HistoriMAIN

6 betejat më vdekjeprurëse të Luftës së Parë Botërore

Beteja e Parë e Marnës (6 – 9 shtator 1914)

Numri i viktimave: 150000

Një nga betejat e para me shumë viktima të zhvilluara në Luftën e Parë Botërore u zhvilluar në Francën verilindore, rreth luginës së lumit Marne, disa javë pasi gjermanët kishin pushtuar Belgjikën. Tashmë në tokë franceze, gjermanët përparuan pa u sfiduar dhe arritën 30 milje larg Parisit.

Por francezët e përçanë me sukses vijën e trupave gjermane për të krijuar një boshllëk që u mbush me shpejtësi nga përforcime. Gjermanët u detyruan të tërhiqen mbi 50 milje në veri, ku gërmuan vijën e parë të llogoreve, duke krijuar një precedent për pjesën tjetër të luftës.

Beteja e Verdunit (21 shkurt – 18 dhjetor 1916)

Numri i viktimave: 330,000

Verduni konsiderohet si beteja më e gjatë në historinë moderne. Ishte e përgjakshme, rraskapitëse dhe në fund … e pakuptimtë. Pasi gjermanët vendosën se mënyra më e mirë për të mposhtur britanikët ishte të mposhtnin aleatët e tyre, ata sulmuan qytetin e kalasë së Verdunit, që ishte bosh. Qyteti ishte i vendosur strategjikisht në verilindje të Francës në lumin Meuse dhe gjermanët filluan të merrnin kontrollin e nëntëmbëdhjetë kalave kryesore të tij.

Deri në qershor, dukej sikur ata do të kishin sukses, por shirat e verës ngadalësuan përparimin. Një kundërofensivë e strukturuar nga aleatët, e cila përfshinte njësi luftarake me turne për të kufizuar lodhjen e betejës, i detyroi gjermanët të tërhiqeshin pothuajse deri në pikën në të cilën kishin filluar fushatën e tyre katastrofike.

Beteja e Somme (1 korrik – 18 nëntor 1916)

Numri i viktimave: 300,000

Ndoshta beteja më famëkeqe në historinë moderne ushtarake ndodhi në Francën Veriore në mes të luftës. Plani ishte që anglezët dhe francezët të përfitonin nga Beteja e vazhdueshme e Verdunit, ku ishte përqendruar një pjesë e konsiderueshme e ushtrisë gjermane. Megjithatë, mbrojtja gjermane ishte nënvlerësuar shumë.

Vetëm ditën e parë u vranë një numër rekord prej 19,240 trupash britanike. Ajo që pasoi ishte një luftë e ashpër, ndërsa të dyja palët gërmuan në llogore: në 141 ditët që zgjati, aleatët fituan jo më shumë se shtatë milje tokë. Në kohën kur Beteja e Sommes kishte përfunduar, mbi një milion personel nga të dyja palët ishin ose të vdekur, ose të plagosur.

Beteja e Arrasit (9 prill – 16 maj 1917)

Numri i viktimave: 285,000

Ideja e fushatës ishte që francezët të goditnin fort gjermanët në rajonin Aisne, ndërsa britanikët do të sulmonin mbrojtjen gjermane rreth qytetit të bukur të Arras në Francën Veriore. Në të njëjtën kohë, kanadezët përqendruan divizionet e tyre në sigurimin e Ridge Vimy, rreth pesë milje në veri të qendrës së qytetit. Kanadezët morën me sukses kreshtën dhe britanikët bënë një fillim të mirë në linjat gjermane pasi i goditën fort me mbi 2.5 milionë predha.

Por në vend që të përfitonin nga avantazhet e hershme, gjermanët shpejt i kthyen në një ngërç të përgjakshëm dhe francezët pësuan aq shumë viktima, saqë mungesa e moralit çoi në shpërbërjen e ushtrisë. Fushata dështoi.

Beteja e Passchendaele (31 korrik – 6 nëntor 1917)

Numri i viktimave: 585,000

Beteja e Tretë e Ypres, siç njihet, ishte ndoshta beteja më vdekjeprurëse e Luftës së Parë Botërore. Sir Gjenerali Douglas Haig ishte njeriu përgjegjës për urdhërimin e granatimeve fillestare masive të linjave gjermane në një përpjekje për të dëbuar gjermanët njëherë e përgjithmonë. Por gjermanët nuk ishin aq të dobët sa supozohej, dhe rezultati ishte një gjakderdhje e paprecedentë.

1917 pa një vëllim të jashtëzakonshëm reshjesh në zonë duke krijuar moçal dhe duke mbytur njerëz, kuaj dhe pajisje në të. Pasi pretenduan fitoren në nëntor, aleatët kishin fituar jo më shumë se pesë milje. Një vit më vonë, fushëbeteja u braktis.

Ofensiva e Pranverës (21 mars – 17 korrik 1918)

Numri i viktimave: 328,000

Gjithmonë ka diçka prekëse kur shikon shifra të pakuptueshme viktimavsh, pak para se të shpërthejë paqja. Kjo ndjenjë është tipike në një nga betejat e fundit të Luftës së Parë Botërore, Ofensiva e Pranverës. Pasi Gjermania mundi Rusinë në lindje, gjeneralët vendosën të dërgonin trupat e mbetura gjermane, 48 divizione, për të larguar aleatët në frontin perëndimor.

Pasi i bombarduan me predha, trupat gjermane goditën vijën e armikut, madje duke rimarrë Sommen. Por pa furnizime jetike, morali i trupave u shemb. Ndërsa shifrat e viktimave u rritën, francezët nisën një kundërsulm të egër që do të shënonte fillimin e fundit të luftës që mori jetën e rreth 20 milionë njerëzve.

Back to top button