A keni menduar ndonjëherë se çfarë ndodh kur lidhemi me një person tjetër, por pak më vonë zbulojmë aspekte të tij që nuk na pëlqejnë? Teoria e pasqyrës së Jacques Lacan-it na ndihmon të kuptojmë këtë fenomen.
Sipas autorit, ndërtimi i identitetit tonë personal ndodh nëpërmjet pasqyrimit të vetes tek të tjerët. Në këtë mënyrë, marrëdhëniet që mbajmë me të tjerët janë reflektime ose projeksione të aspekteve të personalitetit tonë që na pëlqejnë ose nuk na pëlqejnë.
Çfarë thotë teoria e pasqyrës? Ashtu siç ka pjesë të trupit dhe imazhit tonë që nuk na pëlqejnë kur shikohemi në pasqyrë, ne gjithashtu nuk pranojmë disa aspekte të personalitetit tonë. Ne gjejmë disa reflektime tek të tjerët që nuk na pëlqejnë, pasi është ajo që ka ndrydhur pavetëdija jonë.
Prandaj, në një farë mënyre, disa nga karakteristikat që na pëlqejnë më pak se të tjerat i gjejmë te vetja, qoftë edhe në formë simbolike. Ajo që nuk na pëlqen tek të tjerët është pjesërisht edhe ajo që nuk na pëlqen te vetja. Ne projektojmë vazhdimisht një pjesë të vetes. Prandaj, teoria e pasqyrës është një vizion që propozon një qasje të ndryshme: të mbrohemi nga të tjerët në mënyrë që ata të mos na lëndojnë.
Meqenëse në përgjithësi ne nuk jemi të aftë të shohim hijet dhe madje edhe virtytet tona, jeta na jep marrëdhënie për të na treguar drejtpërdrejt se çfarë qëndron brenda nesh. Personi tjetër vepron vetëm si një pasqyrë për ne, duke pasqyruar imazhin tonë dhe duke na dhënë mundësinë të gjejmë veten.
Pasqyrë e drejtpërdrejtë ose e kundërt
Teoria e pasqyrës mund të funksionojë drejtpërdrejt ose anasjelltas. Le të marrim një shembull: imagjinoni se nuk mund ta duroni egoizmin e partnerit ose të një shoku. Ndoshta ju po projektoni pjesën tuaj që është egoiste dhe që e refuzoni. Nëse ky person ka vepruar ndryshe, kjo mund të reflektojë se sa pak i tregoni interesat tuaja. Ndoshta gjithmonë kujdeseni për të tjerët dhe i vendosni para vetes tuaj. Në një mënyrë ose në një tjetër, ai po ju ofron informacion shumë të dobishëm për njohuritë dhe rritjen tuaj.
Ndoshta ju mendoni se shefi juaj është shumë kërkues ndaj jush. Ndoshta edhe ju jeni shumë kërkues dhe perfeksionist me veten tuaj dhe shefi juaj nuk është gjë tjetër veçse një reflektim i kësaj nevoje të vetë-imponuar. Anasjelltas, ndoshta jeni shumë tolerantë dhe keni nevojë për pak ashpërsi në jetën tuaj. Tashmë e dimë se virtyti gjendet në ekuilibër.
Plagë emocionale
Nuk mund të kurosh gjithçka menjëherë. Kur lëndojmë veten, para së gjithash shprehim dhimbjen tonë dhe vetëm pasi të jemi qetësuar, vazhdojmë me pastrimin e plagës dhe trajtimin e saj me mjetet e nevojshme. Nuk e mbulojmë dhe nuk e harrojmë, sepse e dimë që në këtë mënyrë nuk do të shërohet. Për më tepër, ne monitorojmë plagën për disa kohë derisa të shërohet plotësisht. E njëjta gjë ndodh me llojet e tjera të plagëve.
Të gjithë ne kemi vuajtur më shumë se një plagë emocionale, emocione, ndjenja, mendime dhe mënyra të të vepruarit që lindën në një ose disa momente të dhimbshme në jetën tonë dhe të cilat i kemi kapërcyer dhe pranuar. Ne jemi bërë robër të këtyre emocioneve duke i mbajtur në një burg fiktiv. Mirëqenia jonë vjen nga transformimi i këtyre emocioneve dhe mënyrave të të menduarit në mençuri dhe përvojë, në mënyrë që ato të shërbejnë si shtysë për të kapërcyer veten.
Lëndimet si reflektim
Kur harrojmë plagët tona, ato përfundojnë duke u bërë pjesë e pavetëdijes sonë, duke ndikuar në mendimet, humorin dhe sjelljet tona. Brendësia jonë fillon të ketë mangësi emocionale që kanë lindur në moshë të re, por që zgjohen dhe/ose bëhen më të forta. Në shumë raste, pra, ne shohim të meta tek partneri ynë që ngjajnë shumë me tonat dhe është pikërisht kjo që shkakton bashkimin.
Për shembull, dy njerëz që kanë vuajtur shumë për dashurinë takohen dhe zbulojnë se dashuria nuk është vuajtje; këtë çift e bashkoi e njëjta plagë. Të dy veprojnë si reflektim. Por duhet të vazhdojmë me kujdes, sepse edhe plagët që bashkojnë mund të ndajnë.
Nëse dy partnerët nuk i shërojnë plagët, herët a vonë ata do të fillojnë të përkeqësojnë marrëdhëniet. Pasiguri, frikë, xhelozi, posesivitet… Është sikur jeta po përpiqej të dërgonte reflektime që shënojnë rrugën drejt rritjes. Nëse nuk i analizojmë dhe shpërfillim informacionin që na japin, nuk do të rritemi – ose do ta bëjmë më ngadalë – dhe marrëdhëniet tona do të jenë më të brishta.
Për këtë arsye, lidhjet që mbajmë me të tjerët, sipas teorisë së pasqyrës, mund të na sjellin informacion shumë të dobishëm për veten dhe gjendjen e këtyre plagëve që ende nuk i kemi integruar në historinë tonë. / bota.al
