të shkencës në San Jose të Kalifornisë, shkencëtari Alan Robock ka thënë se ka marrë një telefonatë nga dy konsulentë të CIA-s, tre vjet më parë. “Nëse një vend tjetër kontrollon klimën tonë”, e kishin pyetur, “a do të ishim në gjendje ta kuptonim?” Sigurisht, ishte përgjigjur Robock. Nëse dikush do të përpiqej të ndryshonte retë për të krijuar ngjarje klimatike, apo për të manipuluar atmosferën, pamjet satelitore do të kapnin cfarëdolloj mjeti që do të përdorej për këtë qëllim. Por sipas Robock, CIA donte të dinte në të vërtetë se sa liri veprimi ekziston kur flitet për gjeo-inxhinierinë.
Termi gjeo-inxhinieri i referohet manipulimit të sistemit klimatik tokësor me objektivin parësor të reduktimit të ngrohjes së planetit. Në duart e CIA-s, apo cilitdo shërbim tjetër të fshehtë, gjeo-inxhinieria mund të shndërrohet në armë. Shira të rrëmbyer, stuhi dëbore dhe thatësira mund të gjunjëzojnë një shtet më shumë se sa një sulm terrorist. Shkatërrojnë infrastruktura dhe ndërpresin shërbime, duke ndërprerë furnizimin me burime bazë si uji apo energjia elektrike. Nuk është surprizë që telefonata e vitit 2011 e ka lënë të shqetësuar Robockun. “Do të isha i shqetësuar nëse dikush po përpiqej të kontrollonte klimën, pa një marrëveshje ndërkombëtare”, thotë shkencëtari. Në të vërtetë, përdorimi i gjeo-inxhinierisë si armë lufte nuk është gjë e re. Por cdo tentativë ka dështuar. Në vitin 1917, gjatë luftës së parë botërore, qeveria britanike eksperimentoi me krijimin e reve artificiale për të ngatërruar dhe corientuar pilotët e aeronautikës ushtarake gjermane. Gjatë luftës në Vietnam, në vitet 1967-68, qeveria e SHBA vuri në zbatim operacionin Popeye, në përpjekje për të rritur me 30 përqind reshjet në disa zona të Vietnamit. Objektivi ishte që të bëheshin të paarritshme zona të ndryshme që Vietkongët i përdornin për të furnizuar rebelët e Vietnamit të Jugut. Fakti që të gjithë këto përpjekje kanë dështuar nuk e bëjnë të pagjasë mundësinë që CIA është ende e interesuar të përdorë gjeo-inxhinierinë si armë.
Që nga viti 1976, OKB ndalon cdo përdorim teknikash të modifikimit të mjedisit për qëllime ushtarake. SHBA e kanë firmosur këtë konventë të OKB, por kjo nuk garanton asgjë. Nuk do të ishte hera e parë që CIA shkel traktate ndërkombëtarë. Sipas Robockut, prova që CIA është e interesuar për gjeo-inxhinierinë është financimi nga ana e shërbimeve të fshehtë amerikanë i një raporti të kohëve të fundit, të botuar nga Akademia Kombëtare e SHkencave, që eksploron mënyra të ndryshme të manipulimit të sistemit klmatik, me objektiv reduktimin e ngrohjes globale.
Disa prej këtyre teknikave duket sikur dalin nga një film fantashkence, por në komunitetin shkencor flitet me seriozitet për krijimin e shtresave mbi oqeane apo spërkatjen me aerosol squfuri në stratosferë për të ftohur planetin. Por kur flitet për ndryshimet klimatike, gjeo-inxhinieria vazhdon të konsiderohet si opsioni i fundit. Teknologjitë janë ende primitive dhe pasojat e një manipulimi të tillë të klimës janë të panjohura. Shkurt, është si të krahasosh Tokën me një pacient të sëmurë me kancer, thotë Hugh Hunt, profesor i inxhinierisë në Cambridge. Edhe pse të bën të të bien flokët dhe të ndihesh keq, kur je me kancer shkon dhe bën kemioterapinë, sepse pavarësisht gjithckaje, ajo mund të të shpëtojë jetën.
Gjeo-inxhinieria është pak si kemioterapia e këtij pacienti që quhet Tokë. Mund të jetë një dështim total, mund të ketë pasoja anësore të tmerrshme. Por në fund, në një planet ku nuk ekziston vullneti politik për të luftuar ndryshimin klimatik, gjeo-inxhinieria mund të jetë zgjidhja e dëshpëruar që po kërkojmë. Ose në duart e CIA-s apo shërbimeve sekretë rusë, mund të shndërrohet në një armë më të keqe se sa bomba atomike, sepse pasojat janë të panjohura. “Natyrisht, nëse gjeo-inxhinieria mund të përdoret për qëllime pozitive”, thotë Robock, “ajo mund të shfrytëzohet edhe për qëllime dashakeqe”./ilgiornale/
www.bota.al
