Nëse monedha e një vendi që nuk është pjesë e Bashkimit Evropian (BE) bëhet më e fortë se Euro (EUR), siç ndodhi së fundmi në rastin e Shqipërisë, kur leku pati një forcim të paprecedentë kundrejt monedhës evropiane, pasojat ekonomike janë të shumëfishta. Ja cilat janë disa prej tyre:
Inflacioni:
Si rezultat i forcimit të lekut, mallrat dhe shërbimet e importuara nga Bashkimi Evropian bëhen relativisht më të lira për konsumatorët shqiptarë. Importet më të lira mund të ulin presionin në rritje të çmimeve vendase, duke sjellë kështu ulje të inflacionit. Përveç kësaj, një monedhë më e fortë mund t’i bëjë më të shtrenjta eksportet e prodhuesve shqiptarë, duke sjellë potencialisht një konkurrencë më të fortë brenda vendit.
Fuqia blerëse:
Një monedhë më e fortë zakonisht rrit fuqinë blerëse të konsumatorëve shqiptarë. Me rritjen e vlerës së lekut ndaj Euro-s, konsumatorët shqiptarë mund të blejnë më shumë mallra dhe shërbime evropiane për të njëjtën shumë në lek. Kjo mund të çojë në rritje të blerjeve dhe turizëm, pasi mallrat dhe shërbimet e huaja bëhen më të arritshme për shkak të çmimeve më të ulëta.
Importet:
Siç u përmend më parë, një monedhë më e fortë i bën importet më të lira. Nga kjo mund të përfitojnë konsumatorët, pasi ata mund të shijojnë një gamë më të gjerë të produkteve të huaja me çmime më të ulëta. Megjithatë, kjo paraqet sfida për industritë vendase që konkurrojnë me mallrat e importuara, pasi mund të ballafaqohen me konkurrencë më të fortë dhe humbje tregu.
Eksportet:
Nga ana tjetër, një lek më i fortë mund të ndikojë negativisht në eksportet e një vendi. Kur monedha vendase zhvlerësohet ndaj Euro-s, eksportet drejt BE-së bëhen relativisht më të shtrenjta për konsumatorët evropianë. Si rezultat, kërkesa për eksportet shqiptare mund të ulet, duke çuar në rënie të të ardhurave nga eksportet për prodhuesit dhe eksportuesit vendas.
Bilanci tregtar:
Ndikimi në importe dhe eksporte mund të ketë pasoja për bilancin tregtar të Shqipërisë. Nëse importet rriten për shkak të mallrave të huaja të lira, kjo mund të çojë në një defiçit tregtar, ku vlera e importeve tejkalon vlerën e eksporteve. Defiçiti tregtar mund të ketë pasoja edhe për bilancin e pagesave të përgjithshme të vendit.
Turizmi
Kur Leku forcohet ndaj Euro-s, udhëtimi në Shqipëri bëhet relativisht më i shtrenjtë për turistët e huaj nga zona Euro dhe vende të tjera që përdorin Euro-n.
Një monedhë më e fortë zvogëlon fuqinë blerëse të turistëve të huaj. Monedha e tyre tani do të kthehet në një sasi më të vogël Leku, duke bërë mallrat, shërbimet dhe akomodimin relativisht më të shtrenjtë. Kjo mund të çojë në një zvogëlim të turizmit të ardhur nga jashtë, pasi vizitorët e huaj gjejnë destinacionin më pak të arsyeshëm ekonomikisht.
Nga ana tjetër, për turistët vendas, udhëtimi në vende të zonës Euro bëhet relativisht më i lirë. Kjo mund të inkurajojë më shumë turistë shqiptarë të udhëtojnë jashtë në vende të zonës Euro për pushime dhe blerje. / bota.al
