Dihet nga të gjithë tashmë, se takimi Trump-Zelensky ka hyrë në histori. Po cili ishte ai moment, kur situata doli jashtë kontrollit të mirësjelljes apo të asaj që njihet si “politically correct”?
Shumica e komentuesve e kanë analizuar ngjarjen duke e mbushur me tone viktimizimi dhe heroizmi. Në të gjithë Evropën, diskursi dominohet nga ideja e një Trump-i arrogant dhe një Zelensky të përulur dhe të turpëruar. Në rastin më të mirë, kemi të bëjmë me dembelizëm intelektual, në rastin më të keq, me dezinformim të qëllimshëm.
Çfarë nxjerr në pah videoja origjinale?
Nga analiza e videos, dalin disa detaje që tregojnë një realitet ndryshe nga ai që është paraqitur dhe komentuar gjerësisht nga mediat ndërkombëtare. Ja disa vëzhgime kyçe:
Nga biseda del e qartë se Zelensky ishte ftuar nga Trump për të diskutuar dhe firmosur një marrëveshje mbi mineralet e rralla dhe burime të tjera natyrore. Shtëpia e Bardhë kishte organizuar një konferencë për shtyp përpara firmosjes së marrëveshjes.
Trump ishte i sigurt për rezultatin. Ai e imagjinonte konferencën si një shfaqje të qeverisë amerikane që synonte të arrinte një marrëveshje, e cila do t’i jepte fund luftës. Në mendjen e tij, skenari do të përfundonte me firmat dhe deklaratat finale para kamerave.
Zelensky nuk mund ta refuzonte ftesën, por ai nuk e kishte zgjedhjen për ta pranuar atë. Ndoshta i ndikuar nga Macron, Starmer dhe aleatët e tjerë evropianë, ai besonte se marrëveshja kishte të bënte vetëm me burimet natyrore dhe se ai mund ta përdorte këtë për të siguruar mbështetjen ushtarake të SHBA-së për luftën. Ai nuk e kuptoi se kjo marrëveshje ishte çelësi i negociatave të Trumpit me Putinin, për ta bindur këtë të fundit të bënte lëshime dhe për të siguruar që opinioni amerikan ta shihte çështjen e Ukrainës, vetëm si një çështje biznesi dhe interesash kombëtare, siç kishte thënë më parë Kissingeri: “Amerika nuk ka aleatë, ka vetëm interesa.”
Ndërsa Trump jepte sinjale të vazhdueshme se dëshironte të arrinte marrëveshjen, Zelensky e shfrytëzoi rastin për të ndikuar publikisht tek Trumpi, duke u përpjekur ta lidhte atë me strategjinë ukrainase për luftën. Ishte një truk i thjeshtë, por shumë i rrezikshëm, sepse synonte të sabotonte çdo bisedim midis Trumpit dhe Putinit.
Pas dështimeve me Macronin dhe Starmerin, Zelensky ishte përgatitur të paraqitej si një lider i ashpër. Ai foli për 34 minuta rresht, duke përsëritur narrativën ukrainase të ndërtuar gjatë tre viteve të luftës, por nuk e kuptoi se ishte në një pozitë të pafavorshme, pasi Trumpi tashmë e kishte dekonstruktuar gjithë diskursin e administratës Biden mbi këtë konflikt.
Gjatë monologut të Zelenskyt, Trumpi qëndroi në heshtje. Ai e pranoi faktin se marrëveshja e mëvonshme do të ndryshonte situatën, ndaj nuk reagoi ndaj fjalëve të tij.
Zelensky e sfidoi hapur Trump-in, duke refuzuar çdo kompromis me Putinin dhe Rusinë, duke e quajtur atë një kriminel dhe terrorist. Ai kundërshtoi çdo armëpushim duke argumentuar se “Putini nuk e respekton fjalën e tij”. Ai kërkoi garanci të reja ushtarake, përfshirë mbrojtje ajrore, trupa aleate në Ukrainë, më shumë armë dhe financime të pakufizuara për rindërtimin.
Për 39 minuta, Trumpi u përpoq të përqendrohej tek marrëveshja, ndërsa Zelensky e përdori debatin për të forcuar pozicionin e tij luftarak. Në një moment, nënkryetari amerikan JD Vance nuk mundi të fshihte më sikletin e tij.
Përplasja e vërtetë ndodhi në minutën e 40-të, kur Vance i bëri një pyetje të drejtpërdrejtë Zelenskyt: “A e pranoni se Ukraina po kalon një krizë serioze?”.
Zelensky u përgjigj me një ton sfidues: “Të gjithë që janë në luftë kanë probleme, përfshirë ju. Por ju keni një oqean të tërë mes jush dhe luftës, kështu që nuk e ndjeni tani, por do ta ndjeni në të ardhmen. Falë Zotit, falë Zotit, falë Zotit.”
Ky moment mund të interpretohej si kërcënim ose profeci, por Trump e ndërpreu menjëherë dhe i dha fund bisedës. “Ti nuk e di se çfarë do të ndjejmë,” i tha Trump. “Ne po përpiqemi të zgjidhim një problem. Mos na trego se çfarë do të ndjejmë.”
Në minutën e 46-të, Trump e përmbylli takimin, duke u thënë gazetarëve: “Mendoj se kemi parë mjaftueshëm për sot. Do të shohim si të gjejmë një zgjidhje.”
Përfundimi
Përfundimi i këtij takimi ishte i qartë: Zelensky donte një samit për të imponuar vizionin e tij, por ai harroi se SHBA nuk mbron aleatët, por vetëm interesat e veta.
Trumpi e kuptoi se Zelensky po përpiqej ta përdorte për të prishur negociatat e tij me Putinin, ndaj vendosi të shmangte deklaratat e forta dhe të mbyllte debatin. Për SHBA-në, çështja e Ukrainës nuk është një betejë për demokracinë, por një çështje biznesi dhe ekuilibrash strategjike.
Për Evropën, ky takim është një alarm serioz:
Nëse SHBA-ja tërhiqet, Evropa do të përballet e vetme me pasojat e luftës. Nëse ndodh kjo, për SHBA-në do të jetë një fitore, por për Evropën, një makth i vërtetë. / bota.al
