Që nga momenti kur “Squid Game” pushtoi botën, një pyetje ka përndjekur miliona shikues: A është kjo seri e bazuar në një histori të vërtetë? Me një premisë kaq tronditëse – lojëra vdekjeprurëse ku njerëzit luftojnë për mbijetesë në emër të argëtimit të të pasurve – është e lehtë të kuptohet se si thashethemet dhe mitet filluan të qarkullojnë me shpejtësi. Por sa ka të vërtetë pas gjithë kësaj?
Miti: Lojërat e “Squid Game” ndodhën vërtet në vitin 1988
Një nga pretendimet më të përhapura është se “Squid Game” është frymëzuar nga ngjarje reale që ndodhën në Korenë e Jugut gjatë vitit 1988, i njëjti vit kur Seuli ishte mikpritës i Lojërave Olimpike. Sipas këtij miti, lojërat u zhvilluan në mënyrë të fshehtë për të argëtuar elitën e pasur. Madje, kanë qarkulluar foto dhe video në rrjetet sociale, disa prej të cilave të krijuara me inteligjencë artificiale, që përpiqen të mbështesin këtë histori.
Fakti: Një ngjarje historike, por jo lojëra vdekjeprurëse
E vetmja lidhje reale mes vitit 1988 dhe “Squid Game” është fakti se në seri përmendet që lojërat nisën atë vit. Megjithatë, ka një ngjarje historike që mund të ketë ngjallur një farë lidhjeje të pavullnetshme: në vitet 1980, qeveria koreane ndërmori një fushatë për “pastrimin” e qyteteve të mëdha përpara Lojërave Olimpike. Për të fshehur varfërinë dhe numrin e madh të të pastrehëve nga sytë e botës, shumë njerëz u ndaluan dhe u mbyllën në institucione të ashtuquajtura, “qendra ndihme sociale”.
Një nga këto qendra, Brothers Home, ishte një vend ku ndodhën shkelje masive të të drejtave të njeriut. Raportimet tregojnë për keqtrajtime, abuzime dhe shfrytëzim të punës së detyruar. Struktura u mbyll në vitin 1987 pas një skandali të madh publik, dhe përgjegjësit u nxorrën përpara drejtësisë. Kjo ngjarje përfaqëson një faqe të errët të historisë koreane, por nuk ka lidhje me lojëra vdekjeprurëse, si ato të paraqitura në “Squid Game”.
Flet krijuesi
Sipas krijuesit të serisë, Hwang Dong-hyuk, ideja për “Squid Game” lindi gjatë krizës financiare globale të vitit 2008. Ai u frymëzua nga situata e njerëzve që, për shkak të borxheve dhe varfërisë, ishin të gatshëm të bënin gjithçka për të përmirësuar jetën e tyre. Ai ndërthur konceptin e lojërave vdekjeprurëse me idenë e pabarazisë ekonomike, duke e kthyer serinë në një alegori të fuqishme sociale.
“Squid Game” huazon gjithashtu nga koncepti i vjetër i “battle royale” – një format që ka ekzistuar në shumë forma gjatë historisë, nga gladiatorët romakë deri te tregimet moderne.
Çfarë është e vërtetë dhe çfarë është trillim?
Pra, le t’i ndamë gjërat qartë:
E vërtetë: Në vitet 1980, në Korenë e Jugut ndodhën shkelje të rënda të të drejtave të njeriut në institucione si Brothers Home.
Trillim: Nuk ka pasur kurrë lojëra vdekjeprurëse të organizuara si ato në “Squid Game”.
Krijuesi Hwang Dong-hyuk nuk e ka përmendur kurrë Brothers Home si frymëzim për serinë.
Mitet dhe keqkuptimet që qarkullojnë online shpeshherë janë sajesa, ndonjëherë të amplifikuara nga teknologji si inteligjenca artificiale. Megjithatë, ndonjëherë realiteti mund të jetë po aq tronditës sa trillimi. / bota.al
